O matko! Jak to wszystkie choroby wyglądają tak samo?!
Kiedy coś się dzieje w naszej pasiece, jak powinniśmy zdecydowanie wysłać próbki do badań laboratoryjnych, żeby mieć pewność, z którą chorobą walczymy. Dotyczy to zarówno pszczół, jak i czerwiu.
Fot. Anna Gajda
Wtedy wysyłamy do badania pszczoły i czerw z objawami. A może to być na przykład biegunka (Fot. 1). Pszczelarz najczęściej kojarzy ją z nosemozą A, jednak jej przyczyn jest o wiele więcej. Może ona wystąpić na przykład przy zatruciu spadzią, które występuje zarówno w sezonie spadziowania, jak również podczas zimowli. To drugie jest szczególnie niebezpieczne, ponieważ doprowadza do śmierci rodziny z objawami biegunki wewnątrzulowej lub, jeśli pszczoły dotrwają do pierwszego oblotu, ze śladami biegunki i pełzającymi rozdętymi pszczołami na i przed ulem, czyli identycznie jak w przypadku nosemozy A. Dolewając jeszcze nieco oliwy do ognia, by udowodnić, że samodzielna diagnostyka jest często mylna dodam, że biegunka niezakaźna, czyli zaperzenie pszczół, również będzie podobne do nosemozy A. Do tego mamy jeszcze biegunkę zakaźną wywoływaną przez bakterię Hafnia alvei czy biegunki wywoływane niepokojeniem pszczół podczas zimowli przez intruzów (myszy, ryjówki, itd.). Ponadto pszczoły z rozciągniętymi odwłokami, niezdolne do lotu mogą też wystąpić przy zatruciu solą kuchenną, podczas choroby majowej czy chronicznego paraliżu pszczół.
Objawem jest także zmiana wyglądu pszczół, na przykład ich poczernienie (Fot. 2). Niekoniecznie musi być ono spowodowane działaniem chronicznego paraliżu pszczół, równie dobrze może to być zatrucie spadzią czy objaw ostrego paraliżu pszczół. Nawet zdeformowane skrzydła nie zawsze mówią nam o obecności wirusa. Spotykamy je także w przegrzanych rodzinach, na przykład po nieprawidłowym transporcie.
Zwalczanie tych wszystkich wymienionych przeze mnie chorób pszczół i czerwiu, mimo podobnych objawów wygląda zazwyczaj drastycznie różnie, więc żeby mieć pewność, z którym patogenem mamy do czynienia, dokładna diagnostyka jest kluczowa.
1 - Wikłanie w weterynarii to wywoływanie powikłań choroby przez inny patogen lub patogeny. – przyp red.
2 - Często porównuje się ten zapach do kleju stolarskiego lub przypalonego miodu – przyp. red.
