Prawne uwarunkowania prowadzenia gospodarki pasiecznej
Czy w Polsce potrzebna jest ustawa regulująca pszczelarstwo? Cz. 2.
W pierwszej części artykułu autor wykazał mnogości przepisów normujących prowadzenie gospodarki pasiecznej. Przy tym ich rozproszenie w wielu aktach prawnych w obrębie różnych gałęzi prawa. Należy zatem odpowiedzieć na tytułowe pytanie: czy w Polsce potrzebna jest ustawa regulująca pszczelarstwo?
Po wykazaniu mnogości przepisów normujących prowadzenie gospodarki pasiecznej i rozproszenia w obrębie różnych gałęzi prawa nasuwa się pytanie: czy w Polsce potrzebna jest ustawa regulująca pszczelarstwo?
Punktem wyjścia do rozważań jest zapytanie poselskie nr 5037, z którym w 2009 r. Romuald Ajchler zwrócił się do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Dotyczyło ono braku ustawy o funkcjonowaniu pszczelarstwa w Polsce. Udzielający na nie odpowiedź, Tadeusz Nalewajk (podsekretarz stanu w MRiRW) stwierdził, że prowadzenie gospodarki pasiecznej obejmuje wiele niepowiązanych ze sobą norm prawnych, zatem: „ze względów legislacyjnych trudno byłoby wyłączyć te przepisy z poszczególnych ustaw, rozporządzeń oraz przepisów Unii Europejskiej i zawrzeć w jednej ustawie” [Odpowiedź podsekretarza stanu... 2015].
fot.© Milan Motyka
Zdaniem wiceministra spowodowałoby to powielenie istniejących przepisów, toteż konkludując uznał za niezasadne regulowanie spraw dotyczących pszczelarstwa w odrębnej ustawie.
Z treści powyższej odpowiedzi wynika, że odnosiła się ona do „ustawy o pszczelarstwie”, a nie jak w zapytaniu „ustawy o funkcjonowaniu pszczelarstwa”. Trzeba rozgraniczyć zamiennie stosowane w środowisku pszczelarskim, i nie tylko, określenia „ustawa o pszczelarstwie” oraz „ustawa o funkcjonowaniu pszczelarstwa”.
Poprzez pierwszą należałoby rozumieć akt kompleksowo regulujący prowadzenie gospodarki pasiecznej jako całości będący niejako zbiorem obecnie obowiązujących przepisów. Druga ustawa miałaby określać zasady funkcjonowania pszczelarstwa w Polsce.
Należy zatem rozważyć następujące możliwości: czy przygotowywać ustawę o pszczelarstwie, czy o funkcjonowaniu pszczelarstwa?
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Lov om biavl
Dobrym przykładem jest Dania, gdzie ustawę o pszczelarstwie (Lov om biavl) uchwalono już w 1982 r. [LOV nr 115 af 31/03/1982]. W 2006 r. [LOV nr 450 af 22/05/2006] zastąpiono ją nową ustawą, której wersja skonsolidowana z 2009 r. [LBK nr 197 af 12/03/2009] (Bekendtgørelse af lov om biavl) obecnie obowiązuje (nie dotyczy: Wysp Owczych i Grenlandii).
Ustawa zawiera 23 paragrafy podzielone na 5 jednostek systematyzacyjnych wyższego stopnia (bez określenia „Część”, „Księga”, „Rozdział” itp.). Pierwsze 4 paragrafy to przepisy merytoryczne ogólne. Normują między innymi powołanie przez Ministra Żywności, Rolnictwa i Rybołówstwa (fødevareminister, dalej minister żywności) Komisji (Binævnet), w której skład wchodzą przedstawiciele pszczelarzy, rolników, krajowych instytucji badawczych, konsumentów i innych zainteresowanych stron.
Binævnet doradza ministrowi w sprawach dotyczących prawa, aktów wykonawczych ustawy i wdrażania przepisów UE oraz innych międzynarodowych zobowiązań. Ponadto, organ ten udziela porad ministrowi w innych kwestiach dotyczących pszczelarstwa i jego rozwoju [CIR1H nr 9520 af 26/10/2012].
Minister żywności, po rekomendacji Binævnet określa ogólną strategię w zakresie wspierania i rozwoju gospodarki pasiecznej, w tym priorytetów finansowania i badań pszczelarstwa w Danii [Patrz: Fødevareministeriets strategi om... 2015].
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Zakończenie
Opierając się na przeprowadzonej analizie duńską ustawę o pszczelarstwie można uznać za „ustawę o funkcjonowaniu pszczelarstwa”. Jej przepisy regulują tę działalność, czego brak w polskim ustawodawstwie. Mowa tu o przepisach instytucjonalnych (przepisy o organach) i proceduralnych (przepisy o postępowaniu przed organami).
Jako przykład można podać powoływanie komisji na okoliczność zatrucia pszczół i postępowanie przed nią, co nie jest w Polsce jednoznacznie uregulowane. Prawo materialne na zadowalającym poziomie zapewnia w Polsce ochronę pszczół przed zatruciem pestycydami.
Niestety brak jest prawa formalnego urzeczywistniającego te przepisy i pozwalającego je egzekwować. Dlatego też, w opinii autora potrzebna jest w Polsce „ustawa o funkcjonowaniu pszczelarstwa”, którą należałoby postrzegać jako narzędzie umożliwiające wprowadzenie w życie niektórych przepisów regulujących pszczelarstwo oraz określające ogólne zasady działania sektora pszczelarskiego w Polsce.
Ziemowit Witkowski
Uniwersytet Gdański
Autor artykułu poszukuje książkę „Prawo pszczelnicze obowiązujące obecnie w Polsce” napisaną przez Józefa Chojnackiego, dra praw UJ i wydaną w Krakowie w 1919 r. Wszelkie informacje mogące doprowadzić do poszukiwanego źródła, proszę wysyłać na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. lub kontaktować się pod nr kom.: 880 842 482.
Bibliografia
-
Kowalski J., Lamentowicz W., Wieczorek P., Teoria państwa i prawa, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1986, s. 216-217,
Krukowski J., Wstęp do nauki o państwie i prawie, Wydawca Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2004, s. 131-132,
Redelbach A., Wronkowska S., Ziembiński Z., Zarys teorii państwa i prawa, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1994, s. 231,
Rozpara K., Wybrane zagadnienia prawne z pszczelarstwa, Wydawnictwo PWRiL, Warszawa 1989, s. 43-44,
Skolimowska A., Unia Europejska jako organizacja międzynarodowa, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa 2014, s. 79,
Witkowski Z., Gospodarka pasieczna w prawie polskim, Wydawnictwo Sądecki Bartnik, Stróże 2013, s. 47-50.
