Wszystko o pyłku i jego pozyskiwaniu.
Część 7. Pierzga ważna i niedoceniana

Pierzga jest produktem pszczelim wytworzonym z obnóży pyłkowych, zmagazynowanych i ubitych w plastrach z dodatkiem miodu, nektaru i śliny pszczół. Na skutek fermentacji mlekowej i innych procesów skład chemiczny pierzgi różni się od składu pyłku, z którego została wytworzona.

Kwas mlekowy, którego w pierzdze jest około 3-3,5% konserwuje pierzgę i nie dopuszcza do rozwoju w niej procesów gnilnych. Pierzga stanowi pokarm białkowy pszczół oraz główne źródło witamin i składników mineralnych.

Wartościowy pokarm

Ze względu na duże walory odżywcze pierzga jest doskonałą odżywką białkowo-witaminową dla ludzi, znacznie lepiej przyswajaną niż pyłek pozyskiwany w formie obnóży. Należy też ją pozyskiwać, konserwować i przechowywać z myślą o wykorzystaniu do żywienia pszczół w okresach braku pożytku pyłkowego.

Przede wszystkim należy prowadzić taką gospodarkę plastrami, by pszczoły gromadziły pierzgę w plastrach jasnych, które będzie można wykorzystać do ułożenia gniazda zimowego. Zapewnienie dużej ilości pierzgi w zapasach zimowych decyduje nie tylko o jakości przezimowania rodziny, ale przede wszystkim o rozwoju wiosennym.

Przechowywanie plastrów z pierzgą

Przechowywanie plastrów z pierzgą jest trudne, ponieważ ze względu na dużą wartość odżywczą stanowi ona idealne podłoże dla rozwoju drobnoustrojów (pleśnie i drożdżaki) oraz jest atrakcyjnym pokarmem dla różnych szkodników.

Największe straty w zapasach pierzgi spowodowane są rozwojem grzybni Bettsia alvei, powodującej tak zwaną grzybicę ulową. Pierzgę mogą też porastać kropidlaki, wytwarzające bardzo niebezpieczne dla zdrowia ludzi i zwierząt aflatoksyny.

W pierzdze zaatakowanej przez pleśnie rozwijają się też drożdżaki, powodujące jej fermentację. Pierzga pochodząca z chorych rodzin jest źródłem zakażenia, zawierać może bowiem przetrwalniki Paenbacillus larvae, powodujące zgnilec złośliwy, przetrwalniki Nosema apis i ceranae oraz grzybicy wapiennej i kamiennej.

Preparatami takimi, stosowanymi w formie roztworu wodnego, opryskuje się plastry z pierzgą. Po odparowaniu wody substancja o właściwościach grzybobójczych pozostaje na powierzchni plastrów i pierzgi, dezynfekując i chroniąc ją przed wtórnym zakażeniem.

Preparat taki działa też zabójczo na przetrwalniki grzybów wywołujących grzybicę wapienną i kamienną i może być używany do odkażania wnętrza uli po rodzinach chorych na grzybice. Dopuszczone na rynek preparaty, mające w swoim składzie kwas salicylowy i chitozan, nie wykazują toksycznego działania na pszczoły i nie powodują zaburzeń w rozwoju rodziny pszczelej.

Pozyskiwanie pierzgi

Zarówno w celach konsumpcyjnych, jak i z myślą o żywieniu pszczół, można pozyskiwać samą pierzgę. Niestety, jak dotąd nie opracowano wydajnego urządzenia, przy pomocy którego można by oddzielać pierzgę od plastrów bez zanieczyszczania jej woskiem (i innymi składkami plastra pszczelego).

Dlatego niektórzy pszczelarze pozyskują pierzgę ręcznie, dzięki czemu pozostaje ona wolna od zanieczyszczeń, jest to jednak bardzo pracochłonne. Pierzgę ręcznie wydobywa się przy pomocy rurki o średnicy 5 mm z zaostrzonymi krawędziami, ze sprężynowym mechanizmem tłoczkowym w środku.

Pozyskaną w ten sposób pierzgę przechowuje się w szczelnych naczyniach, zalaną miodem, w niskich temperaturach, w pomieszczeniu suchym i ciemnym.

Taka mieszanina pierzgi z miodem jest doskonałą odżywką białkowo-witaminową, wzmacniającą organizm i stosowaną we wspomaganiu leczenia wielu chorób.

Przyswajalność składników pyłku kwiatowego podawanego w postaci wymieszanej z miodem pierzgi jest kilkakrotnie wyższa niż zawartych w suszonych obnóżach pyłkowych. Pierzgę w ten sposób zakonserwowaną można też podawać ...

Metoda Makowicza

Pierzgę dosyć dokładnie oczyszczoną z plastrów można uzyskać stosując metodę Makowicza. Polega ona na zdrapaniu pierzgi z plastra przy pomocy odsklepiacza widełkowego, używanego do odsklepiania miodu.

Uzyskany produkt zwilża się miodem w ilości około 0,3 kg miodu na ...

W wielu polskich pasiekach pierzga jest produktem niedocenianym i powinno się zwracać większą uwagę na jej właściwe pozyskiwanie, magazynowanie i wykorzystanie.