Zło konieczne

Uprawa roślin w dzisiejszych realiach bez wykorzystania agrochemikaliów jest praktycznie niemożliwa. Środki ochrony roślin w praktyce rolniczej są niewątpliwie złem koniecznym. Dlaczego? Powodów jest kilka.

Pasieka nr 85 (agriculture-1359862_1920)
fot.© Pixabay

Uwarunkowania ekonomiczne

Rolnicy decydują się na konwencjonalną ochronę roślin głównie ze względów ekonomicznych. Przyczyną są zbyt wysokie koszty prowadzenia upraw bez użycia agrochemikaliów, co bezpośrednio przekłada się na wysokie ceny finalnych produktów.

Popyt na produkty ekologiczne i Bio jest coraz większy, jednak konsumenci przeważnie wybierają tańszą ofertę. Rolnicy, sadownicy czy ogrodnicy nie zdecydują się na drogą metodę uprawy roślin (w tym ochrony) bez gwarancji zbytu swoich produktów.

Ta zasada tyczy się wszystkich producentów, bez względu na wielkość gospodarstwa. Jest to podejście czysto pragmatyczne, które należy zrozumieć.

Alternatywa dla pestycydów?

Aby dostarczyć płody rolne dobrej jakości, trzeba ochronić je przed organizmami szkodliwymi przez cały okres uprawy. Poza pestycydami praktycznie nie ma żadnej alternatywy. Entomofagi i inne organizmy pożyteczne wykorzystywane są przede wszystkim w uprawach pod osłonami.

Nie mają dużego zastosowania w uprawach polowych. W komercyjnej sprzedaży dostępne jest zaledwie kilkanaście preparatów biologicznych, które mają zastosowanie w rolnictwie i sadownictwie. Są także środki o działaniu mechanicznym na szkodniki (uniemożliwiają poruszanie się, oddychanie i odżywianie), ale także są rzadko stosowane na dużą skalę w tego typu uprawach.

[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Przepisy prawne i zwalczanie agrofagów

W Polsce, podobnie jak w innych krajach Unii Europejskiej, obowiązują przepisy regulujące rejestrację i stosowanie środków ochrony roślin. Zgodnie z ustawą z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin, z dniem 1 stycznia 2014 r. stosowanie integrowanej ochrony roślin stało się obowiązkiem wszystkich profesjonalnych użytkowników środków ochrony roślin.

System integrowanej ochrony roślin kładzie nacisk na wykorzystanie w pierwszej kolejności metod biologicznych, fizycznych i agrotechnicznych do zwalczaniu chorób, szkodników i chwastów. Ochrona chemiczna powinna być stosowana tylko wtedy, gdy nastąpi zachwianie równowagi w ekosystemie lub gdy stosowane innych metod nie daje zadowalających efektów.

[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Co dalej?

W ochronie roślin, podobnie jak w innych dziedzinach, zachodzi wiele zmian. Wycofano już najbardziej toksyczne środki ochrony roślin, a corocznie usuwane są z rejestrów pestycydy starszego typu (posiadające prewencję dla pszczół i bardzo długi okres karencji).

Wszystkie nowe preparaty zanim zostaną zarejestrowane, muszą przejść bardzo restrykcyjne badania dotyczące m.in. bezpieczeństwa dla pszczół i innych owadów zapylających.