Recepty i leki z pasieki

Jesień, zima, a zwłaszcza przedwiośnie to czas, w którym nasz organizm będzie wymagał większej troski. Recepty podane przez zaprzyjaźnionego z redakcją pszczelarza, pana Stanisława Kaczmarka, mogą państwu w tym dopomóc.

"Z zewnątrz olej, a do wewnątrz miód"

W starożytności miód uchodził za naturalny cudowny środek, który przedłużał życie i zbawiennie działał na urodę. Jako źródło energii i rześkości cenili go greccy atleci. Homer określał miód mianem „słodkiej potrawy bogów”, a grecki lekarz Hipokrates (ok. 460-370 p.n.e.) i jego uczniowie opracowali ponad 300 przepisów na zastosowanie miodu jako środka leczniczego. Wiedziano już wtedy, że miód obniża gorączkę i rozcieńcza krew. Filozof Demokryt zapytany o to, jak w dobrym zdrowiu dożyć wielu lat, odrzekł krótko: „z zewnątrz olej, a do wewnątrz miód”.

fot. © Dariusz Małanowski

Szacunek do miodu mieli też Rzymianie. Z rzymskiej książki kucharskiej Apicjusza (I w. p.n.e.) można się dowiedzieć, że żadne rzymskie przyjęcie nie odbyło się bez miodu. Podawano go w sosach, do ryb, mięsa i drobiu. Prażono w nim orzechy, pito często zamiast wina. Miód był tak popularny, że importowano go nawet z terenów dzisiejszej Hiszpanii.

Cesarz August wyznawał zasadę: „mało tłuszczu, dużo miodu”. Za czasów rzymskich liczne mikstury i napoje miodowe były uznawane przez ówczesnych medyków za lecznicze. Rzymianie znali też receptury na miód pitny oraz galicyjskie i germańskie mieszanki miodu ze słodem jęczmiennym (piwo miodowe). To wszystko ceniono dla zdrowia ciała i duszy.

Kazimierz Żółty w swojej książeczce pt. „Produkty pszczele skarbnicą zdrowia” tak pisze: „Dr Jarvis zalecał miód ludziom nerwowym twierdząc, że nie ma lepszego środka na trwałe uspokojenie. Radził też osobom starszym i dzieciom, szczególnie przed snem spożyć małą łyżeczkę miodu, by dobrze spali. Są lekarze, którzy twierdzą, że każdy człowiek po 70 roku życia powinien jadać codziennie na czczo 2 łyżeczki miodu rozpuszczone w szklance przegotowanej wody. Ustrój starszego człowieka nie produkuje inwertazy (enzym rozkładający sacharozę na glukozę i fruktozę). Występuje ona za to w nieprzegrzanym miodzie. Roztwór wody z miodem przygotowujemy na 10-12 godzin przed wypiciem”.

Na bezsenność

Dr Jarvis poleca zjedzenie łyżeczki miodu przy kolacji. Jeśli to nie pomoże, radzi dwie łyżeczki miodu wymieszać ze szklanką octu z jabłek*) i łyknąć dwie łyżeczki tej mieszanki tuż przed snem. Gdyby i to nie pomogło, zaaplikować sobie powtórnie dawkę tego roztworu, ale jak pisze, bardzo rzadko zdarza się potrzeba powtarzania takiego picia więcej niż dwa do trzech razy.

Na kaszel

Dr Jarvis poleca także miksturę: do szklanki wcisnąć sok z dużej cytryny, dodać dwie łyżeczki gliceryny, rozmieszać i uzupełnić szklankę miodem. Potem wypijać po 1 łyżeczce syropu 3 razy dziennie: po wstaniu z łóżka, w porze obiadu i przed snem.

Na kurcze

Na przykład w łydkach, drganie powieki lub wargi – spożywać 2 łyżeczki miodu przy każdym posiłku. W ciągu tygodnia powinny te dolegliwości ustąpić. Dodajmy, że na ogół pomaga w tych dolegliwościach magnez i witamina E.

Katar

Dr Jarvis twierdzi, że katar może minąć w ciągu pięciu minut, jeśli się będzie żuło jak gumę kawałek plastra z miodem. Ale jeśli są zaatakowane zatoki, to takie żucie trzeba powtarzać co godzinę i żuć przez 15 minut. Zapewnia, że najgorsze zatoki można wyleczyć tym sposobem w ciągu jednego dnia, a najdłużej tygodnia, i to bez nawrotów. W tym celu można produkować miód sekcyjny, przeznaczony dla alergików i przeciw katarom.

Katar sienny

Jest pochodzenia alergicznego i dość trudny w leczeniu. Dr Jarvis zaleca skuteczny sposób na jego wyleczenie. Otóż radzi, tak jak przy katarze, profilaktycznie żuć kawałek plastra miodu 1-2 razy dziennie w ciągu dwóch miesięcy poprzedzających zwykle okres pojawienia się tego kataru. Dzięki temu albo się nie pojawi, albo będzie przebiegał bardzo lekko. Jeśli kogoś katar sienny zaatakuje, to trzeba będzie żuć plasterki miodu 5 razy dziennie przez pierwsze dwa dni. Potem 3 razy dziennie do czasu aż zupełnie ustąpi. W końcowej fazie leczenia miód w plastrach można zastąpić świeżym miodem płynnym.

Przy zastrzałach i zapaleniach oskrzeli

Poleca się picie herbatki z kwiatów czerwonej koniczyny z miodem. Miód ma też zastosowanie w chorobach nerek, dróg moczowych i pęcherza.

Pleśniawki

Pleśniawki u niemowląt możemy zlikwidować pędzlując jamę ustną roztworem miodu, przygotowanym w stosunku 1/1, używając przegotowanej wody.

Dla powrotu do formy

Gdy po przebytej chorobie czujemy się wyczerpani i osłabieni, kiedy przygotowujemy się do psychicznego wysiłku i gdy po stresie odczuwamy potrzebę odprężenia, możemy sporządzić taki napój: 500 g kefiru zmieszać z 1 łyżką stołową miodu oraz 2 łyżkami płatków owsianych. Do tego dodawać soku cytrynowego stale mieszając, aż się rozpłyną płatki. Można również do tego napoju dodać jedno żółtko i wymieszać. Tak przygotowany napój wypijać po jednej szklance w odstępie trzech godzin.

Napoje

Przy dużym wysiłku umysłowym i wyczerpaniu nerwowym doskonałym środkiem poprawiającym samopoczucie jest regularne picie napoju drożdżowo-miodowego. W szklance letniej, przegotowanej wody należy rozprowadzić 10 g świeżych drożdży, dodać 1 łyżkę stołową miodu, wymieszać i pozostawić w ciemnym miejscu. Po upływie pół godziny otrzymamy silnie musujący i przyjemnie pachnący smaczny napój. Należy go pić przed jedzeniem w ilości 2-5 szklanek dziennie.
Napój z ogórków i miodu: do soku wyciśniętego ze świeżych ogórków dodać nieco miodu i soku z cytryny lub kwasku cytrynowego i dobrze wymieszać.

Miód w kosmetyce

Do 25 ml spirytusu dodajemy jedną łyżkę miodu, rozpuszczamy go, a następnie dodajemy 25 g wody destylowanej. Roztwór ten stosujemy jako maseczkę do cery tłustej. Nanosimy na twarz i szyję. Po wchłonięciu maseczki (ok. 10 minut) spłukujemy skórę wodą mineralną o temperaturze pokojowej.

Inny przepis: 1 żółtko, 1 łyżeczkę miodu i 1 łyżeczkę gliceryny dokładnie wymieszać. Tak przygotowaną mieszankę nakładamy na twarz i szyję na około 15 minut, po czym zmywamy ją podgrzaną wodą mineralną.

Tonik oczyszczający: bierzemy 1 szklanki świeżej maślanki i rozpuszczamy w niej 1 łyżeczkę płynnego miodu i dobrze mieszamy. Mieszanka ta służy do oczyszczania skóry i ma działanie ochronne. Mieszankę nanosi się na skórę twarzy i szyi tamponami z waty i wklepuje się ją.

Maść kosmetyczna: bierzemy 40 g miodu płynnego, 10 g płynnego, żółtego wosku pszczelego i całość mieszamy aż do uzyskania jednolitej, elastycznej maści. Maść stosujemy przy zmianach na skórze i dla poprawy elastyczności skóry. Na noc nakładamy cienką warstwę.

fot. © Teresa Kobiałka

"Apteczka aroniowo – miodowa"

Działanie aroniowych przetworów z miodem nie jest wszystkim znane. A warto je poznać i próbować. Sam krzew pochodzi z Ameryki Północnej. Osiąga wysokość do 2,5 m. Do Europy została sprowadzona w XIX w. Jest krzewem leczniczym i spożywczym. W maju rozkwita kremowo-białymi kwiatami chętnie obleganymi przez pszczoły i inne owady.

Od sierpnia, nieraz do końca października dojrzewają czarne, kuliste owoce, które wiszą bardzo długo na krzewach. Gdy jest sucho, powoli zasychają na gałązkach. Z owoców aronii można robić bardzo smaczne i zdrowe wina, soki i dżemy. Zupełnie wystarcza jej uprawa ekologiczna, bez żadnej chemicznej ochrony. Owoce są źródłem witamin (C, B2, B6, E, PP), soli mineralnych, bioflawonoidów oraz mikroelementów: miedzi, baru, molibdenu, manganu, jodu i kobaltu.

Aronia przede wszystkim wzmacnia siły obronne organizmu, usprawnia układ krążenia, zapobiega niedotlenieniu mięśnia sercowego, poprawia pracę trzustki, reguluje (obniża) ciśnienie krwi, działa przeciwwirusowo. Antocyjaniny wpływają bardzo korzystnie na naczynia włosowate gałek ocznych, podobnie jak czarna jagoda. Leczy zaćmę, choroby siatkówki. Powinni spożywać ją chorzy na serce, miażdżycę, żylaki, cukrzycę, w chorobach trzustki, układu krążenia, owrzodzeniach żołądka i dwunastnicy. Przy niskim ciśnieniu zjada się kilka owoców, przy wysokim – garść. Bardzo dobrze przechowuje się aronia zmieszana z miodem.

Aronia z miodem

Umyte, przesuszone owoce zemleć w maszynce lub rozdusić czy zmiksować i połączyć z miodem: 1 część aronii i 3 części miodu. Można dodać trochę soku z cytryny. Przechowywać w chłodzie w małych słoikach. Jeśli aronię zmieszamy z miodem, jej siła lecznicza zwiększy się kilkakrotnie. Stosować 3-4 razy dziennie po jednej łyżeczce. Chorzy na cukrzycę powinni skonsultować się z lekarzem. Jest to prawdziwa niedroga bomba witaminowa. Mieszankę tę mogą zażywać także dzieci w celu podniesienia odporności.

Dla dorosłych

Stanisław Kaczmarek

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"