Pierwsze rośliny pożytkowe

Mając na uwadze szczególnie ważny dla pszczół rozwój wiosenny i chcąc zapewnić swoim podopiecznym jak najlepszy start po zimowli każdy z nas pszczelarzy powinien dążyć do zorganizowania w najbliższej okolicy pasieki jak największej i najcenniejszej bazy roślinnej, na której pszczoły będą miały możliwość wykorzystania nektaru i pyłku tak trudno dostępnego dla nich w tym okresie, a tak ważnego dla ich prawidłowego rozwoju. Poniżej przedstawiam kilka z najistotniejszych roślin, jakie powinniśmy sami wprowadzić do menu wiosennego naszych pszczół.

fot.© Dariusz Małanowski

Śnieżyczka przebiśnieg

Galanthus nivalis

Najwcześniejsza z roślin zakwitających wiosną, gdyż jej kwitnienie często w cieplejszych rejonach Polski można zaobserwować już w lutym. Najczęściej jednak kwitnie i daje spore ilości cennego pyłku dla pszczół na przełomie końca lutego – połowy marca i gdy pogoda sprzyja pszczoły są już po oblocie zimowym, po którym przystępują do oblatywania owej rośliny.

Występuje i rośnie w formie dzikiej w wielu rejonach kraju, gdzie naturalnym jej stanowiskiem są lasy bukowe, grabowe lub dębowe. Sadząc przebiśniegi należy pamiętać, że najdogodniejszym stanowiskiem dla nich byłyby stanowiska lekko półcieniste osłonięte od słońca.

Kwiaty śnieżyczki tworzą zwisający w dół kielich składający się z dwóch okółków płatkowych. Trzy wewnętrzne są śnieżnobiałe i szeroko rozchylają się na boki a trzy wewnętrzne, lekko zielone przylegają ściśle do siebie stanowiąc jakby króciutką rurkę. Kwitnie około dziesięciu dni, gdy przedwiośnie jest cieplejsze, w chłodniejszych podrygach wiosny kwitnienie przebiśniegów a tym samym ich pyłkodajność może wydłużyć się nawet do 16 dni.

Pszczoły oblatując śnieżyczkę formują obnóża z pyłku koloru intensywnie pomarańczowego. Zdecydowanie jedna z cenniejszych roślin pyłkodajnych sprzyjających rozwojowi wiosennemu rodzin pszczelich. W Polsce podlega ochronie gatunkowej.

Krokus wiosenny

Crocus vernus

Jest rośliną wczesnowiosenną jak sugeruje sama nazwa, wieloletnią, mrozoodporną i bardzo łatwą do rozmnażania z powstających bulw przybyszowych, a tym samym do zwiększania naszym podopiecznym pola pokarmowego bardzo wczesną wiosną.

Często pierwsze kwiaty przebijają się przez jeszcze leżącą na ziemi cienką pokrywę śnieżną. Kwiaty kolorystycznie bardzo różne, w zależności od odmiany, gdzie głównymi są różne odcienie fioletu, żółtego, białego oraz coraz częściej występujące różnobarwne.

Naturalnie występuje na górskich łąkach i zboczach o stanowisku lekko półcienistym do słonecznego i takie też byłoby najlepsze do nasadzeń na naszych pastwiskach pszczelich. Podłoże, w jakim doskonale rosną krokusy powinno być przepuszczalne, próchniczne, o lekko kwaśnym odczynie ph.

Cenną informacją jest to, iż odpowiednio nawożone nawozami na bazie amonu silnie się rozrastają tworząc dużą ilość bulw przybyszowych i w trzecim roku uprawy zachodzi konieczność dzielenia kęp bulwiastych, jakie często wystają już widocznie z ziemi.

Bulwy macierzyste jak i młode oddzielone przybyszowe sadzimy do gruntu od września do października, ale w ciepłą jesień można posadzić nawet początkiem listopada. Dorasta do 15 cm wysokości. Krokus wiosenny jest dla pszczół wspaniałym pożytkiem nektarowym i jeszcze cenniejszym pyłkowym.

Rannik zimowy

Eranthis hyemalis

Mało znana i rzadko uprawiana w Polsce roślina dająca pszczołom wczesnowiosenny pożytek pyłkowy. Dorasta do 5-15 cm. Kwiaty kubeczkowate, jaskrawożółte, usytuowane na długich szypułkach, pod kwiatem tworzących okółek trzech dłoniasto podzielonych podsadek kwiatowych. Kwitnie i pyli długo w temp. do 15°C., w temp. powyższych szybko przekwita.

Kwitnie na przełomie lutego i marca. Jest bardzo chętnie oblatywany przez pszczoły.

Wrzosiec krwisty

Erica carnea

Podobnie jak rannik wrzosiec to mało znana i rzadko uprawiana a bardzo cenna dla pszczół wiosenna roślina. Istotne jest to, iż kwitnie od czasami początku lutego nawet do połowy kwietnia i jest chętnie oblatywany przez pszczoły, mimo iż zakwitają też inne rośliny. Dorasta jako krzewinka do 30 cm wysokości. Kwitnie bardzo obficie wytwarzając setki drobnych kwiatów o dzbanuszkowym kształcie.

Podbiał pospolity

Tussilago fanfara

Bardzo pospolita w Polsce roślina zarastająca ruderowiska, śmieciowiska, pasy przydrożne, często również obrzeża zbiorników wodnych. Jest jednym ze zwiastunów wiosny, ponieważ zakwita już początkiem lutego przed rozwojem liści a masowe jego kwitnienie nasila się w końcówce lutego i marca. Tworzy zwarte kępy rozrastając się poprzez podziemne kłącza. Dorasta do dwudziestu centymetrów wysokości.

Kwiaty koszyczkowate, intensywnie żółte, brzegami języczkowate a środkiem rurkowate zamykające się na noc a rankiem znów się otwierające. Po przekwitnięciu koszyczki tworzą kulki puchowe zawierające niełupki z aparatem nośnym – owoce. Prócz wspomnianego rozrastania się kęp rozmnaża się samoczynnie przez rozsiew owoców. Liście wyrastają na długich ogonkach, okrągłosercowate, o nierówno ząbkowanych brzegach dopiero przy przekwitaniu.

Innymi, równie cennymi roślinami, jakie powinny znaleźć się w wiosennej stołówce naszych pszczół są: przylaszczka pospolita, jasnota, ciemiernik, miłek wiosenny, fiołek wonny, miodunka ćma, sasanka zwyczajna oraz lepiężnik.

Przemysław Grobelny
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
500 106 300

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"