Izolowanie matek pszczelich
W wielu okolicznościach podczas sezonu produkcyjnego występuje potrzeba wprowadzenia w rodzinie pszczelej okresowej przerwy w wychowie czerwiu. W niniejszym artykule chcę zaprezentować opracowaną przeze mnie w latach dziewięćdziesiątych (ubiegłego wieku) prostą metodę pozwalającą na osiągnięcie tego celu. Szczegółowo przedstawiłam ją w broszurze „Długotrwała izolacja matki pszczelej w klateczce pozwalająca na uzyskanie przerwy w wychowie czerwiu przez rodzinę pszczelą”, opublikowanej w 1995 r. przez ISiK w Skierniewicach.
fot.©Maria i Eugeniusz Sapiołko
Od tego czasu minęło już piętnaście lat. Sądzę, że można ją przypomnieć czytelnikom „Pasieki”. Metoda ta polega na zamknięciu matki pszczelej w klateczce zanderowskiej, pod korkiem, której jedną ścianę stanowi krata odgrodowa.
Tak zamknięta matka pozostaje we własnej rodzinie, w klateczce wprawionej w plaster z czerwiem umieszczonym w części środkowej gniazda. Po upływie 4 do 6 dni od zaizolowania matki konieczne jest przeprowadzenie dokładnego przeglądu rodziny.
Niekiedy bowiem pszczoły pomimo kontaktu z matką mogą zakładać mateczniki, które trzeba usunąć. Matka znajdująca się w klateczce jest bardzo starannie pielęgnowana przez otaczającą ją świtę.
W takich warunkach może pozostawać nawet dwadzieścia pięć dni (wtedy rodzina jest już bez wątpienia całkowicie pozbawiona czerwiu). Po upływie czasu, w ciągu którego pszczelarz dąży do ograniczenia obecności czerwiu w rodzinie, korek w klateczce należy zastąpić węzą.
Matka jest szybko uwalniana przez pszczoły, przyjmowana bardzo dobrze i natychmiast przystępuje do czerwienia. Czasem może się zdarzyć, że matce pszczelej uda się przecisnąć przez kratę i po uwolnieniu rozpocząć czerwienie. Takie przypadki zdarzają się jednak bardzo rzadko i to dopiero po dłuższym okresie przebywania w zamknięciu.
Sposób ograniczania ilości czerwiu w rodzinie pszczelej opisany w niniejszym artykule jest zbliżony do powszechnie stosowanego, polegającego na zamykaniu jej za pomocą kraty odgrodowej na plastrze lub kilku plastrach.
Pomimo podobieństwa, między tymi metodami istnieje jednak ważna różnica. Matka zamknięta w klateczce nie ma swobody poruszania się i nie może czerwić. Matka izolowana na plastrze lub plastrach nie przerywa czerwienia i może się swobodnie poruszać.
Przegląd rodziny z matką izolowaną w klateczce jest łatwiejszy niż wtedy, gdy pozostaje ona pod izolatorem. Ponadto zamknięcie matki w klateczce pozwala na całkowite pozbawienie rodziny czerwiu, co w niektórych okolicznościach jest bardzo wskazane.
Na podkreślenie zasługuje przy tym fakt, że bezpośrednio po uwolnieniu z klateczki matka rozpoczyna intensywne czerwienie. Ten sposób izolacji nie zaburza więc jej zdolności do składania jaj.
Janina Muszyńska
