Krzewy warte posadzenia dla pszczół

W nawiązaniu do wcześniejszych publikacji na temat krzewów zamieszczonych na łamach „Pasieki” (nr 3/2015 „Krzewy pożytkiem dla pszczół” oraz nr 6/2015 „Krzewy kwitnące wiosną i wczesnym latem”) w niniejszym wydaniu autorka kontynuując tę tematykę przybliżyła kolejne wartościowe gatunki pod względem pszczelarskim.

Amorfa krzewiasta – Amorpha fruticosa L.

Dorasta do 3 m wysokości, wytwarza liczne, wyprostowane, słabo rozgałęzione i cienkie pędy oraz nieparzystopierzaste liście złożone z 9-25 listków osiągające do 30 cm długości. Na liściach oglądanych pod światło można zaobserwować przeświecające gruczołki.

Amfora krzewiasta. fot.© Tadeusz Kąkol

Drobne, ciemnofioletowe kwiaty zabrane są w długie (15 cm), wąskie grona na szczytach pędów. Kwitnienie trwa od VI do VII, czasem do początku VIII. Kwiaty charakteryzują się nietypową dla motylkowatych zredukowaną koroną, w której brakuje skrzydełek i łódeczki.

Barbula szara – Caryopteris incana (Thunb. ex Houtt.) Miq.

Jest niewielkim krzewem (60-70 cm wysokości) o pojedynczych, czasem rozgałęziających się pędach. Naprzeciwlegle wyrastające liście są kutnerowato owłosione, grubo karbowane z wyraźnymi nerwami na spodniej stronie. Kwiaty o szafirowej barwie wyrastają w okółkach w kątach liści. Owocem jest orzeszek.

Barbula szara. fot.© Aneta Sulborska

Kłokoczka południowa Staphylea pinnata L.

Jest wyprostowanym krzewem lub niewielkim drzewem dorastającym do 5-9 m wysokości. Wytwarza liczne odrośla korzeniowe, zwłaszcza na żyznych i wilgotnych stanowiskach. Liście rośliny składają się z 5-7 listków i osiągają długość do 20 cm.

Kłokoczka południowa. fot.© Aneta Sulborska

Ognik szkarłatny – Pyracantha coccinea M. Roem.

Wytwarza wzniesione (do 2-5 m wysokości), sztywne pędy pokryte cierniami. Łacińska nazwa rodzajowa rośliny wywodzi się od greckich słów: pyr = ogień i ákantha = cierń, kolec, nawiązujących do koloru cierni. Ognik wytwarza skórzaste, eliptyczne, zimozielone liście o długości 2-6 cm, z wierzchu błyszczące i ciemnozielone, spodem jaśniejsze.

Ognik szkarłatny. fot.© Aneta Sulborska

Białe, liczne i drobne kwiaty (ø 0,5-1 cm) zebrane są we wzniesione, baldachokształtne kwiatostany. Kwitnienie ma miejsce w V-VI. Ozdobą krzewu są ognistoczerwone, żółte lub pomarańczowe (w zależności od odmiany) owoce, często pozostające na zimę na roślinach.

Pęcherznica kalinolistna (tawułowiec) – Physocarpus opulifolius (L.) Maxim.

Jest gęstym, szeroko rozrośniętym krzewem (2-3 m wysokości, 5 m ø) z łukowato przewieszającymi się pędami oraz łuszczącą się podłużnymi płatami korą. Szerokojajowate, 3-5-klapowe liście przypominające liście porzeczki osiągają długość do 7 cm.

Pęcherznica kalinolistna.
fot.© Ryszard Sawicki

Białe lub różowawe kwiaty (ø do 1 cm) zebrane są w wypukłe baldachy na końcach krótkich, bocznych pędów. Kwitnienie ma miejsce od VI do VII. W sierpniu na roślinach pojawiają się owoce – rozdęte mieszki przypominające pęcherze, które przy naciśnięciu z szelestem pękają.

Sumak octowiec (= sumak odurzający, „octowe drzewo”) – Rhus typhina L.

Jest krótkowiecznym (20-30 lat), wysokim krzewem lub niewielkim drzewem o luźnej, parasolowatej koronie osiągającym do 12 m wysokości. Wydaje liczne odrośla korzeniowe oraz wytwarza grube i sztywne pędy pokryte przez brunatne włoski.

Sumak octowiec. fot.© Ryszard Sawicki

Pędy rozgałęziają się widlasto przypominając poroże, co znalazło odzwierciedlenie w angielskiej (staghorn sumach; staghorn = poroże) i niemieckiej (Hirschkolbensumach; Hirsch = jeleń) nazwie rośliny Przy uszkodzeniu rośliny wypływa sok mleczny (od niego prawdopodobnie wywodzi się łacińska nazwa rodzajowa pochodząca od greckiego słowa rheó = płynę), który szybko twardnieje i czernieje.

Sumak octowiec cechuje się niewielkimi wymaganiami glebowymi oraz jest wytrzymały na suszę i mróz. Wymaga stanowiska słonecznego oraz nie toleruje zalegania wody. Z zabiegów pielęgnacyjnych zalecane jest regularne usuwanie odrostów korzeniowych, które z czasem mogą stać się uciążliwe i opanować powierzchnię wokół, niekoniecznie przeznaczoną pod jej uprawę.

Roślinę można rozmnażać przez wysiew nasion, które po zebraniu należy przechować w suchym piasku a następnie zadołować na około 4 miesiące. Można także odcinać od rośliny matecznej odrosty korzeniowe.

Złotlin japoński – Kerria japonica (L.) DC.

Pochodzi z Chin, lecz od wieków jest uprawiany w Japonii. Wytwarza gładkie, cienkie i połyskujące pędy dorastające do 1,5-2 m wysokości. Posiada jajowato wydłużone, jasnozielone, na szczycie zaostrzone liście, ułożone na pędach skrętolegle.

Złotlin japoński. fot.© Aneta Sulborska

Intensywnie żółte kwiaty o średnicy 3,5-4,5 cm wyrastają pojedynczo na długich szypułkach. Jeden kwiat wytwarza średnio 140 pręcików i żyje 6 dni. W uprawie znajdują się także odmiany pełnokwiatowe, lecz z pszczelarskiego punktu widzenia są bezwartościowe, gdyż ich pręciki są przekształcone w płatki korony.

Suchodrzew (wiciokrzew) – Lonicera L.

Suchodrzewy to krzewy o różnej wysokości (np. 1-2 m suchodrzew pospolity, do 4 m suchodrzew Maacka, 5-6 m suchodrzew tatarski) o pędach pustych lub pełnych w środku. Wytwarzają jajowate, naprzeciwlegle wyrastające liście o gładkiej lub owłosionej blaszce.

Suchodrzew Maacka. Suchodrzew tatarski. Suchodrzew Maacka. fot.© Aneta Sulborska

Dwuwargowe kwiaty, w zależności od gatunku: białe, kremowe, żółtawe, różowawe, czerwone, wyrastają po dwa w kątach liści na wspólnym trzonku. Otwierają się i pachną w dzień oraz posiadają rurkę korony o różnej długości, często rozszerzoną u nasady, w której zbiera się nektar.

dr Aneta Sulborska
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"