Pestycydy a pszczoły miodne

Znaczenie insektycydów neonikotynoidowych na śmiertelność pszczelich rodzin: Streszczenie aktualnej literatury ze szczególnym nawiązaniem do sytuacji w Niemczech, cz. 2.

W pierwszej części artykułu zamieszczonej w nr 4/2016 „Pasieki” autor wskazał, że ostatnie badania potwierdziły znaczenie insektycydów neonikotynoidowych jako główną przyczynę zabicia milionów rodzin pszczół oraz wyjaśnił sposób działania neonikotynoidów, które uszkadzają system nerwowy pszczoły, na wskutek czego traci ona orientację w terenie i pszczoły-zbieraczki nie mogą odnaleźć drogi powrotnej do ula.

Znaczenie ostatnich publikacji potwierdzających wpływ neonikotynoidów na pszczoły

W kontraście do setek wysokiej jakości badań, które potwierdzają fakt zabijania przez chroniczne, subletalne zatrucia neonikotynoidami (NN); są dwie publikacje żądające uznania NN, iż nie są odpowiedzialne za śmierć pszczół.

Oba dokumenty wyszły spod pióra autorów powiązanych z przemysłem produkującym pestycydy. W pierwszej publikacji oskarżono istniejące laboratoria, że w badaniach polowych użyto zbyt wysokich dawek neonikotynoidów, które przez to były zbyt toksyczne; owi autorzy oświadczają, że takie badanie nie odzwierciedla „rzeczywistego świata” i prawdziwej koncentracji NN w pyłku kwiatowym i w nektarze, które pszczoły przynoszą z pól.

fot.© Jerzy Jóźwik

Takie wyrażenie znalazło się w „publikacji przygotowanej” przez Helen Thompson, stojącej na czele Departamentu Pestycydów Brytyjskiego Ministerstwa Środowiska i Żywności (DEFRA) (12). 29 kwietnia 2013 r. brytyjski rząd używając pracy Thompson próbował zablokować unijne moratorium na neonikotynoidy (4), ale to się nie udało.

Wkrótce po tym Thompson zrezygnowała ze swego stanowiska w rządzie i dostała nową pracę u producenta NN Syngenta w Bazylei (Szwajcaria). Tak więc okazało się, że próba rządu brytyjskiego zablokowania moratorium UE w oparciu o publikację Thompson okazała się fałszem (13).

Po drugie, żadne inne badania niechętne opisanym skutkom działania neonikotynoidów na pszczoły – krytykujące i podkopujące je dzięki oskarżeniom w rodzaju: „nierealistycznie wysokie dawki NN”, które użyto w eksperymentach; było tu ukryte stwierdzenie, że krytykowane badania były „ułomne”.

Oni stwierdzali, że w rzeczywistych warunkach polowych pszczoły mogą kosztować pozostałości NN w chronionych uprawach, jak również unikać odżywiania się nimi (16). Tak, więc ponownie to oskarżenie został odrzucone w Nature (to samo wydanie jak w ref. 14) (15, 18).

Zauważyliśmy silny związek między krytykującymi doniesienia o szkodliwości NN, a przemysłem pestycydowym; kluczowy autor T. Blanquiere należy do instytutu (luźno związany z Uniwersytetem w Wageningen – Holandia), który został założony przez dwa koncerny chemiczne: Bayer i Syngenta.

Niezwykłym jest to, że Blanquiere jest właściwie mało znany wśród ludzi nauki jako badacz życia pszczół. Co więcej, posiada on złą reputację w Holandii za handel fałszywymi ekspertyzami, w tym również fałszywym stwierdzeniem o neonikotynoidach (17).

Pszczoły uczą się preferencji do pokarmu (nektar lub cukier) zawierające jeden z tych dwóch neonikotynoidów. Autorzy przypuszczają, że pszczoły doświadczają w swoich mózgach jakiegoś rodzaju przyjemności, którą można porównać do ludzi palących papierosy.

fot.© Jerzy Jóźwik

Jeżeli pszczoły preferują zbieranie skażonego neonikotynoidami pokarmu, to będą przynosiły go coraz więcej do ula. To sugeruje, że rodziny mogą być bardziej narażone na działanie neonikotynoidów w warunkach polowych niż wskazywały na to wcześniejsze doświadczenia.

Cdn.

Klaus-Werner, Niemcy
Redakcja: Graham White Przetłumaczył: dr inż. Maciej Winiarski

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"