Kiedy rośliny nektarują?
Obfite nektarowanie roślin zależy przede wszystkim od ich naturalnych właściowości. U jednych roślin nektar wydziela się przez cały dzień lub nawet przez całą dobę, u innych – tylko w określonych godzinach. Czasem odznacza się on dużym stężeniem cukrów, a czasem bywa wodnisty. Jedne rośliny, np. facelia, znane są z tego, iż wydzielają dużo nektaru, inne w tych samych warunkach wydzielają go znacznie mniej.
fot.© Maria i Eugeniusz Sapiołko
Sok roślinny zawiera 2-3% cukru, podczas gdy w nektarze zawartość cukru wynosi 9-70%, a średnio przyjmuje się około 30%. Pszczoły najchętniej zbierają nektar zawierający 56% cukru.
Tworzenie się nektaru w nektarnikach zależy od asymilacji, to znaczy przyswajania dwutlenku węgla z powietrza. Proces ten odbywa się w zielonych częściach roślin, głównie w liściach. Liście są tą cudowną fabryką, w której dokonuje się przemiana zwiazków mineralnych, jakimi są woda i dwutlenek węgla, na związek organiczny – cukier.
Rozkład dwutlenku węgla na węgiel i tlen może się odbywać tylko przy udziale swiatła słonecznego. Wraz ze zmianą naświetlenia zmienia się ilość wytwarzanych cukrów, a więc i wydajność nektaru. Rośliny światlolubne najobficiej nektarują w pełnym oświetleniu, np. kwiaty znajdujące się w zacienionej stronie korony drzewa wolno stojącego wydzielają mniej nektaru niż te, które znajdują się po stronie słonecznej.
Podobnie zmniejsza się nektarowanie rośliny zielnej, gdy znajduje się w cieniu. Większe zbiory miodu uzyskuje się zwykle w tych latach, w których było więcej dni słonecznych.
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
U roślin, których kwiaty tworzą kwiatostan, stwierdzono, że kwiaty położone wyżej nektarują mniej obficie od tych, które sa położone nizej z uwagi na to, że roślina zużywa wiele składników pokarmowych na rozwój owoców powstałych z kwiatów wcześniej zapylonych i przekwitłych.
Największa ilość nektaru z danej rośliny uzyskuje się więc w pierwszej połowie okresu jej masowego kwitnienia. Również termin wysiewu, a więc i pora kwitnienia wpływa na nektarowanie. Gorczyca, która kwitnie w czerwcu lub lipcu daje dobry wziątek nektarowy, ale siana w poplonie na przełomie sierpnia i września nie wytwarza już znaczących ilości nektaru, często nie nektarując w ogóle. Na zakończenie warto dodać, że odżywianie roślin wpływa na ich nektarowanie.
Znajomość czynników, od których zależy nektarowanie roślin pozwala ocenić zasoby bazy pożytkowej roślin miododajnych w okolicy naszej pasieki.
Jan Plewa
