„Pasieka” nr 5/2015 - pobierz bezpłatny ebook w formacie epub - na czytniki ebooków, smartfony i komputery. Sprawdź więcej ebooków z „Pasieki”.
Leczenie zapalenia gruczołu krokowego za pomocą produktów pszczelich
Gruczoł krokowy, zwany także prostatą lub sterczem, narażony jest na różne choroby. Zapalenie gruczołu krokowego (prostatitis) uznawane jest, obok rozrostu tego narządu (hyperplasia prostatae), za jedną z najczęstszych chorób występujących u mężczyzn.
Pyłek kwiatowy w powiększeniu. fot.© Roman Dudzik
Zgodnie z klasyfikacją Narodowego Instytutu Zdrowia (NIH) w USA (Shoeskes 2002) aktualnie wyróżnia się cztery kategorie zapalenia gruczołu krokowego.
Kategoria I obejmuje ostre zapalenie gruczołu krokowego, które jest wynikiem drobnoustrojowego zakażenia omawianego organu. Większość zakażeń pochodzi od bakterii bytujących w jelicie grubym. Mogą one powodować zakażenie moczu i drogą wstępującą, przez cewkę moczową, rozprzestrzeniać się w całym układzie moczowo-płciowym.
Drobnoustroje mogą wnikać także do gruczołu krokowego z prądem krwi i chłonki, a także mogą być przenoszone drogą płciową. W początkowym okresie choroby pojawia się gorączka, częstomocz, pieczenie w cewce moczowej. Chorzy odczuwają zwykle bóle w okolicy krocza, miednicy lub odbytu.
Do leczenia tej choroby stosuje się antybiotyki lub chemioterapeutyki. Produktów pszczelich w tej kategorii zapalenia gruczołu krokowego nie stosuje się.
Do kategorii II zalicza się przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego. Jest ono zazwyczaj następstwem niewłaściwego lub nieskutecznego leczenia ostrego zapalenia gruczołu krokowego. Może być także wynikiem zapalenia pęcherza moczowego lub odmiedniczkowego zapalenia nerek.
W jego wyniku często dochodzi do nawracających zakażeń układu moczowo-płciowego, w tym gruczołu krokowego i pęcherzyków nasiennych (vesiculitis). Objawy tego zakażenia nie są tak charakterystyczne jak w przypadku zakażenia ostrego.
Zwykle występują bóle w okolicy krocza, miednicy i jąder. Pojawiają się wycieki z cewki moczowej i pieczenie w trakcie oddawania moczu. W wydzielinie gruczołowej występują w dużej liczbie leukocyty. Leczenie polega na podawaniu antybiotyków oraz substancji wspomagających leczenie o działaniu przeciwzapalnym, przeciwdrobnoustrojowym i immunostymulującym.
Do takich substancji zalicza się również produkty pszczele.
Do kategorii III zalicza się zapalenie niebakteryjne, zwane zespołem przewlekłego bólu miednicowego (CPPS – chronić pelvic pain syndrome), natomiast kategoria IV obejmuje zapalenie bezobjawowe. Obie kategorie zapalenia występują stosunkowo rzadko i do ich leczenia stosuje się przede wszystkim preparaty o działaniu przeciwzapalnym, w tym produkty pszczele.
Do leczenia zapalenia gruczołu krokowego (kategorie II, III i IV) najczęściej stosuje się pyłek kwiatowy, a właściwie preparaty otrzymane z tego produktu. W tym celu obnóże pszczele lub preparaty z niego powstałe przyjmuje się drogą doustną.
W terapii tej choroby stosuje się także propolis, miód i mleczko pszczele, które podaje się drogą doodbytniczą. Przy leczeniu kompleksowym wykorzystuje się, poza wymienionymi, także doustnie pierzgę oraz jad pszczeli, który wprowadza się do organizmu drogą doodbytniczą w postaci maści.
Poniżej przedstawiono możliwości leczenia zapalenia gruczołu krokowego za pomocą poszczególnych produktów pszczelich oraz ich kompleksu.
Pyłek kwiatowy
Pyłek kwiatowy, w postaci sproszkowanego obnóża pyłkowego, stosowany jest do leczenia przewlekłego zapalenia gruczołu krokowego dość rzadko. Oto dwa przykłady jego wykorzystania w terapii tej choroby.
Diaz (1987) leczył pyłkiem kwiatowym 14 chorych na przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego w wieku 37-61 lat. Wszyscy oni leczeni byli uprzednio za pomocą antybiotyków, w tym część otrzymywała estrogeny i była naświetlana energią jonizującą.
We wszystkich przypadkach choroba trwała dłużej niż 3 lata. Pacjenci otrzymywali od 600 do 800 mg pyłku kwiatowego w postaci kapsułek 4 razy dziennie przed posiłkami. Leczenie prowadzono przez 12 mies. Stwierdzono, że w trakcie leczenia ból związany z chorobą ustąpił w 10 przypadkach (71,4%).
Natomiast u wszystkich chorych (100%) w wydzielinie z gruczołu krokowego wyraźnie zmniejszyła się liczba krwinek białych. Ponadto zmniejszyła się wielkość tego narządu, co wskazywało na działanie przeciwzapalne pyłku kwiatowego.
Poza tym warto zaznaczyć, że u 8 pacjentów (57,1%) po leczeniu nie odnotowano nawrotów zapalenia, przy czym u pozostałych 6 osób nawroty choroby obserwowano rzadko (raz do roku). Świadczy to o skutecznym oddziaływaniu terapeutycznym pyłku kwiatowego w przypadku przewlekłego zapalenia gruczołu krokowego.
Tichonow i wsp. (2008) donoszą z kolei o korzystnym wpływie pyłku kwiatowego u pacjentów z przewlekłym zapaleniem gruczołu krokowego i pęcherzyków nasiennych. Produkt ten podawany w dawce 1-3 g w postaci kapsułek 3 razy dziennie stosunkowo szybko usuwał odczucia bólowe i normalizował stan zdrowia chorych.
Więcej publikacji odnośnie leczniczego działania pyłku kwiatowego w przewlekłym zapaleniu gruczołu krokowego dotyczy natomiast szwedzkiego preparatu Cernilton otrzymanego z tego produktu. Zawiera on 60 mg ekstraktu wodnego i 3 mg ekstraktu lipidowego z pyłku kwiatowego w 1 tabletce.
Jako jeden z pierwszych badaczy Ask-Upmark (1963) stwierdził, że podawanie tego preparatu chorym z przewlekłym zapaleniem gruczołu krokowego wywiera wyraźne działanie lecznicze, likwidując ból i przywracając prawidłowe oddawanie moczu.
Badania prowadzono na 179 pacjentach, podzielonych na dwie grupy. Jedna z nich otrzymywała 6 tabletek Cerniltonu dziennie, w 3 dawkach. Druga leczona była konwencjonalnie. Po 6 mies. terapii w grupie otrzymującej Cernilton uzyskano 88% wyleczeń, natomiast w grupie pacjentów poddanych terapii konwencjonalnej liczba wyleczeń sięgała 50%.
Buck i wsp. (1989) leczyli za pomocą Cerniltonu 15 pacjentów z przewlekłym zapaleniem gruczołu krokowego. Byli oni uprzednio leczeni przez okres od 5 do 7 lat antybiotykami oraz środkami przeciwzapalnymi i blokadami adrenergicznymi bez wyraźnego skutku.
Pacjenci w wieku 23-67 lat skarżyli się na bolesne oddawanie moczu, małą częstotliwość jego oddawania, odczuwanie bólu lub dyskomfortu zlokalizowanego w kroczu, cewce moczowej, jądrach, pachwinach i przestrzeni ponadłonowej. Preparat podawano w ilości 2 tabletek, rano i wieczorem, przez okres od 1 do 18 miesięcy.
Wyniki badań przedstawione na ryc. 1 wskazują, że 7 chorych (46,7%) po terapii Cerniltonem uzyskało kliniczne wyleczenie, 6 chorych (40,0%) doznało wyraźnej poprawy, a 2 chorych (14,3%) nie zareagowało na leczenie. Na tej podstawie uznano, że Cernilton jest skutecznym lekiem w przypadku przewlekłego zapalenia gruczołu krokowego.
Ryc. 1. Efekty działania leczniczego preparatu Cernilton w przewlekłym zapaleniu gruczołu krokowego (wg Bucka i wsp. 1989).
A – Kliniczne wyleczenie, B – wyraźna poprawa, C – brak efektu leczniczego.
Ryc. 2. Efekty leczenia przewlekłego zapalenia gruczołu krokowego za pomocą preparatu Cernilton N (wg Ruggendorfa i wsp. 1993).
A – Kliniczne wyleczenie, B – wyraźna poprawa, C – bez efektu leczniczego.
I – Przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego bez powikłań, II – z powikłaniami.
Z kolei Ruggendorf i wsp. (1993) przeprowadzili leczenie preparatem Cernilton N - 90 chorych w wieku 19-90 lat cierpiących co najmniej od roku na przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego, w tym 72 pacjentów było bez powikłań, a 18 pacjentów miało powikłania, takie jak zwężenie dróg moczowych, kamica oraz miażdżyca ujścia pęcherza moczowego.
Cernilton N zawierał w 1 kapsułce 23 mg standaryzowanego ekstraktu wodnego (L-aminokwasy) i 0,23 mg ekstraktu lipidowego (fitosterole) z pyłku kwiatowego. Pacjenci preparat ten otrzymywali w ilości 1 kapsułki 3 razy dziennie, przed jedzeniem przez 6 miesięcy.
Z wyników badań przedstawionych na ryc. 2. można wnioskować, że leczenie przewlekłego zapalenia gruczołu krokowego bez powikłań, za pomocą Cerniltonu N, daje dobre efekty. Po zakończeniu terapii u 26 chorych (36,1%) nastąpiło kliniczne wyleczenie, u 30 chorych (41,7%) wyraźne polepszenie, a u 16 chorych (22,2%) terapia nie przyniosła żadnego efektu leczniczego.
A zatem u 56 chorych (77,8%) wystąpiła pozytywna odpowiedź na leczenie Cerniltolem N. U chorych obserwowano ustępowanie bólu i dyskomfortu w okolicy miednicy, zmniejszyła się częstotliwość oddawania moczu w nocy, a także oddawanie moczu stało się łatwiejsze.
Natomiast w przypadku przewlekłego zapalenia gruczołu krokowego z powikłaniami, wyraźną poprawę odnotowano tylko w 1 przypadku (5,6%), podczas gdy w 17 przypadkach (94,4%) leczenie Cerniltonem N okazło się nieskuteczne na skutek ciągłych zakażeń bakteryjnych gruczołu krokowego i dróg moczowych.
Na podstawie przeprowadzonych badań można przyjąć, że podawanie Cerniltonu N jest dość skuteczne w przypadku przewlekłego zapalenia gruczołu krokowego bez powikłań.
Korzystne działanie preparatu Cernilton w przewlekłym zapaleniu gruczołu krokowego potwierdził Vahlensieck (1998). Podawał on ten preparat 103 pacjentom z omawianą chorobą przez 12 tygodni. Po leczeniu nykturia (nocne oddawanie moczu) zmniejszyła się wyraźnie u 62 chorych (60,2%) a zaleganie moczu w pęcherzu moczowym zmniejszyło się u 59 chorych (57,3%).
fot.© Roman Dudzik
Według autora preparat Cernilton spełnia kryteria skutecznego leku, który można wykorzystać w terapii przewlekłego zapalenia gruczołu krokowego.
Powyższy przegląd piśmiennictwa daje podstawy do stwierdzenia, że pyłek kwiatowy (w postaci sproszkowanego obnóża), jak i preparaty z pyłku kwiatowego (zawierające ekstrakty wodne i lipidowe z tego produktu), odznaczają się dużą skutecznością w leczeniu przewlekłego zapalenia gruczołu krokowego. Cdn.
Prof. dr hab. Bogdan Kędzia,
mgr Elżbieta Hołderna-Kędzia
Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich w Poznaniu
„Pasieka” nr 5/2015 - pobierz bezpłatny ebook (cały numer) na czytniki, smartfony i komputery. Dowiedz się więcej.
