Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich – Państwowy Instytut Badawczy
Z artykułu dowiesz się m.in.:
- czy ul wytworzony z wapna, paździerzy konopnych oraz wełny owczej dobrze znosi warunki atmosferyczne;
- dlaczego zdecydowano się na wybór tego typu materiałów naturalnych;
- czy zaobserwowano jakieś nieprawidłowości po zasiedleniu tych uli.
Ul pszczeli wytworzony na bazie surowców naturalnych
W ostatnim czasie obserwuje się wzrost zainteresowania ekologicznymi materiałami wytwarzanymi z surowców odnawialnych, takich jak włókna naturalne czy paździerze. W myśli powyższej idei, badacze z Instytutu Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich – PIB w Poznaniu, opracowali innowacyjną technologię wytwarzania ekologicznych uli pszczelich na bazie naturalnych surowców, takich jak wapno, paździerze konopne oraz wełna owcza.
Wapno otrzymywane z naturalnych skał wapiennych ma właściwości wiążące, bakterio- i grzybobójcze, działa dezynfekująco, zapobiegając rozwojowi grzybów i pleśni, a także pozwala utrzymać korzystny poziom wilgotności. Paździerze konopne powstają w procesie wydobywania włókien łykowych ze słomy konopnej i stanowią około 75% masy rośliny. Wykorzystywane są np. do produkcji tzw. betonu konopnego, który jest lekkim, trwałym i termoizolacyjnych materiałem budowlanym. Wełna owcza, zwłaszcza pochodząca od ras owiec wyróżniających się wełną grubą i sztywną, nienadającą się do wytwarzania wysokojakościowych wyrobów tekstylnych, coraz częściej traktowana jest jako kłopotliwy produkt hodowli tych zwierząt, dla którego wskazane jest poszukiwanie nowych zastosowań. Posiada między innymi doskonałe właściwości izolacyjne oraz zdolność regulacji temperatury. Połączenie powyższych składników i ich cennych właściwości stanowi doskonały i nowatorski komponent w produkcji materiałów do budowy uli pszczelich.
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
W ramach podjętych prac nad innowacyjnym rozwiązaniem zaprojektowano, wykonano oraz testowano ule pszczele. W pierwszym etapie pozyskano i przygotowano paździerze konopne oraz wełnę. Paździerze doczyszczono z włókien krótkich, wełnę oczyszczono z tłuszczopotu oraz pozostałości roślinnych obecnych w runie owczym. W kolejnym etapie surowce zostały rozdrobnione na zadane frakcje, co ułatwiło wiązanie z zaprawą wapienną. Następnie uformowano elementy składowe stanowiące korpus ula. Dennica, powałki oraz daszek są to gotowe, dostępne na rynku elementy drewniane. W ulu wykorzystano również włókninę lniano-konopną, która stanowi izolację cieplną. Gotowe ule zasiedlono. Z przeprowadzonych dotychczas obserwacji wynika, że rodzina pszczela funkcjonuje prawidłowo. Nie zaobserwowano padłych pszczół i innych nieprawidłowości w rozwoju zasiedlonej w badanym ulu rodziny pszczelej. Ul dobrze zachowuje się podczas opadów atmosferycznych, nie występuje problem z namakaniem i rozmiękczaniem ścian wykonanych z opracowanego kompozytu. W zasiedlonym ulu temperatura utrzymuje się na stałym poziomie. Zdjęcie nr 1 prezentuje wytworzony ekologiczny ul umieszczony w pasiece. Zdjęcie nr 2 prezentuje rodzinę pszczelą bytującą w ulu. Na zdjęciuach nr 3 i 4 zaprezentowano porównanie rozkładu temperatury w ulu wykonanym z kompozytu wapna, paździerzy i wełny oraz ulu styropianowym. Zdjęcia zostały wykonane w pierwszej połowie maja, przy temperaturze otoczenia 14°C, miesiąc po zasiedleniu ula. Obecnie trwają badania użytkowe celem określenia kondycji rodziny pszczelej w porównaniu do uli wykonanych ze styropianu.
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Prace zrealizowane w ramach interwencji I.6.6 „Interwencja w sektorze pszczelarskim – wsparcie naukowo-badawcze” w roku pszczelarskim 2025, dofinansowane ze środków Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Dr Jacek Kołodziej
dr inż. Anna Kicińska-Jakubowska
mgr inż. Barbara Romanowska
Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich – Państwowy Instytut Badawczy
