Zagospodarowanie Matek Pszczelich

Zagospodarowanie matek pszczelich

by matka była pełnowartościowa, musi zostać unasienniona, to znaczy, że powinna otrzymać dawkę nasienia, które następnie zostanie zgromadzone w zbiorniczku nasiennym. Odbywa się to poprzez naturalną kopulację z trutniami oraz w sposób sztuczny, przez inseminację.

Punkt kopulacyjny oprócz ulików weselnych z matkami powinien
posiadać również rodziny ojcowskie z trutniami. Występuje wtedy
większe prawdopodobieństwo pożądanych kojarzeń
Fot. Mieczysław Janik

Cel obydwu sposobów unasienniania jest ten sam – wypełnienie zbiorniczka nasieniem trutnia.

Istnieje kilka warunków, jakie muszą zostać spełnione, aby matka została unasienniona. Pierwszym jest osiągnięcie zarówno przez matkę, jak i trutnia dojrzałości płciowej.

Matka pszczela osiąga dojrzałość w wieku 6 dni od wygryzienia się z komórki, truteń 14 dni po wygryzieniu. Cykl rozwojowy matki trwa 16 dni, trutnia 24 dni, jest to więc o tydzień dłuższy. W sumie daje to 14 dni, czyli hodowlę trutni powinno rozpocząć się około 2 tygodnie przed matkami.

Dotyczy to oczywiście początku sezonu, gdyż później z trutniami raczej nie ma problemów. Do sprawy trutni powrócimy przy rozpatrywaniu sztucznego unasienniania matek, gdyż jest to problem który tam się uwidacznia w sposób szczególny, a dotyczy zarówno odpowiedniej ich jakości, jak i przy większej produkcji matek również ilości.

W naturze matka pszczela...

[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Klateczki wysyłkowe przygotowywane do wysyłki matek w pierwszej
kolejności powinny być napełnione ciastem o odpowiedniej
konsystencji, a następnie pszczołami
Fot. Mieczysław Janik

Wyprodukowane matki mogą zostać przeznaczone:

• do sprzedaży

• naturalnego unasienniania

• inseminacji

Jeżeli pasieka prowadzi produkcję matek na sprzedaż, zawsze znajdą się chętni na matki nieunasiennione. Głównym argumentem jest tu cena mniej więcej o połowę niższa od matek unasiennionych. Najlepiej jest sprzedawać matki bezpośrednio po wygryzieniu, tzw. jednodniowe.

Przygotowanie matek do sprzedaży

Matki mogą być sprzedawane bezpośrednio w pasiece i odbierane osobiście przez pszczelarzy albo wysyłane pocztą lub przesyłkami kurierskimi. W jednym i drugim przypadku trzeba matki odpowiednio przygotować.

Należy zaopatrzyć się w klateczki transportowe, napełnić je ciastem miodowo-cukrowym, następnie pszczołami i wpuścić matki. Z klateczkami nie ma dzisiaj problemów. W sprzedaży są wygodne klateczki plastykowe.

Składają się one z dwóch części, jedna...

[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Odkład można utworzyć:

• przy zapasowym wylocie obok rodziny głównej

• w dodatkowym korpusie nad rodziną główną

• w specjalnych skrzynkach odkładowych

• w wolnym ulu

Skrzynki odkładowe mogą być wykorzystywane do unasienniania
matek. Odkłady mogą stanowić jeden z elementów gospodarki
pasiecznej
Fot. Mieczysław Janik

Sposób tworzenia odkładów zależy od możliwości pszczelarza i jest podobny. Dla unasienniania matek mogą być tworzone odkłady słabe. Wystarczy ramka czerwia na wygryzieniu, ramka z miodem i odpowiednia ilość pszczół, tyle aby obsiadały ramki na czarno.

Jeżeli odkłady będą ustawione w miejscu tworzenia, należy dodatkowo strzepnąć pszczoły z 2-3 plastrów, gdyż pszczoły lotne odlecą do macierzystego ula. Czas tworzenia odkładów przypada zwykle na szczytowy okres rozwoju, kiedy rodziny są najsilniejsze.

Może stanowić to jednocześnie skuteczne zapobieganie nastrojowi rojowemu. Lepsze są odkłady wczesne. Optymalny czas ich tworzenia to koniec kwitnienia rzepaku. Jeżeli wykorzystywany jest tylko do unasienniania matek, raz utworzony odkład może służyć do kolejnych unasiennień kilku matek.

Przy wychowie matek na większą skalę ten sposób unasienniania jest jednak stosunkowo drogi. Potrzeba dużo ramek, pszczół, pokarmu i sprzętu. Znacznie oszczędniejsze przy takiej produkcji jest unasiennianie w ulikach weselnych lub inseminacja.

Ale o tym następnym razem.

Klatki możemy podzielić w zależności od przeznaczenia na
transportowe i do poddawania. Na zdjęciu różne rodzaje klatek
na matki pszczele
Fot. Mieczysław Janik