Pożytek nawłociowy zmienia warunki gospodarowania
Wybór metody gospodarki pasiecznej zależy od wielu czynników, a głównie od bazy pożytkowej. W gospodarce wędrownej jest ona zmienna i pszczelarz odpowiednio do niej każdorazowo dostosowuje swoją metodę. Inaczej w pasiece stacjonarnej, gdzie gospodarka pasieczna zdeterminowana jest występowaniem pożytków, długością trwania i ich obfitością.
fot.© Michał Zawilak
Metoda gospodarowania polega na kierowaniu rozwojem rodziny w celu regulowania jej siły i stosunku ilości czerwiu do pszczół dorosłych. W większości pasiek położonych w jednym miejscu sezon kończy się w pełni lata pożytkiem z lipy, ewentualnie ze spadzi liściastej.
Wówczas korzystne jest ograniczenie czerwienia matek miesiąc wcześniej, tak aby część pszczół odciążyć pielęgnowaniem czerwiu, który zużywa znaczne ilości tego wziątku. Po odwirowaniu ostatniego miodu konieczne jest od razu bezproduktywne karmienie pszczół przez okres 2-3 tygodni.
Od lat dziewięćdziesiątych następują widoczne zmiany w strukturze gruntów rolnych na korzyść nieużytków, na których pojawia się roślinność dziko rosnąca. Największy udział wśród tych roślin ma nawłoć. W moich warunkach gospodarki stacjonarnej masowe pojawienie się nawłoci na coraz większych obszarach niezagospodarowanych i polanach leśnych wpłynęło na zmianę sposobu gospodarowania. Zasadą stało się dbanie o intensywne czerwienie matek w całym sezonie.
Gniazdo obejmuje dwa korpusy o pojemności porównywalnej do 10 ramek warszawskich poszerzanych. Rodziny są silne, z dużą ilością czerwiu. Zauważyłem, że rodziny, które uległy czasowemu osłabieniu na skutek rójki lub gorszego czerwienia matki, osiągają istotnie mniej miodu. Ważną częścią tej metody jest również wykorzystanie matek pomocniczych. Dlatego też po pożytku wiosennym, tj. w III dekadzie maja tworzone są do 60-80% stanu pasieki małe odkłady na trzech ramkach w oddzielnym korpusie.
Nie ma wtenczas obawy, że małe rodziny zostaną obrabowane. Podczas dobrej pogody, matki szybko unasienniają się i przy dbałości zagospodarują cały korpus. Główne korzyści tej metody są następujące:
ujmując silnym rodzinom po pożytku wiosennym choćby jedną ramkę z czerwiem na wygryzieniu, ograniczam ryzyko nastroju rojowego,dokonuję prawie corocznej wymiany matek,łącząc odkłady z rodzinami zasadniczymi po pożytku późnoletnim, zapewniam im dobre warunki zimowli.
Nawłość rośnie zwarcie w bliskiej odległości na nieużytkach i polanach leśnych. Są to dwie odmiany: nawłoć późna (Solidago gigantea Aiton) i nawłoć kanadyjska (Solidago canadensis L.). Pierwsza z nich rozpoczyna kwitnienie w III dekadzie lipca. Stanowi ona przeważające źródło pożytku, ale nektarowanie jej jest niewielkie i zapewnia pszczołom jedynie pożytek rozwojowy. Nawłoć kanadyjska kwitnie później, tj. od I dekady sierpnia aż do połowy września.
Jest to często okres ustabilizowanej pogody. Intensywność oblotu nawłoci jest szczególnie duża w słoneczne dni o temperaturze bliskiej 30°C. Z ula wylatuje wówczas ponad 2 kg pszczół, a dzienny przybytek z ula sięga do 2 kg nektaru. W tych warunkach matki zwiększają czerwienie i czerw zajmuje większość gniazda. Duża ilość czerwiu otwartego pobudza pszczoły do energicznego zbierania ciemnopomarańczowego pyłku z nawłoci.
Miodobranie
Miodobranie z nawłoci odbywa się najczęściej w I dekadzie września. Jest to czas dużej zmienności pogody. Przy korzystnych temperaturach dnia powyżej 25°C, pszczoły zajęte są jeszcze pracą w polu i miodobranie można przeprowadzić w normalnych warunkach w pasiece. Są jednak lata, np. 2008 r., gdy temperatury w ciągu dnia spadały poniżej 20°C i wówczas warunki dojrzewania miodu były szczególnie trudne, a ramki z miodem trzeba było dodatkowo przed wirowaniem podgrzewać. Zasadą jest to, że wybiera się ramki tylko prawie całkowicie poszyte i bez czerwiu.
W latach 2000-2009 średnio odwirowałem z ula 7,7 kg miodu nawłociowego. Najmniej miodu było w roku 2004, a najwięcej w 2002, tj. odpowiednio 5,2 kg i 9,9 kg.
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Michał Zawilak
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
tel. 71 353-08-52
