Z artykułu dowiesz się m.in.:

• w jaki sposób ocenia się nektarowanie roślin;
• czy wszystkie odmiany rzepaku ozimego nektarują;
• które odmiany rzepaku nektarują najlepiej.

Czy aktualnie uprawiane odmiany rzepaku ozimego nektarują?

Praktyka pszczelarska oczekuje od nauki krótkich wiarygodnych informacji, które mają bezpośrednie zastosowanie w pracy pszczelarza. Wielokrotnie było tak, że w przypadku słabych zbiorów miodu rzepakowego pszczelarze najczęściej upatrywali przyczyn w słabym nektarowaniu aktualnie uprawianych odmian rzepaku. W minionych latach podejmowano wiele prób hodowli takich odmian rzepaku, których kwiaty wydzielałyby nektar bardziej obficie, by w ten sposób podnieść atrakcyjność źródła pierwszego pożytku towarowego. Należy pamiętać, że przeciętny okres kwitnienia rzepaku w Polsce przypada na końcówkę kwietnia i pierwszą połowę maja. Jest to czas równoczesnego kwitnienia sadów oraz wszędobylskiego mniszka lekarskiego. Jednak to właśnie z rzepaku pszczelarze zbierają swój pierwszy miód towarowy. Na początku XXI w. prowadziliśmy w Zakładzie Pszczelnictwa badania z wykorzystania tego pożytku przez pasieki przywiezione na badane plantacje. Okazało się, że z tej samej plantacji zbiory miodu rzepakowego u różnych pszczelarzy były bardzo zróżnicowane, 0–20 kg z jednej rodziny pszczelej. Wówczas badaliśmy powszechnie uprawiane odmiany rzepaku ozimego. Aby uzupełnić tamte badania i przedstawić pszczelarzom aktualne dane dotyczące nektarowania dzisiaj uprawianych odmian, postanowiliśmy napisać wniosek o realizację projektu pn. „Wydajność miodowa aktualnie uprawianych odmian rzepaku ozimego”.

Materiał i metody

Projekt zrealizowano w roku 2024 w kolekcji rzepaku ozimego prowadzonej w Mazowieckim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Poświętnem (centralna Polska). Materiał do badań stanowiło 46 odmian i 10 rodów hodowlanych, niemających jeszcze statusu odmiany, ale będących w badaniach porównawczych COBORU. Poszczególne odmiany rosły na tym samym stanowisku w pasach o szerokości 3 m i długości 50 m. Wiosną przeprowadzono ocenę przezimowania roślin, licząc obsadę roślin po zimie w stosunku do obsady w czasie siewu. Kolejne obserwacje to początek i koniec kwitnienia.

[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Wszystkie pomiary wykonano podczas ciepłej i słonecznej pogody. W laboratorium z każdej odmiany pobierano próbę nektaru, ważono go i oznaczano w nim koncentrację cukrów przy pomocy refraktometru Abbego. Pobieranie nektaru każdego dnia z tak dużej liczby odmian (56), trwało przez cały dzień od 8 do 19. Z tego powodu kolejność analizowanych odmian zmieniano każdego dnia. Po zważeniu ilości nektaru i oznaczeniu w nim koncentracji cukrów wyliczono masę cukrów.

[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Analiza ilości pobranego nektaru z 10 kwiatów wykazała, że wszystkie odmiany nektarowały i nie było odmian o kwiatach ze znikomą ilością wydzielonego nektaru. Wyniki nektarowania kwiatów w kolejnych dniach przedstawiono w Tabeli 1. W pierwszym dniu badań masa cukrów z 10 kwiatów dla poszczególnych odmian wahała się od 5,15 mg dla odmiany PT 299 do 16,21 dla odmiany Aviron. W drugim dniu od 3,26 mg dla odmiany DK Expose do 16,42 mg dla odmiany Debussy. W trzecim dniu od 3,34 mg dla odmiany LG Scorpion do 12,25 mg dla odmiany ES Performo. W czwartym dniu od 2,70 mg dla odmiany Banquizz do 11,58 mg dla odmiany LG Austin. W piątym dniu od 4,62 mg DK Exaura do 13,81 mg dla odmiany Azzurite. W szóstym dniu od 5,70 mg dla odmiany ES Performo do 13,90 mg dla odmiany Azzurite. Rozpatrując poszczególne odmiany średnio dla wszystkich dni pobierania nektaru, najniższy wynik uzyskano dla odmiany LG Scorpion – 5,85 mg cukrów z 10 kwiatów, natomiast najwyższy dla odmiany Debussy – 12,48 mg.

[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"