Wykorzystanie pożytku majowo-czerwcowego przez pasiekę hobbystyczną

W maju i w czerwcu w rodzinie pszczelej procesy życiowe zachodzą najbardziej intensywnie, a pszczelarz ma najwięcej pracy. Te dwa miesiące decydują o powodzeniu lub przegranej. Jeżeli dobrze pokierujemy rozwojem rodzin pszczelich, pogoda będzie łaskawa, to możemy liczyć na przyzwoite efekty pracy pszczół w postaci miodu i innych produktów. Praca w pasiece hobbystycznej na tyle różni się od prowadzenia pasiek towarowych, że warto ją opisać osobno.

fot.©Jerzy JóźwikMając do obsłużenia niewielką ilość pni (2-5), możemy dużo czasu poświęcić na obserwację zachowania pszczół. Rodziny, które na początku maja wykonują energiczne loty, a zbieraczek jest dużo, rokują dobre zbiory. Jeżeli do nich zajrzymy, to z reguły zaobserwujemy przyzwoite zapasy pokarmu (w tym duże zapasy pyłku) oraz duże ilości czerwiu otwartego oraz mniejsze krytego. Świadczy to o dążeniu pszczół do szybkiego powiększania swojej siły. Ilość składanych przez matkę jaj rośnie z dnia na dzień. Wiele pszczół zajętych jest pielęgnacją larw. Przyjmując, że utrzymujemy w pasiece pszczoły charakteryzujące się szybkim rozwojem wiosennym (najbardziej pożądane ze względu na układ pożytków występujących na większości obszaru naszego kraju) część rodzin już pod koniec pierwszej dekady maja może osiągnąć szczyt swojego rozwoju, co w razie załamania pogody może doprowadzić do wystąpienia nastroju rojowego.

Ograniczanie w czerwieniu

W pasiece hobbystycznej powinniśmy bardzo precyzyjnie pokierować naszymi podopiecznymi. Wykonywane przez nas zabiegi mogą być dużo bardziej pracochłonne niż w dużych pasiekach pszczelarzy zawodowych. Jeżeli w pobliżu naszej pasieki dysponujemy pożytkami głównie majowo-czerwcowymi, a pszczoły kończą przynoszenie miodu towarowego około 10 lipca, to już w połowie maja matki powinny być ograniczone w czerwieniu na dwóch lub trzech ramkach wielkopolskich (1-2 warszawskich poszerzonych lub Dadanta). Najlepiej sprawdzają się tutaj izolatory, które możemy wstawić w dowolne miejsce w ulu.

Stosowanie przegród (zatworu ściśle przylegającego do ścian ula oraz jego dna) z kraty odgrodowej zmusza nas do ograniczenia matki z tyłu ula lub jego boku (konieczność uniemożliwienia dostępu matce do wylotu). Tworzy to nienaturalny układ gniazda rodziny pszczelej. Pszczoły zamiast miodu na ramkach obok lub przed przegrodą gromadzą głównie pyłek. Rodzina, w której matka ma zostać ograniczona w czerwieniu powinna posiadać 9-10 dobrze zaczerwionych ramek typu wielkopolskiego. Jeżeli z różnych powodów część rodzin nie spełnia tego warunku, to ograniczamy rodziny najbardziej rozwinięte wspomagając je czerwiem z rodzin pozostałych. Te pozostałe rodziny możemy traktować jako rodziny wspomagające przez cały sezon lub założyć im izolatory pod koniec maja.

Ograniczenie co drugiego pnia

Możemy również dokonać ograniczenia tylko co drugiego pnia, dodatkowo wzbogacając go w pszczoły lotne z  pni pozostałych. Jeżeli posiadamy dwa ule (w pasiece hobbystycznej posiadanie dwóch lub trzech pni jest moim zdaniem rozwiązaniem optymalnym), to powinny być one ustawione nie dalej niż 0,5 metra od siebie (rys.3.). Po ograniczeniu matki w czerwieniu drugi ul przestawiamy na drugą stronę i ustawiamy również 0,5 metra od ula, na który ma nastąpić nalot pszczół (rys.4.). Pod koniec maja możemy założyć izolator do ula, który oddał pszczoły lotne.

Nastrój rojowy

W razie wystąpienia nastroju rojowego w ulu pierwszym, możemy zrobić nalot pszczół na ul drugi (rys.5.).  Musimy tylko dokonać tego wtedy, kiedy nastrój rojowy występuje w początkowej fazie (gdy na ramkach obserwujemy zaczerwione mateczniki, ale z larwami nie starszymi niż jednodniowe). W innym wypadku nasz zabieg może być mało skuteczny, ponieważ przy zaawansowanym nastroju rojowym duża część pszczół nie wylatuje już z ula. W ten prosty sposób możemy być w posiadaniu zawsze jednego silnego pnia w nastroju roboczym, który może wykorzystać każdy występujący w pobliżu pasieki pożytek. Z moich obserwacji wynika, że właśnie w ten sposób prowadzona mała pasieka daje więcej pożytku pszczelarzowi, niż gdy każdy ul rozwija się i gromadzi pożytki oddzielnie.

Wymiana matek

Krzysztof Furso
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Mokre 6c, 86-300 Grudziądz

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"