ZANIM PRZYSTĄPIMY DO WYCHOWU MATEK
Nikogo nie trzeba przekonywać, że matka jest najważniejszym ogniwem w rodzinie pszczelej
To ona ją konsoliduje ą poprzez wydzielanie feromonów, to wokół niej toczy się rytm życia rodziny, wreszcie to ona przekazuje życie potomstwu, a razem z nim cechy zakodowane w genach. Matka przekazuje potomstwu tylko część cech genetycznych, druga bowiem zależy od ojca. Dlatego tak samo ważne jak wychów matek jest ich unasiennienie, czyli dobór strony ojcowskiej dla całego potomstwa robotnic.
Fakt doboru trutni i ich rola jest jakby pomijany czy zapominany przez pszczelarzy ze względu na to, że kopulacja w naturze rzadko jest kontrolowana. O wartości matki oprócz cech przekazywanych w genach wraz z pochodzeniem, decydują także środowiskowe warunki wychowu, czyli okoliczności, w jakich prowadzony jest wychów. Ma to istotny wpływ na jakość matek, najlepiej, aby te warunki zbliżone były do naturalnych.
Fot. l. Jednym z mierników wartościmatki
jest jakośćczerwienia. Zwartakula czerwia
świadczy o tym, że matka jest
pełnowartościowa.
Przypomnijmy, w jakich okolicznościach hodowane są matki w sposób naturalny:
• w warunkach rójki,
• w wyniku cichej wymiany matki,
• poprzez zakładanie mateczników
ratunkowych.
Ten ostatni czynnik jest poniekąd wymuszony koniecznością i ratunkiem przed zagładą rodziny. Pszczoły zakładają mateczniki i same hodują sobie tzw. matkę ratunkową. Jest ona często słabszej jakości ze względu na niezbyt korzystne warunki, w jakich się wychowuje. O zakładaniu mateczników ratunkowych decyduje bezmateczność, czyli strata matki przez rodzinę. Mateczniki ratunkowe zakładane są na larwach przeznaczonych na robotnice, często w wieku starszym niż jednodniowe.
Dlatego mogą być znacznie zróżnicowane pod względem cech morfologicznych i fizjologicznych, takich jak masa ciała czy liczba rurek jajnikowych. Matki rojowe i z cichej wymiany przygotowywane są do swej funkcji dłużej i staranniej, w zasadzie od jajeczka, które jest składane bezpośrednio do miseczki matecznikowej. Rodzina osiąga pewien naturalny stan gotowości podziału, w tym dojrzałości do wyhodowania matki. Do rójki sposobią się rodziny silne, o odpowiednim składzie, w szczytowym okresie rozwoju.
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych ePrenumeratorów
