Leczyć już czy nie leczyć? Oto jest pytanie!

Aby się rozmnażać, a tym samym zasilać szeregi i coraz bardziej szkodzić pszczołom, Varroa destructor potrzebuje czerwiu. Jeszcze 10 lat temu w Polsce zimy były na tyle mroźne i „stabilne”, że nie myśleliśmy nawet o czerwieniu matek w okresie od października do lutego. Wtedy też, po głównym (a czasem jedynym) jesiennym leczeniu, nie myśleliśmy wcale o warrozie i jej konsekwencjach dla rodziny.

Fot. Milan Motyka

Ostatnimi laty drastyczne zmiany klimatu obserwujemy (zarówno w sensie naukowym, jak i potocznym) również w Polsce. Konsekwencje tego zjawiska dla rodzin pszczelich są bardzo poważne, ponieważ pszczoła i środowisko to para, której nie sposób rozdzielić. Biologia rodzin pszczelich, ale także zjawiska patologiczne, są w większości bardzo silnie powiązane z pogodą.

Należy też pamiętać, że po jesiennym leczeniu pogoda potrafi płatać figle i zachęcać pszczoły do latania, a tym samym dzielenia się patogenami. Ponadto niektóre leki możemy wręcz stosować tylko wtedy, gdy pszczoły są jeszcze w miarę aktywne, co oznacza, że po ich odstawieniu może jeszcze nastąpić reinwazja roztoczy. Jest to szczególnie niebezpieczne tam, gdzie w pobliżu mamy pasieki, które nie są leczone na warrozę w odpowiedni sposób. Z takiej pasieki nasze pszczoły potrafią przynieść dziennie do ula do 300 nowych pasożytów.

A teraz wróćmy do początku, gdzie wspomniałam o tym, że Varroa, aby się rozmnażać, potrzebuje czerwiu, a skoro już wiemy, że występuje on obecnie również zimą (chyba że ograniczamy matkę w czerwieniu), to roztocza także mogą się cały rok namnażać.

Jeśli temperatura osiąga już 10 stopni, można leczenie przeprowadzić Apiwarolem (przy braku czerwiu 2 × 1 tabletka co 5 dni, w obecności czerwiu 4 × 1 tabletka co 5 dni). Jeśli zaś temperatura nie osiąga 10 stopni, ale też nie jest niższa niż 3, wtedy możemy zastosować Varromed lub Oxybee (kwas szczawiowy metodą polewania na pszczoły), jednak możemy je stosować na początku sezonu tylko w przypadku, jeśli preparaty te nie były stosowane pod koniec poprzedniego sezonu (kwas szczawiowy podajemy jednemu pokoleniu pszczół tylko raz).

Wniosek: wczesne leczenie wiosenne jest konieczne, aby zimowe pszczoły były w stanie przeżyć na tyle długo, by wychować zdrowe, nowe pokolenie pszczół wiosennych, które przejmą po nich pałeczkę. Zbyt wczesne wymieranie zbyt dużej liczby zimowych pszczół często sprawia, że rodzina jest za mała, by wychować nowe pokolenie i w konsekwencji zamiera, dlatego to wczesnowiosenne leczenie jest tak istotne. ■

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"