Wędrówki na wrzosowiska
Trudności w pozyskiwaniu miodu wrzosowego oraz niesłusznie rozpowszechnionego przekonania, że rodziny pszczele wracają z wrzosowisk bardzo osłabione, odstraszają niektórych pszczelarzy od wyjazdów na ten tak cenny ostatni jesienny pożytek.
Miód wrzosowy o galaretowatej konsystencji jest trudny do odwirowania z plastrów i wymaga wysokoobrotowych miodarek, specjalnych rozluźniaczy i ogrzanej pracowni. Kłopoty też sprawia filtrowanie tego miodu. Powrót z wrzosowiska w połowie września wymaga sprawnego i szybkiego odwirowania miodu z jednoczesnym układaniem gniada na zimę, zakarmianiem i leczeniem przeciwko warrozie.
W tym artykule koledzy wrzosowicze nie znajdą specjalnych wskazówek ani nowości. Natomiast ci, którzy dopiero pragną rozpocząć swoje wędrówki na wrzosowiska zdobędą informacje o metodach gospodarki w pasiece nastawionej na pozyskiwanie miodu wrzosowego.
Pragnę też przekonać kolegów, że mimo znacznych trudności w pozyskiwaniu tego miodu warto wyjeżdżać na odległe wrzosowiska, nawet ponad 100 km, by pozyskać ten cenny dar natury ze względu na jego niespotykany smak i wartości lecznicze.
Cenny miód wrzosowy
Miód wrzosowy w stanie płynnym ma zabarwienie czerwono-brunatne o konsystencji średnio galaretowatej. Miód ten jest stosowany przy zaburzeniach dróg moczowych i gruczołu krokowego. Ma zastosowanie również przy stanach zapalnych gardła oraz schorzeniach błony śluzowej jamy ustnej.
Korzystne jest przyjmowanie go pomocniczo w kamicy nerkowej, zapaleniu jelit i biegunkach.
Wszystko to zawdzięczamy krzewince o wysokości 30-50 cm, czyli wrzosowi zwyczajnemu o różowo-fioletowym zabarwieniu, który kwitnie 3-4 tygodnie od I dekady sierpnia. W Polsce wrzos występuje w kilku rejonach na całym Niżu i w górach.
Największe wrzosowiska napotykamy na glebach piaszczystych, kwaśnych (bezwapiennych). Pszczelarzom znany jest też wrzosowiec bagienny występujący w Polsce wzdłuż Bałtyku na torfiastych łąkach, który zakwita wcześniej, bo już w lipcu.
Bardzo wydajne wrzosowiska występują jednak na odkrytych i nasłonecznionych terenach, jak np. w wymienianych już w poprzednich artykułach Borach Dolnośląskich. Duże obszary wrzosowisk mamy też na Pomorzu, Roztoczu i w Kotlinie Sandomierskiej.
Wrzosowiska
Wyjątkowe walory miodu wrzosowego oraz jego wysoka cena sprawiają, że mimo trudności w jego pozyskiwaniu duża grupa pszczelarzy-wrzosowiczów od lat wywozi swoje pasieki na ten ostatni w sezonie pożytek. Na ten „zew wrzosowy” od kilkunastu już lat rokrocznie wyjeżdżam z moimi pszczołami w rejon Nadleśnictwa Przemków.
Od lat mam to samo miejsce w Leśnictwie Wilkocin. Nadleśnictwo to jako pierwsze zaproponowało udogodnienie dla pszczelarzy wprowadzając trzyletnie umowy na dzierżawę miejsca do ustawienia pasieki na wrzosowisku. Pszczelarz jest pewien, że przez 3 lata będzie miał zarezerwowane to samo miejsce i nie musi każdego roku ubiegać się o ponowne zawieranie umowy.
Nadleśnictwo też wytypowało miejsca do ustawienia pasiek w taki sposób, aby były one oddalone od siebie o ok. 500 m.
Transport ili na wrzos
Leśnictwo Wilkocin to przeważnie poradzieckie poligony i tu gospodarzem jest bardzo uczynny i życzliwy dla pszczelarzy Leszek Tobuch. Często się zdarza, że w czasie transportu pszczół na piaszczystych bezdrożach samochód z przyczepą załadowaną ulami zakopuje się po osie. To właśnie pan Leszek zarywa noce i podąża na ratunek.
W Leśniczówce tej poratują, gdy zabraknie wody w poidle dla pszczół, a żona Leszka zwana „Leśniczyną” widząc strudzonego pszczelarza poczęstuję herbatką i pysznym domowym ciastem. Pan Leszek ratował mnie też i udzielił pierwszej pomocy po użądleniach przez szerszenie na wrzosowisku. Powiadają, że człowieka można poznać dobrze dopiero wtedy, gdy się z nim zje beczkę soli. Poznanie Pana Leszka nie wymagało takiego czasu.
Podobnie jest też w samym Nadleśnictwie Przemków, gdzie pracownicy wszystkie sprawy pszczelarskie załatwiają bezpłatnie. Tam też pszczelarz otrzyma niezbędne informacje o samym wrzosowisku i miejscach, gdzie można ustawić pasiekę.
Jednego roku w okresie wielkiej suszy, gdy obowiązywał bezwzględny zakaz wstępu do lasu i na wrzosowiska, nadleśniczy z Przemkowa wyjątkowo wyraził zgodę na ustawianie tam pasiek. Był to wyraz zaufania do pszczelarzy, że należycie przestrzegają zasad bezpieczeństwa.
Aby skorzystać z gościnności leśników i wywieźć na te miododajne wrzosowiska swoją pasiekę, musimy jedynie trochę zmienić sposób naszej gospodarki i odpowiednio przygotowywać pszczoły do tego pożytku. Można określić to tak: utrzymujemy tylko silne rodziny – od jesieni do jesieni.
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Jan Baczmański
tel. 71 349 44 81
baczmanski[malpka]o2.pl
