Baza pożytkowa

Pasieki amatorskie liczące niewielką ilość pni zwykle lokalizowane są w miejscu zamieszkania właściciela bądź działki, którą posiada. Najczęściej są to stare sady, łączki czy ogródki. Zwykle liczba pni jest niewielka, a miód używany na własne potrzeby. Wybierając miejsce usytuowania pasieki rzadko orientujemy się, jakie pożytki są dostępne w okolicy. Tymczasem baza pożytkowa, obok pogody, ma ogromny wpływ na wydajność pasieki.

fot.© Roman Dudzik

Pożytki pszczele dzielimy na rozwojowe i towarowe. Niekiedy pożytek towarowy może być rozwojowym, gdy mamy pożytki wczesne a rodziny nie są zbyt silne, by intensywnie gromadzić nektar oraz przez kilkudniową niepogodę, kiedy zachodzi potrzeba karmienia słabszych rodzin, odkładów.

Pierwszym pożytkiem rozwojowym nektarowym są wierzby, które kwitną dość wcześnie stymulując rozwój pszczół do szybszego i intensywnego rozwoju.

Wydajność miodowa z 1 ha wierzb wynosi 25-35 kg, co czyni ją cenną rośliną miododajną, zwłaszcza, że jest także dobrym źródłem pyłku.

Gdyby rodziny były na tyle silne, aby zebrać dostępny nektar z wierzb z całą pewnością nadstawki byłyby pełne. Niekiedy pszczelarzom udaje się pozyskać miód z wierzby kruchej, ale decydującą rolę odgrywa pogoda.

Jak daleko pszczoły latają?

Pszczoły w zależności od temperatury powietrza mogą latać na duże odległości, sięgające nawet 10 km, ale biorąc pod uwagę, że podczas lotu pszczoła zużywa pewne ilości miodu, to opłacalna odległość wynosi 2-3 km. Gdy pożytek jest bliżej, to pszczoły mogą wykonać więcej lotów po niego. Ważną rolę odgrywają w rodzinie pszczelej zwiadowczynie, które jako pierwsze lecą w poszukiwaniu nektaru i gdy go znajdą, informują o lokalizacji i intensywności.

Napszczelenie okolicy

Ważnym aspektem w doborze gospodarki pasiecznej w sezonie jest ilość rodzin pszczelich w okolicy. Należy pamiętać, że jest mnóstwo gatunków pszczół samotnic i trzmieli, które także stanowią konkurencję dla naszych pszczół, ale pozyskiwana przez nich ilość nektaru nie jest zbyt duża.

Rozeznanie w okolicy

Gdy będziemy już pewni, ile w okolicy jest pni powinniśmy określić, jakie rośliny miododajne znajdują się w okolicy. Szacujemy „na oko” obszar występowania gatunków roślin miododajnych. Łąki także są dobrym źródłem nektaru i pyłku. Gdy pasieka zlokalizowana jest przy lesie miłą niespodzianką może być miód spadziowy, ale nie bądźmy nastawieni na jego pozyskanie z roku na rok, gdyż pożytek spadziowy jest zawodny.

Znaczenie rasy pszczół dla bazy pożytkowej

fot.© Roman Dudzik

Bardzo ważną rolę odgrywa wybór linii pszczół do naszej pasieki. Nie opłaca się trzymać matek nieznanego pochodzenia, gdyż mogą mieć niepożądane cechy (skłonność do rójki, wolny rozwój, składanie miodu w rodni, ograniczanie matek itd.).

Oczywiście niektóre wady będą zaletami dla terenu o pożytkach ubogich. W dużej mierze ilość pozyskanego miodu zależy od liczby pszczół mogących przynieść wziątek. Powinniśmy też rozeznać się, czy mamy pożytki towarowe wczesne czy późne, gdyż przy wyborze matek jest to ...

Pastwisko pszczele

Dobrym sposobem na poprawienie pożytków w otoczeniu naszej pasieki jest sadzenie różnych gatunków roślin nektarodajnych i połkodajnych, które są wieloletnie, ale także jednoroczne, cechujące się intensywnym rozmnażaniem czy to przez kłącza czy też przez nasiona i nie wymagają naszej pomocy.

Należy pamiętać o jeszcze jednej ważnej kwestii: niektóre rośliny ekspansywne będące zagrożeniem dla rodzimych roślin są zakazane w wysiewaniu i rozmnażaniu, m.in trojeść amerykańska, niecierpek Roylego i wiele innych, które były dotychczas bardzo popularne wśród pszczelarzy*.

Niestety stare, wiekowe drzewa miododajne są wycinane podczas budowy dróg czy też usuwane, bo stwarzają zagrożenie dla zabudowań, ale na ich miejsce nie ma nowych nasadzeń podobnych drzew pożytecznych dla pszczół. Często sadzone są ozdobne iglaki, z których pszczółki niewiele zyskują.

Marcin Mierzwa

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"