Pszczele brody i bikini

Słowo od tłumacza

Od parudziesiątek lat w różnych krajach spotkać można pszczelarzy, którzy popisują się osadzaniem pszczół rojowych na własnym ciele. Takie eksperymenty nie mają naukowego i praktycznego znaczenia poza jednym aspektem.

Otóż pod wpływem opowieści o agresywności pszczół afrykańskich (Apis mellifera scutulata), które rozpanoszyły się w Południowej i Środkowej Ameryce, powstało wiele filmów grozy o pszczołach. Takie publiczne pokazy udowadniają zatem społeczeństwu, że bezpieczne współżycie człowieka z tymi owadami jest możliwe.

Jak dotąd taką odwagą i znajomością biologii pszczół wykazywali się pszczelarze-mężczyźni. Dlatego podjąłem się trudu przetłumaczenia tego artykułu, aby przybliżyć polskiemu czytelnikowi relację młodych dziewcząt z Uniwersytetu w Ohio oraz podziwiać ich determinację i odwagę w obcowaniu z pszczołami.

Jego autorki dokładnie opisały cały trening pszczół. Poznajemy osadzanie owadów na ich ciałach niejako od podstaw. Zatem przeczytajmy relację odważnych studentek ze Stanów Zjednoczonych.

Fot. Jodi Miller

Pszczelarze są pasjonatami pszczół miodnych. To zainteresowanie przejawia się w realizowaniu różnych pomysłów i dzieleniu się nimi z innymi. Pasja ta niekiedy przeradza się w obsesję. Takim skrajnym doświadczeniem jest spotkanie się z pszczołami oko w oko, czyli bez żadnego ubrania ochronnego.

Po raz pierwszy spotkaliśmy się z pszczołami w ubraniach ochronnych podczas pracy w dużym przedsiębiorstwie produkującym matki pszczele w 1970 roku. Później pojechaliśmy na studia do Laboratorium Pszczoły Miodnej Uniwersytetu Kalifornijskiego.

Stopniowo pszczoły zawładnęły naszym życiem. Pierwszym doświadczeniem, jakie przeprowadziliśmy z nimi, było wykonanie podwójnej...

Głównym czynnikiem decydującym o powodzeniu doświadczenia jest czas. Ważną rolę odgrywa także pora roku i pogoda. Optymalnym terminem dla tworzenia pszczelich bród jest taka pora, w której w rodzinach pszczelich występuje dużo młodych pszczół oraz jest równomierny dopływ nektaru. Musi się to odbywać wiele dni przed przewidywanym wyrojeniem się i konieczna jest słoneczna pogoda.

Działanie takie nie powinno być podejmowane późnym latem, przy niepewnej pogodzie lub w końcówce mokrej pogody. Jej zmiana, raptowny spadek ciśnienia atmosferycznego może również zmienić temperament pszczół. Taka zmiana może też być efektem nagłego spadku dopływu nektaru, wynikającego z dziennego cyklu jego wydzielania przez kwiaty roślin.

Bardzo ważną rzeczą jest zachowanie ostrożności w wyborze rodzin pszczelich użytych do tworzenia bród. Tylko rodziny znane i typowe, ze spokojnym temperamentem nadają się do tego. Uważam, że najodpowiedniejsza do tego celu jest wyhodowana u nas nowa rasa krainek.

Kluczem powodzenia eksperymentu jest praca z młodymi pszczołami, wziętymi z zaczerwionych ramek, które mają mniej jadu oraz są mniej agresywne w stosunku do pszczół lotnych (zbieraczek). Młode pszczoły posiadają ponadto wysoką tendencją do tworzenia gron w obecności królowej. To wszystko sprawia, że pszczoły takie...

Zrzucenie pszczół jest proste i bezpieczne. Wystarczy energiczny skok przed siebie

Pierwszym etapem zakładania rojów jest bardzo dobre nakarmienie młodych pszczół. To zmienia ich nastrój i czyni je łagodne. Rój jest tworzony tylko z pszczół pielęgnujących, z wielu rodzin pszczelich. Są one zapakowane, karmione rzadkim syropem i trzymane w chłodnym, ciemnym i dobrze wentylowanym pomieszczeniu. Pakiet pszczół jest wytrząsany na zewnątrz i zakładają one rój na specjalnym stojaku.

Stojak rojowy jest zaopatrzony w matkę w klatce (zabranej z pakietu pszczół) i znajduje się na nim podkarmiaczka z syropem. W tej sytuacji pszczoły na stojaku tworzą rój na kawałku metalowego ekranu. Pokrycie tarczy zasłoną na stojaku zabezpiecza pszczoły i pozwala je przetrzymać całą noc.

Następnego ranka na trzy lub cztery godziny przed wielkim wydarzeniem, rozpoczynamy na nowo treningi. Rój ze stojaka jest strząsany i pszczoły znajdują się w powietrzu. Formują one grono (rój) przy pomocy matek zamkniętych w klatkach znajdujących się na stojaku. Roje są strząsane kilka razy, z dłuższą przerwą przed...

Aby zapobiec uwieszaniu się pszczół na twarzy i na innych miejscach, na których nie chcemy, aby to czyniły, smarujemy te części ciała jakimś repelentem przeciwko owadom. Zazwyczaj jest to bardzo pomocne. Koreczki waty wkładamy do uszu, co zabezpieczy nas przed wpełzaniem pszczół. Te zabezpieczenia stosujemy tuż przed uwieszeniem roju na naszym ciele.

Kiedy uznamy, że trening pszczół jest już wystarczający, osoba, która chce utworzyć na sobie pszczelą brodę, usuwa stojak i sama staje na jego miejscu. Rój pszczół jest strząsany ze stojaka. Klatka z królową jest usunięta ze stojaka i dołączona do tej osoby. Zapach feromonów na ciele człowieka pozwala pszczołom umiejscowić rój we wskazanym miejscu.

Pszczoły latają i są wabione do swej matki zapachem feromonów, umożliwiając uwieszenie się roju na ciele człowieka. Rój zaczyna siadać i pszczela broda szybko rośnie. Do wykonania wielu bród pszczelich w tym samym czasie najlepiej posłuży stosowanie po jednym roju dla każdej osoby.

Wymagana liczba pszczół będzie siadać natychmiast na osobę w tym samym czasie i na tym samym terenie. Oznacza to, że kiedy jedna osoba ma już uformowaną pszczelą brodę, następna przychodzi z następnym rojem na stojaku i cały proces osadzania roju powtarzamy.

Kiedy kilka pszczelich bród jest uformowanych na kobietach ubranych w bikini, mogą one porozchodzić się lub uformować bardzo efektowną grupę.

Dla uformowania czterech bród na skąpo ubranych paniach należy użyć 4-6 rojów. Każdy rój musi mieć swój stojak i królową oraz powinien być zakarmiony rzadkim...

Zrzucenie z siebie pszczół jest szybkie i bezpieczne. Najbardziej efektywne jest wykonanie skoku prosto przed siebie. Rój spada na ziemię. Osoba, która zrzuciła z siebie rój, bardzo powoli odchodzi na bok, równocześnie odrzucając pojemnik z parującym feromonem i klatkę z matką pszczelą.

Podczas procedury zrzucania pszczół towarzyszący pokazowi pszczelarz wytwarza biały dym. Odchodzi on na bok razem z eksperymentatorem, cały czas dymiąc i zrzucając z niego resztę pszczół. Oboje odchodzą poza teren, gdzie był prowadzony pokaz, pozbywając się ostatnich pszczół.

Podczas usuwania pszczelej brody lub pszczół osadzonych w strojach bikini jedna lub dwie pszczoły żądlą człowieka. Jest to najprawdopodobniej wynik ruchów lub zaplątania się owadów w odzież. Czasem trudno jest tego uniknąć.

Eksperymentatorowi zawsze musi towarzyszyć drugi człowiek (najlepiej pszczelarz), który po wykonaniu skoku i zrzuceniu roju natychmiast na miejsce eksperymentatora stawia odpowiedni stojak. Pszczoły szybko zawiązują na nim rój.

Oczywiście, na jego sukces składają się wszystkie omówione wcześniej czynniki: odpowiednia pogoda, termin prowadzenia pokazu, zakarmienie pszczół rojowych i zastosowanie odpowiedniego treningu pszczół. To wszystko sprawia, że potrafimy ludziom pokazać rzecz niezwykłą – rój osadzony na gołym ciele człowieka.

Susan Cobey,
Timothy Lawrence
tłumaczenie:
mistrz pszczelarski
dr inż. Maciej Winiarski
Tytuł oryginału angielskiego: Bee Beards & Bikinis, z: The Beekeepers Quarterly 2005, nr 81, s. 16-19

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"