Ciekawostki
Dezorientacja sposobem na pasożyty
„Zamiast środków chemicznych do zwalczania atakujących pszczoły roztoczy wystarczy wykorzystać lustro i siateczkę - informuje „New Scientist”. Aby pomóc pszczelarzom, fińska firma opracowała proste urządzenie - wewnątrz ula umieszcza się lusterko ustawione tak, by wyłapywało światło wpadające przez otwór wejściowy. Zdezorientowane pszczoły kierują się na lustro i wpadają na osłaniającą je siateczkę. Wstrząs sprawia, że pasożyty odpadają. Przelatują przez siatkę i spadają na tackę, którą pszczelarz systematycznie opróżnia.”
(PAP)
Nowa broń protestujących?
Na początku listopada 2003 roku dyrektor szpitala w Jeleniej Górze, zdesperowany beznadziejną sytuacją finansową szpitala, podjął decyzję o zamykaniu kolejnych oddziałów w podległej mu placówce. Były już dyrektor twierdził, że placówka nie ma pieniędzy na dalsze przyjmowanie pacjentów. W mieście powstało stowarzyszenie „Wspólnie ratujemy szpital w Jeleniej Górze”. Pod petycją o „zaniechanie niszczenia” szpitala podpisało się już ponad 40 tys. mieszkańców. Protest wobec planów likwidacji zapowiada też lider rolniczej „Solidarności” Marian Zagórny. Jak poinformował, w ciągu najbliższych dni zorganizuje pikietę pod Urzędem Marszałkowskim we Wrocławiu. Podczas pikiety do budynku mają zostać wpuszczone pszczoły. Wicemarszałek województwa Marek Moszczyński, odpowiedzialny za służbę zdrowia, pytany, co zrobi w takiej sytuacji, odparł: Będziemy zbierać miód. Ostatecznie do protestu nie doszło, dyrektora szpitala odwołano. Siła argumentów?
(na podst. mat. PAP)
Pamięć absolutna
Pszczoły z gatunku Apis dorsata, mimo częstych migracji, są wierne macierzystym ulom i zawsze do nich wracają. Przywiązanie do miejsca jest znane u zwierząt migrujących, ale do tej pory uważano, że nie dotyczy to dużych zorganizowanych grup, takich w jakich żyją pszczoły. Okazuje się jednak, że Apis dorsata, które od dawna dostarczają mieszkańcom południowej Azji wosku i miodu są zaprzeczeniem tej tezy. Na niektórych drzewach zawsze można znaleźć ich naturalne, macierzyste ule, mimo iż roje migrują, przenosząc się sezonowo nawet setki kilometrów w poszukiwaniu kwitnących pól. Kolonie owadów powracają do uli, które kiedyś zajmowały, nawet jeśli minęło kilka lat i nie żyją już pszczoły-zwiadowczynie, którzy przywiodły rój do tych uli.
Genetyczne testy przeprowadzone na owadach pozwoliły stwierdzić, że pszczoły wracają do macierzystego ula zawsze z tą samą królową, z którą go opuszczały, bądź też z jej bezpośrednią następczynią. Naukowcy sugerują, że posiadają one jakąś formę genetycznej pamięci, która powoduje, że zarówno królowa-matka, jak i zwiadowcy, z którymi wyrusza ona na poszukiwanie miejsca do osiedlenia, pamiętają o miejscach zasiedlanych w przeszłości przez ten rój.
(na podst. „New Scientist”)
Pszczoły najlepszą ochroną przed słoniami
Kenijscy naukowcy testują użycie agresywnych pszczół afrykańskich do ochrony upraw. Pszczoły chronią pola uprawne przed stadami słoni, które wygłodniałe potrafią wyrządzić wielkie szkody. Ule rozwieszane są na drzewach w pobliżu pól leżących na trasach przemarszu słoni. Pszczoły atakują z niezwykłą zaciekłością wszystko co zagraża ich gniazdom i potrafią ścigać napastnika, w tym także słonia, nawet przez kilka kilometrów. W przeprowadzonych testach słonie omijały z daleka wszystkie drzewa, na których wisiały ule, nawet niezamieszkałe. Znamienne, że ponad 90 % pozostałych drzew w okolicy nosiło ślady żerowania słoni. Były objedzone, miały połamane gałęzie i zdartą korę.
Ian Redmond, ekspert od spraw środowiska naturalnego, twierdzi, że taka strategia jest nie tylko skuteczna, ale i w pełni ekologiczna. Pszczoły są znacznie tańsze od płotów, a jednocześnie chronią słonie przed drakońskimi metodami, jakimi miejscowa ludność do tej pory chroniła swoje zbiory.
(na podst. „New Scientist”)
System lądowania pszczół wzorem dla lotnictwa
Zbliżając się do wybranego miejsca, zmniejszają prędkość aż do zera w momencie zetknięcia z podłożem. Ta prosta zasada pozwala im zawsze łatwo i miękko osiągnąć cel. Pszczoły najprawdopodobniej zmniejszają swoją prędkość, obserwując, jak podczas zbliżania do miejsca lądowania zmienia się jego obraz. Zmiany bowiem następują proporcjonalnie do prędkości.
To tak, jakby owady włączały automatycznego pilota - mówi Mandyam Srinivasan - Jest to niezwykle prosty system, a pszczoły podczas lądowania nie potrzebują danych o swojej wysokości czy prędkości. Tom Collett, neurobiolog z Uniwesytetu Sussex w Brighton, dodaje: To prosty i niezwykle ekonomiczny sposób lądowania.
System lądowania pszczół może okazać się idealnym rozwiązaniem dla tzw. MAV (micro airvehicles - latających mikropojazdów). Są to prototypowe urządzenia przygotowywane przez armię amerykańską. Mają one służyć żołnierzom do prowadzenia rozpoznania podczas bitwy, szczególnie do penetrowania budynków. US Army sfinansowała w dużej części badania australijskich naukowców, chciałaby bowiem zastosować ten prosty i nie wymagający zbyt wielu obliczeń system automatycznego lądowania w MAV-ach. Wymaga on jedynie wykorzystania małej kamery sprzężonej z niewielkim komputerem.
(na podst. „New Scientist”)
