Część XI. Produkcja pakietów

Produkcja i wykorzystanie pakietów w naszym kraju nie cieszy się dużą popularnością. Znacznie większe znaczenie ma rynek odkładów, rodzin pszczelich, a nawet naturalnych rojów.

Produkcja pakietów, czyli sztucznych rojów nie jest trudnym zagadnieniem, a z pewnością pszczoły oferowane w tej formie zyskałyby duże wzięcie z paru względów.

Przede wszystkim znacznie łatwiej jest kontrolować zdrowotność takich rodzinek, gdyż nie zawierają czerwia, plastrów i zapasów miodu oraz pierzgi, które mogą być źródłem zakażenia chorobami.

Bardzo łatwo jest osadzić taki pakiet w ulu, a w czasie transportu nie dojdzie do gniecenia pszczół i matki przez przesuwające się plastry, ich wyłamywania itd.

1. Pakiety wiosenne

Do tworzenia wczesnych pakietów przystępuje się w pierwszej dekadzie czerwca, po zakończeniu pożytku z akacji, maliny lub innych roślin, obficie nektarujących w tym okresie.

Rodziny są wtedy bardzo silne i nawet jeżeli planowane jest wykorzystanie przez pasiekę kolejnych pożytków, zabranie części pszczół nie powinno wpłynąć negatywnie na zbiory. Osłabienie rodzin może być nawet wskazane, gdyż rodziny mogłyby wejść w nastrój rojowy.

W pasiekach pszczelarzy prowadzących intensywną gospodarkę wędrowną w tym czasie wykonuje się odkłady, które będą wykorzystane do powiększenia pasieki, zasilenia rodzin przed zimą lub sprzedaży. Często są to już drugie odkłady, gdyż pierwsze wykonano w połowie maja, w czasie kwitnienia rzepaku.

Do tworzenia pakietów najlepiej jest przystąpić już po wykonaniu miodobrania z akacji i po ułożeniu gniazda na kolejny pożytek, jakim są chabry, facelia, a w dalszej perspektywie lipa i gryka. Pszczoły odbiera się z najsilniejszych rodzin, u których zabieg ten nie wpłynie negatywnie na dalszą produkcję miodową.

Po miodobraniu gniazda silnych rodzin zostały ułożone w ten sposób, że znajduje się w nich 6 ramek z czerwiem w różnym wieku. Natomiast do miodni przenosi się pozostały czerw, w jego miejsce (w rodni) wstawiając lekko przeczerwiony susz.

Pszczoły do pakietów pozyskuje się strzepując je z plastrów z miodni. Miodobranie powinno być wykonane wcześniej, gdyż z ciężkich, pełnych miodu plastrów pszczoły trudno jest strząsać, poza tym powierzchni plastrów z zasklepionym miodem pszczoły nie obsiadają i pozyskalibyśmy ich niewiele.

Pszczoły strzepuje się do blaszanego leja, przez który wpadają one do osiatkowanej skrzynki pakietowej (transportówki). Transportówka powinna być ustawiona na wadze, wtedy można dokładnie dawkować pszczoły, zależnie od planowanej siły takiego pakietu.

Transportówka musi być ustawiona na wadze, by była znana masa tworzonego roju.

Tuż po napełnieniu transportówki pszczołami umieszcza się w niej matkę zamkniętą w klateczce. Matka powinna się znajdować w środku skrzynki, tak by pszczoły mogły wokół niej zawiązać grono rojowe. Pakiet zaopatruje się w pokarm, zamyka się dokładnie otwór, przez który wsypywano pszczoły i jest on gotowy do sprzedaży.

Jeżeli jest podejrzenie, że na pszczołach mogą się znajdować roztocze Varroa, należy je zniszczyć. Robi się to na dwa sposoby. Pierwszy z nich to odymienie pszczół Apiwarolem. Zabieg musi być tak przeprowadzony, by dym dokładnie spenetrował cały kłąb pszczół wchodzących w skład pakietu.

Można to zrobić umieszczając transportówkę z pszczołami w pustym ulu i spalając wewnątrz środek leczniczy. Znacznie prostsze jest umieszczenie w każdym pakiecie paska Bayvarolu. Roztocze Varroa, jeśli są na pszczołach, w większości zginą też w czasie transportu.

Na skutek stresu spowodowanego załadunkiem i przewozem, wewnątrz pakietu podnosi się temperatura o kilka stopni wyżej niż panująca normalnie w rodzinie pszczelej. Roztocze są bardzo wrażliwe na podwyższoną temperaturę i już przy 40°C giną.

2. Pakiety późne, czyli zsypańce

Specyfika pożytków pszczelich na większości terenów naszego kraju nie zawsze pozwala na racjonalne wykorzystanie rodzin pszczelich przez cały sezon letni. Dla wielu pasiek wraz z początkiem lata kalendarzowego kończą się obfite pożytki nektarowe i dla pasieki zaczyna się okres bezproduktywny.

Wcześniejsze pożytki doprowadziły rodziny do dużej siły i są one teraz zasobne w pszczoły, które przez najbliższy miesiąc nie będą miały zajęcia. Pszczoły te w upalne lipcowe noce tworzą „brody”, wiszące pod mostkami wylotowymi uli zasiedlanych przez silne rodziny.

Jeżeli pasieka stacjonuje na terenie, w którym nie ma żadnego pożytku, rodziny trzeba będzie podkarmiać, gdyż mogą się osypać z głodu. Racjonalnym sposobem wykorzystania tych pszczół byłoby przewiezienie pasieki w inne miejsce, na późniejszy pożytek, na przykład z gryki, nostrzyku lub spadzi.

Alternatywą może być wykorzystanie tych pszczół do utworzenia z nich sztucznych rojów, przeznaczonych do sprzedaży. Ze względu na późną porę taki rój musi składać się z większej liczby pszczół niż ten utworzony na początku czerwca.