Część VII. Wychów, unasiennianie i poddawanie matek

Matki, które będą poddane do odkładów i pakietów mogą być wychowywane we własnym zakresie, można też je kupować w innej pasiece, specjalizującej się w wychowie. Matki wychowane u siebie będą oczywiście tańsze, ale trzeba się liczyć z tym, że produkcja unasiennionych matek pszczelich to zajęcie bardzo pracochłonne i wymagające dużej wiedzy oraz doświadczenia.

Należy więc tak zorganizować pracę, by podołać wszystkim czynnościom związanym z produkcją odkładów i pakietów, z wychowem matek oraz z bieżącym prowadzeniem pasieki. W każdej bowiem pasiece, również tej hodowlanej i produkującej pszczoły na sprzedaż, wykonuje się wszystkie inne prace, jak kierowanie rozwojem rodzin, odbiór miodu, wymianę matek, przygotowanie do zimy.

Ze względu na mnogość zadań w takiej pasiece, należy stosować taką metodę wychowu matek, która w rękach pszczelarza prowadzącego pasiekę daje najlepsze efekty i jednocześnie jest najmniej pracochłonna.

Metod wychowu jest wiele, ale najprostsze, jakie można zalecić to wychów w obecności matki w ulu wielokorpusowym lub w rodzinie bezmatecznej w każdym rodzaju ula, z pojedynczym przekładaniem larw.

Kolejny etap to unasiennienie matek, które również należy przeprowadzić tak, by odbyło się ono z najmniejszym nakładem pracy i kosztów.

fot.8.

Wychowane matki nieunasiennione można poddawać do odkładów. Matka zostanie przyjęta przez pszczoły z odkładu, unasienni się naturalnie i rozpocznie czerwienie. Proces ten trwa nie krócej niż dwa tygodnie, a w tym czasie zdąży się wygryźć wszystek czerw zasklepiony, z którego został utworzony odkład.

Przed sprzedażą w odkładzie należy więc wymienić puste plastry, po wygryzionym czerwiu na nowe, z czerwiem zasklepionym i zapasem. To zwiększa koszt produkcji odkładów, gdyż na ten sam odkład zostanie zużyta dwa razy taka sama ilość czerwia.

Co prawda, odkład w momencie rozpoczęcia czerwienia przez młodą matkę będzie bardzo zasobny w pszczoły, ale może tak duża ich ilość nie być potrzebna w sprzedawanym odkładzie, poza tym mogą się nie mieścić do standardowej transportówki.

fot.5.

Może się też zdarzyć, że matka się nie unasienni i wcale nie podejmie czerwienia lub zacznie składać jajeczka niezapłodnione. Wtedy do odkładu trzeba poddać kolejną matkę i czekać następne dwa tygodnie na unasiennienie.

Zdarza się, że matka zginie w czasie lotu godowego lub zabłądzi, wtedy w odkładzie zaczną czerwić trutówki i będzie trzeba go zlikwidować.

Trzeba pamiętać, że nigdy nie udaje się osiągnąć 100% efektywności naturalnego unasienniania. Zresztą matka nieunasienniona może zostać nie przyjęta przez pszczoły z odkładu, może też być przez nie zlikwidowana jeszcze przed rozpoczęciem lotów godowych.