„Pasieka” nr 1/2015 - pobierz bezpłatny ebook w formacie epub - na czytniki ebooków, smartfony i komputery. Sprawdź więcej ebooków z „Pasieki”.

Pszczelarski kurs marketingowy (II edycja), cz. 4.

Konsumenckie preferencje na rynku miodu w Polsce

W poprzedniej części artykułu autor zwrócił uwagę na jednoznaczne preferencje zakupowe klientów dotyczące miodu – wolą oni miód płynny od skrystalizowanego. Ponadto wśród czynników wpływających na decyzje zakupowe wymieniono ważną rolę opakowania. Autor doradził, aby pamiętać o tym, że preferencje klientów mogą różnić się od naszych własnych, jak również opisał znaczenie lojalnych klientów oraz proces ich kreowania.

fot.© Dariusz Małanowski

Z punktu widzenia utrzymania niezmiennej wartości biologicznych miodu stwierdzono niekorzystne upodobania w zakresie koloru opakowań. Prawie 90% badanych konsumentów preferuje opakowania przeźroczyste i jasne.

Chcą oni po prostu miód widzieć. Natomiast w świetle badań naukowych lepiej byłoby, gdyby miód mógł być przechowywany w ciemnym miejscu lub w ciemnych opakowaniach.

Pod wpływem promieni słonecznych rozkłada się znajdująca się w miodzie inhibina, a wraz z nią tracone są bakteriobójcze i bakteriostatyczne właściwości miodu.

W związku z tym, że klienci domagają się lejącego się miodu, który łatwo rozsmarowuje się na innych produktach spożywczych, opracowano technologię otrzymywania tzw. miodu kremowanego. Jest to jeden ze sposobów uatrakcyjnienia oferty pszczelarzy.

Pośrednim rozwiązaniem problemu łatwego smarowania miodem jest produkcja miodu kremowanego, czyli takiego, który na wskutek kilkukrotnego mechanicznego mieszania na początku procesu krystalizacji miodu, następuje zakłócenie przebiegu tego procesu, a w konsekwencji dochodzi tylko do częściowego zagęszczenia patoki i taki miód dojrzewając w magazynie wprawdzie zmienia barwę, ale daje się bez trudu smarować, np. na chlebie.

Badania Marzec wskazują, że na rynku miodu są ograniczone możliwości oddziaływania na klientelę instrumentami marketingowymi pozacenowymi.

Próbując odpowiedzieć na pytania postawione na wstępie poruszonej problematyki można ostrożnie stwierdzić, iż konsumenci na rynku miodu charakteryzują się:

1. Niezmiennym, tradycyjnym sposobem traktowania miodu. – Właściwie u nas miód jest wciąż traktowany jako lek, a nie jako produkt spożywczy – mówi prof. dr hab. J. Woyke. – Na taki stan rzeczy ma wpływ tradycja i świadomość konsumentów,
2. Niewielka zasobność polskiego społeczeństwa. – W Polsce za średnią pensję miesięczną można kupić 200 kg miodu, to u naszych zachodnich sąsiadów 10 razy więcej. W tej sytuacji podwyższanie cen miodu to broń obusieczna,
3. W świetle badań autora artykułu, wiedza nabywców miodu nt. roli i znaczenia pszczół w naturalnym środowisku jest duża,
4. Wiedza ta, najprawdopodobniej nie przekłada się na decyzje zakupowe nabywców miodu. Jednak w tym zakresie należy prowadzić dalsze badania na terenie całego kraju.

fot.© Dariusz Małanowski

Oddziaływanie na konsumenta poprzez instrumenty marketingu mix wpływają znacząco na kształtowanie jego potrzeb oraz na wielkość popytu na miód. Cena i polityka jej ustalania jest czynnikiem weryfikującym wielkość i strukturę potrzeb.

W związku z tym, że potrzeby konsumpcyjne ludności można w znacznym stopniu kształtować, wykorzystując do tego celu między innymi marketingowy system działań, pojawia się pytanie, w jakim kierunku jest prowadzone oddziaływanie, czy kierunek ten jest właściwy oraz czy – z punktu widzenia rozwoju rynku miodu – nie należałoby go zmienić.

Pomimo, jak słusznie zauważają Wilde i Cichoń, że: wprowadzanie koncepcji marketingowych do produkcji pasiecznej nie jest łatwe. Przeniesienie doświadczeń z innych dziedzin gospodarki nie jest tu możliwe. W polskim pszczelarstwie mamy do czynienia z wielką liczbą producentów pszczelarzy, z których każdy ma relatywnie niewielki wkład w produkcję ogólną oraz niewielki wpływ na kształtowanie się cen.

Dotychczas stosowany system szkoleń pszczelarzy jest mało efektywny. Wynika ze zbyt szeroko potraktowanych omawianych tematów na poszczególnych spotkaniach, tzn. zazwyczaj na jednym szkoleniu próbuje się wtłoczyć słuchaczom zasady walki z chorobami pszczół, przepisów unijnych, interesujących aspektów z biologii pszczół i tak trochę na dokładkę o marketingu pszczelarskim lub w ogóle jest ten temat pomijany.

Wynikiem takiej organizacji szkoleń jest zmniejszające zainteresowanie słuchaczy kolejnymi tematami, w miarę upływu czasu. Zazwyczaj prezentowany jako ostatni marketing pszczelarski jest wykładany już tylko do nielicznych pszczelarzy.

Wydaje się, że lepszą metodą byłoby organizowanie cyklów wykładów, w których każde ze spotkań poświęcone byłoby innej problematyce. Takie podejście umożliwiłoby prowadzenie szkolenia wyłącznie na ściśle określony blok zagadnień i gromadziłoby pszczelarzy wyłącznie nim zainteresowanych, np. osobno chorobami pszczół, osobno przepisami prawnymi obowiązującymi w pszczelarstwie i osobno marketingiem pszczelarskim.

Podsumowanie

Preferencje polskich klientów od kilkunastu lat są niezmienne i skierowane są głównie na:

1. Nabywaniem miodów ciemnych;
2. Jest duże zainteresowanie miodami płynnymi;
3. Na preferencje zakupowe decydujący wpływ ma cena;
4. Wiedza Polaków o znaczeniu pszczół w naturalnym środowisku jest duża, ale nie przekłada się ona na zwiększone zakupy miodu;
5. Nie mniej niż połowa miodu znajdująca się na rynku jest zbywana przez pszczelarzy w sprzedaży bezpośredniej;
6. Wiedza marketingowa pszczelarzy i ich marketingowe oddziaływanie na klientelę są stosunkowo słabe;
7. Równolegle do dotychczasowych programów szkolenia pszczelarzy należy wdrożyć specjalne programy szkoleń marketingowych.

Dr inż. Maciej Winiarski

„Pasieka” nr 1/2015 - pobierz bezpłatny ebook (cały numer) na czytniki, smartfony i komputery. Dowiedz się więcej.

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"