Część XIV. Opłacalność produkcji odkładów i pakietów
Wyznacznikiem podjęcia każdej działalności gospodarczej jest rynek. Dotyczy to także produkcji pasiecznej, której prowadzenie może mieć miejsce tylko wtedy, gdy na produkty pozyskiwane w pasiece jest zapotrzebowanie rynkowe.
Nie dotyczy to oczywiście pasiek utrzymywanych hobbystycznie, które mają dostarczyć swoim właścicielom satysfakcji z obcowania z przyrodą i niewielkich ilości produktów pszczelich zużywanych we własnym gospodarstwie domowym.
Natomiast produkcja odkładów, pakietów i rodzin na sprzedaż musi być powiązana z rynkiem. Nie można zaplanować produkcji pszczół „w ciemno”, gdyż jest to towar, którego w żaden sposób nie da się przechować w sytuacji, gdy nie będzie nań popytu.
Po upewnieniu się, że na odkłady i pakiety może być zbyt, należy skalkulować opłacalność tego przedsięwzięcia. W tym celu należy wziąć pod uwagę zarówno koszty, które będą związane z produkcją, korzyści zeń wynikające oraz ewentualne straty, które nastąpią w wyniku zmiany profilu produkcji.
Pierwszymi kosztami, które należy ponieść przed rozpoczęciem produkcji jest wyposażenie pasieki w potrzebny sprzęt. Będą to opakowania na odkłady i pakiety, sprzęt do wychowu i unasienniania matek, oraz dodatkowe narzędzia, które mogą być potrzebne w procesie produkcyjnym.
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Szczególnie ta ostatnia pozycja jest istotna i często przez pszczelarzy niedostrzegana. Często bywa tak, że czas poświęcony na sprzedaż miodu wielokrotnie przewyższa ten spędzony w pasiece i pracowni. Do tego sprzedaż miodu nierzadko polega na wielogodzinnym oczekiwaniu na klienta na targu lub bazarze, w zimnie i deszczu.
Takie działania odbiją się niekorzystnie na zdrowiu pszczelarza, co przy niewielkim poziomie sprzedaży i niskich cenach uzyskiwanych za miód będzie przemawiało za zlikwidowaniem pasieki i poszukaniem innego sposobu zarobkowania. W tej sytuacji, gdy produkcja miodu nie przynosi finansowej satysfakcji, należy się zastanowić, czy nie bardziej się będzie opłacało wytwarzanie pakietów lub odkładów.
Przy znalezieniu dobrego rynku zbytu na taki produkt pasieka, która dotychczas nie przynosiła oczekiwanego dochodu, może się okazać rentownym przedsiębiorstwem.
Ceny na odkłady i pakiety są wyznaczane przez rynek. Trudno jest obecnie określić cenę odkładów i pakietów na podstawie cen innych produktów pszczelich.
W publikacjach z zakresu ekonomiki pszczelarstwa do wyliczania opłacalności gospodarowania i wyznaczania cen innych produktów używany jest przelicznik miodowy. Jest to wskaźnik określający, jaką ilość miodu rodzina pszczela musiała wydatkować na wytworzenie innego produktu, na przykład pyłku, czerwia, pszczół, wosku itd.
Pod uwagę jest brana cena kilograma miodu wielokwiatowego, uzyskiwana w sprzedaży bezpośredniej. Przyjmuje się, że jeden odkład ma wartość około 8-10 kg miodu (jedna matka nieunasenniona – około 1 kg miodu, zaś jedna matka unasienniona – 2,5-4 kg miodu). Dotyczy to odkładów w środku sezonu, około połowy czerwca.
Odkłady wykonane wcześniej będą droższe, później – tańsze. Trudniej wyznaczyć ceny na pakiety pszczele z powodu bardzo małego obrotu na naszym rynku tego rodzaju produktem. Biorąc pod uwagę ceny w innych krajach europejskich, cena 2 kg pakietu z matką unasiennioną jest porównywalna z ceną 12-15 kg miodu.