Grupy funkcyjne w rodzinie pszczelej
Powszechnie wiadomo, że to pszczoły robotnice pracują na rzecz rodziny pszczelej. Pojęcie „praca na rzecz rodziny pszczelej” jest jednak bardzo szerokie. Po to, by rodzina funkcjonowała prawidłowo, robotnice wykonują bowiem wiele bardzo różnorodnych czynności.
Zdjęcia: Jerzy Jóźwik
W rodzinie pszczelej wyodrębniono dotychczas 8 podstawowych grup funkcyjnych. Robotnica wchodząca w skład danej grupy większość czasu poświęca na wykonanie prac jednego typu. Należy jednak podkreślić, że ta praca (np. budowa plastrów) wprawdzie dominuje wśród wykonywanych przez nią czynności, ale nie jest jedyna.
Dzięki temu robotnica nie zapomina o innych zajęciach i w przypadku wystąpienia takiej potrzeby, może przejść do innej grupy funkcyjnej. Równocześnie trzeba pamiętać o tym, że w obrębie niektórych grup występuje tak ścisła specjalizacja pracy, że można wyodrębnić w nich kilka podgrup.
Taka specjalizacja występuje na przykład w grupie funkcyjnej „karmicielki”. W tej grupie bowiem jedne robotnice karmią wyłącznie młodsze stadia rozwojowe pszczół (młodszy czerw otwarty), inne wyłącznie starsze larwy, jeszcze inne wchodzą w skład świty i karmią matkę pszczelą. Przeciwnie jest u pszczół z grupy „budowniczych”,które zajmują się w zasadzie tylko budową plastrów i kitowaniem gniazda.
W grupie pszczół „utrzymujących czystość” robotnice zajmują się pracami porządkowymi oraz czyszczeniem komórek, ale do ich obowiązków należy także wentylowanie gniazda. Podobnie jest w grupie funkcyjnej „zbieraczki”.
Jedne pszczoły przynoszą nektar, inne są zatrudnione przy zbiorze pyłku, odrębna grupa przynosi do gniazda wodę, jeszcze inne robotnice zbierają materiał na propolis. W grupie funkcyjnej „odbierające w gnieździe przynoszony pożytek” są pszczoły odbierające nektar, pszczoły odbierające pyłek oraz osobniki odbierające przynoszoną żywicę.
Interesująca jest też grupa funkcyjna „strażniczki”. W niej bowiem, obok prawdziwych strażniczek pilnujących wylotka i udaremniających przez okłębianie, szarpanie i zagradzanie wejście do gniazda obcych pszczół, a także innych zwierząt, są również pszczoły żołnierze. Te bronią gniazda, żądląc przeciwnika. To właśnie one najbardziej dokuczają pszczelarzom. Z drugiej jednak strony są dla producentów jadu pszczelego najważniejsze.
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
