Jak wykonać pierwsze miodobranie?

Kiedy zaczynamy prowadzenie pasieki, czeka nas wiele inwestycji. Niektórych może to zniechęcić już na samym początku, jednak tak to z natury jest, że aby coś otrzymać, trzeba najpierw dać coś od siebie. Okres zimowli, wiosny, dbanie o dobry stan rodziny pszczelej i wiele innych sposobów opieki nad pszczołami prowadzi wytrwałych adeptów poznawania sztuki pszczelarskiej między innymi ku temu, by pozyskać „złoty eliksir”, czyli miód.

fot.© Roman Dudzik

Dla każdego początkującego pszczelarza miodobranie jest niezwykle emocjonującym momentem. Szczególnie to pierwsze zapada w pamięć na długie lata, a niejednokrotnie na zawsze. Kiedy zaczynamy przygodę z pszczołami, od początku musimy wiedzieć, że jest to ciężka praca, ale również i satysfakcja, która wynagradza wszystko i jest zwieńczeniem naszego trudu włożonego w trakcie sezonu.

Jak odpowiednio przygotować się do miodobrania?

Przede wszystkim musimy zaopatrzyć się w odpowiedni sprzęt oraz zapewnić pomieszczenie, w którym proces wirowania będzie się odbywał. Najdogodniej dla pszczelarza jest, gdy pomieszczenie znajduje się w niedalekiej odległości od pasieki.

W sytuacji, gdy nie dysponujemy takim pomieszczeniem, nie należy się zrażać – przy odpowiednim transporcie miodobranie może odbyć się równie sprawnie w nieco dalej położonym miejscu. Pomieszczenie, w którym planujemy wirować miód powinno być odpowiednio zabezpieczone przed nalotem pszczół oraz innych owadów.

fot.© Roman Dudzik

Przede wszystkim powinno spełniać minimum warunków sanitarnych, w jakich może odbyć się bezpieczne wirowanie miodu. Musimy pamiętać, że każde zanieczyszczenie może doprowadzić do zepsucia się miodu, dlatego ważne jest, by zadbać o czyste miejsce.

Urządzeniem, bez którego miodobranie nie mogłoby się odbyć jest miodarka. Przed przystąpieniem do wirowaniem należy ją dokładnie umyć ciepłą wodą oraz wysuszyć. Jeśli mamy zamontowany kranik, również nie zapominajmy o jego umyciu.

Pod kranikiem miodarki umieszczamy pojemnik na miód, najlepiej wiaderko – plastikowe bądź ze stali dopuszczonej do kontaktu z żywnością. Nad wiaderkiem umieszczamy sito do cedzenia miodu.

Potrzebny sprzęt

Podczas miodobrania przyda nam się pozostały sprzęt: podkurzacz do poskramiania pszczół, dłuto pasieczne potrzebne do przeglądania plastrów, rojnica lub transportówka przeznaczona do przenoszenia ramek z miodem (odpowiednia rozmiarem do ramki stosowanej w naszej pasiece).

Dodatkowo musimy zaopatrzyć się w miotełkę do omiatania pszczół, którą będziemy zmiatać pszczoły z plastrów oraz specjalny widelec do odsklepiania wosku z ramek.

Miodobranie

1. Do miodobrania przystępujemy w pogodny ciepły dzień, najlepiej w godzinach przedpołudniowych, kiedy większość pszczół zbieraczek jest poza ulem. O wiele łatwiej jest wtedy o spokojny przegląd ramek oraz zmniejsza to ryzyko rabunku (podkradania pokarmu przez pszczoły z innych rodzin).

2. Do ula podchodzimy z podkurzaczem, dłutem i potrzebnym sprzętem. Wcześniej możemy ustawić transportówkę/skrzynię na ramki z miodem w wygodnym dla nas miejscu, niedaleko od ula. Takie ustawienie jest bardzo ważne, ponieważ zapewnia szybką i sprawną pracę przy ulu.

3. Po otwarciu ula odymiamy pszczoły za pomocą podkurzacza. Starajmy się nie nadużywać podkurzacza – sięgajmy po niego tylko w razie potrzeby, ponieważ nadmiar dymu może przynieść odwrotny skutek, a więc bardziej rozzłościć pszczoły.

4. Następnie rozpoczynamy przegląd ramek. Przeglądając musimy wybierać te, które zawierają miód i są już zasklepione, a więc zawierają dojrzały miód. Stwierdzenie dojrzałości miodu może sprawić niewielką trudność osobom nieposiadającym doświadczenia.

Dojrzałość miodu ocenia się po zasklepie. Miód zasklepiony to miód, który jest pokryty cienką warstwą wosku – oznacza to bowiem, że jest odpowiednio odparowany i gotowy do odebrania go rodzinie pszczelej. Niektórzy z pszczelarzy wirują miód poszyty w ⅔ objętości.

Musimy pamiętać, by wybierać ramki z miodem zasklepionym, jeśli odwirujemy miód niezasklepiony, zawierający większą ilością wody, to po pewnym czasie może on ulec fermentacji.

8. Po skończonym wirowaniu plastry powinny zostać odniesione do uli do osuszenia - oddajemy je więc rodzinom, którym je odebraliśmy. Zmiatamy pszczoły z daszka i składamy odpowiednio gniazdo, po czym zamykamy ul.

9. Ostatnim etapem jest oczywiście sprzątanie. Musimy zabezpieczyć wiadra z miodem i umieścić je w bezpiecznym miejscu. Miód przed rozlaniem powinien postać w wiaderku lub odstojniku 2-3 dni po to, by wszystkie zanieczyszczenia, których nie wyłapało sito mogły zgromadzić się na górze w tzw: szumie, czyli piance powstałej na powierzchni miodu.

Takie zanieczyszczenia można potem łatwo zebrać. Pracowania powinna być dokładnie posprzątana, miodarka, naczynia oraz narzędzia, jakimi się posługiwaliśmy powinny starannie umyte oraz zabezpieczone do kolejnego miodobrania.

Co zrobić z zasklepami?

Zasklepy możemy przetopić, podać pszczołom lub wykorzystać w inny sposób – jeśli jednak nie mamy pomysłu co z nimi zrobić, to powinny zostać zakopane.

Konfekcjonowanie miodu

Po sprzątnięciu pracowni możemy przygotować słoiki do rozlewania miodu. Dokładnie je myjemy, a następnie pozostawiamy do wyschnięcia. Po okresie kiedy miód już „odstał swoje” możemy rozlać go do słoików. Pojemność słoika jest uzależniona od indywidualnych zapatrywań pszczelarza.

Po rozlaniu miodu, słoiki zakręcamy i dbamy o ich czystość. Na koniec zostaje nam etykietowanie. Marketing jest niezmiernie istotny, a dane pszczelarza i pasieki dodają autentyczności pochodzenia oraz prawdziwości miodu.

Nasze zdrowie

Na zakończenie musimy pamiętać o naszym zdrowiu. Miodobranie to czas letnich upałów, jest bardzo gorąco, łatwo jest o zasłabnięcie. Powinniśmy robić sobie przerwy, zdejmować siatkę, oddychać, odpoczywać i stale pić wodę. Podczas przerwy warto naładować akumulatory posilając się trochę.

fot.© Roman Dudzik

Każdy pszczelarz powinien mieć w miarę możliwości osobę do pomocy, a pod ręką telefon komórkowy, by w razie potrzeby z niego skorzystać. Ilu braci pszczelarzy, tyle jest technik odbierania ramek z miodem, jak i samego wirowania.

Z biegiem lat poznajemy nowe rozwiązania i nieco te techniki zmieniamy. Sam schemat miodobrania jednak zawsze pozostanie ten sam.

Piotr Szyszko
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.