Skład rodziny pszczelej a jej zdolności produkcyjne
Podczas sezonu produkcyjnego w rodzinie pszczelej są obecne zarówno pszczoły dorosłe, jak i czerw. Wzajemna proporcja pszczół dorosłych z określonych przedziałów wiekowych do obecnego w niej czerwia otwartego i krytego określa strukturę rodziny pszczelej, czyli jej skład biologiczny.
Fot. Jerzy Jóźwik
W rodzinie zimującej obserwujemy brak czerwia lub jest go bardzo niewiele (na początku i pod koniec zimowania). Nie ulega zatem wątpliwości, że struktura rodziny podczas okresu zimowania jest zasadniczo różna od tej, jaka cechuje rodzinę w czasie sezonu produkcyjnego. Jednak również w tym samym okresie struktura rodziny pszczelej zmienia się w poszczególnych miesiącach.
Także pomiędzy rodzinami z tej samej pasieki, porównywanymi w tym samym czasie, mogą wystąpić zasadnicze różnice pod względem ich składu biologicznego. Dzieje się tak dlatego, że w różnych okresach sezonu, a także w różnych rodzinach udział zarówno pszczół dorosłych, jak i czerwia bywa zmienny.
Struktura rodziny pszczelej zależy przede wszystkim od tego, jaka jest jej rozrodczość oraz śmiertelność. Rozrodczość to tempo przybywania do niej nowych osobników, śmiertelność to tempo ubywania tworzących ją do tej pory osobników. Te cechy zależą z kolei od wielu czynników.
Dla przykładu w sezonie produkcyjnym o śmiertelności w rodzinie decydować może nie tylko udział w niej robotnic starszych niż 25 dniowe, ale także stan zdrowia pszczół ze wszystkich przedziałów wiekowych oraz czerwia.
Również o rozrodczości decyduje nie tylko płodność matki pszczelej, ale także...
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Fot. Jerzy Jóźwik
I tak na przykład, gdy w rodzinie istnieje potrzeba intensywnej budowy plastrów, pracę tę wykonują również pszczoły 20 dniowe, które w innych warunkach odbywałyby już loty zbieracze. Z kolei gdy rodzina posiada znaczną ilość czerwia otwartego, zajmują się nim również pszczoły, które w innych warunkach produkowałyby wosk (do tej pracy są już fizjologicznie gotowe).
Natomiast nie ulega wątpliwości, że młodsze pszczoły ulowe (1-10 dniowe) nie są strażniczkami i nie podejmują prac zbieraczych. Tak więc pomimo znacznej elastyczności w organizacji pracy w rodzinie pszczelej jest rzeczą niewątpliwą, że skład biologiczny determinuje jej możliwości produkcyjne.
Przykładowo dwie rodziny o podobnej sile (raczej silne niż słabe), posiadające podobną ilość czerwia otwartego i krytego, ale różniące się udziałem w nich pszczół z określonych przedziałów wiekowych, mają odmienne możliwości produkcyjne.
Rodzina pierwsza, w której przeważają pszczoły młodsze niż 10 dniowe, nawet w dobrych warunkach pożytkowych nie zwiększy zapasów w gnieździe. Rodzina druga, w której dominują pszczoły starsze niż 16 dniowe, będzie w stanie dobrze wykorzystać występujący właśnie silny pożytek.
Także dwie rodziny silne, o podobnej proporcji pszczół robotnic z różnych przedziałów wiekowych (młodsze ulowe, starsze ulowe, lotne), ale posiadające...
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
