Część X. Zagospodarowanie odkładów

1. Zakładanie i powiększanie pasieki

Na ogół odkłady są wykorzystywane do zakładania lub powiększania pasieki. Wtedy zakupione odkłady przesiedla się do pustych, nowych lub odkażonych uli. Transportówkę z odkładem ustawia się tuż przy ulu lub jeszcze lepiej na jego krawędzi.

Po otwarciu wyjmuje się ostrożnie ramki i przenosi je do ula. Należy zwrócić uwagę, czy na przenoszonych plastrach jest matka. Jeżeli jej nie zauważymy, po przeniesieniu wszystkich plastrów zaglądamy do skrzynki i szukamy matki między pszczołami.

Jeśli stwierdzimy jej obecność, przesypujemy pszczoły wraz z matką do ula uważając, by nie wypadały poza ul. Pszczelarz, mający pewną wprawę, taką znalezioną matkę może chwycić za skrzydełka i przenieść do ula.

2. Wymiana matek

Inny sposób zagospodarowania odkładów to wykorzystanie ich do wymiany matek. Jest to metoda przydatna, zwłaszcza w intensywnie prowadzonych pasiekach, gdzie pszczoły wykorzystują kilka następujących po sobie pożytków i nie można sobie pozwolić na przerwę w rozwoju rodzin spowodowaną wymianą matki.

Wymiana polega na odebraniu starej matki, która jest już wyeksploatowana i jej możliwości reprodukcyjne będą się zmniejszać, po czym w rodzinie umieszcza się odkład z młodą czerwiącą matką.

Ramki z pszczołami i czerwiem można od razu wstawić na skraj gniazda zasilanej rodziny, lecz jest to dosyć ryzykowna metoda, bowiem pszczoły mogą się ścinać; mogą też uszkodzić lub zabić matkę.

Dlatego pewniejszym sposobem jest opóźnienie połączenia się pszczół, co robi się na dwa sposoby. Jeżeli ramki z odkładu dostawiamy do części gniazdowej zasilanej rodziny, powinien on być najpierw oddzielony od niej zatworem nie do końca przylegającym do dna ula.

3. Zasilanie rodzin

Odkłady wykorzystuje się też do zasilania posiadanych w pasiece rodzin. Służą do tego odkłady bez matek, składające się tylko z pszczół obsiadających plastry z czerwiem i niewielką ilością zapasów.

Odkłady takie są szczególnie przydatne wiosną, do zasilenia rodzin mających pracować na wczesnym pożytku, lub pod koniec sezonu, do wzmocnienia rodzin przed zimą. Wiosną taki odkład bez matki można dołączyć do zasilanej rodziny bezpośrednio, wstawiając ramki z pszczołami na skraj gniazda.

Dlatego po odebraniu matki takiej spóźniającej się w rozwoju rodzinie, dołącza się do niej odkład z młodą matką. Również w drugiej części sezonu można wykorzystać odkłady z młodymi, obficie czerwiącymi matkami, do zasilenia rodzin, których niezadowalająca kondycja wynika ze złej jakości użytkowanych w nich matek.