Technika wychowu matek. Cz. II

Technika wychowu matek cz. II

Przekładanie larw pozornie wydaje się procesem skomplikowanym, a metody bez przekładania łatwiejsze i mniej pracochłonne. W rzeczywistości wcale tak nie jest. Wiedzą o tym szczególnie ci, którzy prowadzą hodowlę matek na większą skalę. Prowadzą oni wychów głównie w oparciu o przekładanie larw. Okazuje się, że można się tego szybko nauczyć i przy pewnej wprawie w krótkim czasie przekładać duże ilości larw.

Fot.1. Do formowania ramki hodowlanej mogą być wykorzystane
różne rodzaje koreczków i miseczek matecznikowych.
U góry miseczka i koreczek z tworzywa, niżej miseczki woskowe
przyklejone do różnych korków
Fot. Mieczysław Janik

Ważne jest, aby zadbać o larwy w odpowiednim do przekładania wieku. Powinny one być nie starsze niż jednodniowe i ułożone w plastrze w sposób zwarty. Do miseczek matecznikowych powinny być przenoszone larwy jak najmłodsze (12-to godzinne), gdyż skraca to do minimum czas ich przebywania w komórkach pszczelich i pozwala na wcześniejszą pielęgnację jako larw matecznych. Dzięki temu warunki ich rozwoju są zbliżone do naturalnych, panujących w matecznikach. Zmniejsza się też ryzyko ich uszkodzenia.

Fot. 2. Łyżeczki do przekładania larw mogą być wykonane
z różnych materiałów. Na pierwszym planie łyżeczka z diodą
podświetlającą, dalej metalowa, na górze wykonana z ptasiego pióra
Fot. Mieczysław Janik

Przekładanie polega na przeniesieniu larw z komórek pszczelich do komórek matecznych. Posługujemy się przy tym specjalnymi łyżeczkami. Podsuwając pod larwę koniec łyżeczki, najlepiej to robić od strony grzbietowej. Larwę zabieramy wraz z mleczkiem, na którym ona leży. Do miseczki matecznej powinna spłynąć na znajdującą się tam już odrobinę mleczka.

Larwy mateczne można przekładać na różne podkłady takie jak:

• rozrzedzone mleczko pszczele

• miód lub nektar

• woda

• na sucho

Najodpowiedniejszym podkładem wydaje się być mleczko pszczele, dlatego jest najczęściej stosowane. Mleczko pozyskane z mateczników ratunkowych lub rojowych można przetrzymywać w szczelnie zamkniętym naczyniu, w lodówce nawet przez okres kilku tygodni. Jest ono wtedy jednak za gęste i trzeba go rozrzedzić, dodając kilka lub kilkanaście kropel ciepłej wody, po czym dokładnie wszystko wymieszać. Temperatura mleczka powinna być zbliżona do panującej w ulu, a więc około 30ºC.

Fot. 3. Różne szkła optyczne ułatwiające przekładanie larw
do komórek matecznych
Fot. Mieczysław Janik

Bezpośrednio przed przekładaniem larw do miseczek matecznikowych na dno każdej komórki nakłada się za pomocą na przykład zapałki niezbyt dużą kroplę mleczka. Zabieg ten nie tylko ułatwia przekładanie, ale dostarcza larwom pożywienia w krytycznym momencie, kiedy są one pozbawione opieki, oraz zabezpiecza przed wysychaniem. W przypadku braku mleczka larwę można przekładać na wymienione wcześniej podkłady, jednak stopień ich przyjęcia przez pszczoły będzie gorszy.

Łyżeczkę podkładamy od strony grzbietowej w taki sposób, aby larwa się nie obróciła i nie przesunęła. Larwy są bardziej widoczne na ciemnym plastrze, można też zastosować okulary lub inne przyrządy optyczne oraz odpowiednie oświetlenie. Przekładanie ułatwić też może skrócenie komórek plastra nawet o ¾ ich wysokości poprzez ścięcie ostrym nożem, wtedy larwy są całkiem na wierzchu.

Po przełożeniu larw ramkę koreczkową ustawiamy pionowo, obracając listewki z miseczkami ku dołowi. Ramki z przełożonymi larwami wstawiamy w przygotowane wcześniej miejsca w rodzinie wychowującej. Powinny one być włożone do rodziny jak najszybciej po przełożeniu, gdyż mogą ulec podsuszeniu. Aby temu zapobiec, ramkę okrywa się zwilżonym ręcznikiem.

Po włożeniu ramki do rodziny pszczoły zgromadzone w uliczce szybko przystępują do karmienia i pielęgnacji larw. Oczywiście nie wszystkie one zostaną przyjęte. Zależy to od wielu czynników. Jeżeli przyjęcie osiągnie 50% poddanych larw, hodowca może być zadowolony.

Fot. 4. Przy korzystaniu
z inkubatora część prac można
wykonać w pracowni. Na zdjęciu
przekładanie mateczników
do klatek izolacyjnych
Fot. Mieczysław Janik

Fot. 5. Duży wpływ na jakość matek
ma właściwa opieka pszczół na
każdym etapie wychowu. Im jest
ona lepsza, tym wartościowsze
matki
Fot. Mieczysław Janik

Fot. 6. Wychów matek oprócz wiedzy
teoretycznej wymaga doświadczenia,
którego nabywa się z czasem. Na
zdjęciu nauczyciel i uczeń w trakcie
wyjaśniania wątpliwości
Fot. Mieczysław Janik