Trzynaście przykazań leczenia paskami

Mowa tu o paskach stosowanych w gnieździe, czyli Apivarze, Biowarze i Bayvarolu.

Od czasu pojawienia się na rynku pierwszych pasków wśród pszczelarzy panuje błędne przekonanie, że są najwygodniejsze w stosowaniu, ponieważ wkładamy je do ula i właściwie mamy problem leczenia z głowy aż do ich wyjęcia.

Jak pokazują badania, sprawa przedstawia się zgoła inaczej. Pragnę jednak zaznaczyć, że absolutnie nie jestem przeciwniczką pasków, a chcę tu tylko zwrócić uwagę na pewne aspekty prawidłowego ich stosowania.

Badania wykazały, że produkty lecznicze weterynaryjne w formie pasków (wszystkie trzy) nadal mają bardzo wysoką skuteczność w walce z warrozą, o ile stosowane są prawidłowo, jednak leczenie za ich pomocą nie jest aż tak mało pracochłonne, jak się wydaje. Poniżej przedstawię żelazne zasady prawidłowego stosowania pasków:

1. Umieszczamy paski zawsze w takiej liczbie, jak podano w załączonej ulotce.

W przypadku Apivaru i Biowaru to zawsze 2 paski na rodzinę, a Bayvarolu 2-4 (w zależności od siły). Zastosowanie zbyt wielu pasków może wywołać niepożądane działania i zaszkodzić rodzinie, natomiast stosowanie za małej liczby sprawi, że skuteczność będzie bardzo niska (leczenie nie zadziała), a roztocza wykształcą geny oporności w kontakcie ze zbyt małą dawką leku, żeby mogła je zabić.

2. Pilnujemy czasu pozostawienia pasków w rodzinach (zgodnie z zaleceniami producenta).

3. Umieszczamy paski w miejscu największej aktywności pszczół.

Aby preparaty miały szansę zadziałać na roztocze, pszczoły muszą mieć fizyczny kontakt z paskiem, ponieważ zawierają one substancje o działaniu kontaktowym; innymi słowy – lek nie paruje, a musi znaleźć się na pszczole. Im więcej robotnic „przespaceruje się” po nim, tym skuteczność wyższa, ponieważ „dotknie” on więcej roztoczy. Jak wiadomo, najwięcej pszczół jest tam, gdzie wychowywany jest czerw, więc logiczne jest tam właśnie zawiesić paski. Jeśli w rodzinie nie ma już czerwiu, wieszamy paski w centrum gniazda.

4. Umieszczamy paski w linii nierównoległej do krawędzi ula.

5. Jeśli miejsce dużej aktywności pszczół się przesunie, należy przesunąć paski.

Mówiąc krótko, zawsze dbamy, aby po paskach chodziło jak najwięcej pszczół (punkt 3), więc nie możemy spocząć na laurach po zawieszeniu pasków. Poleca się kontrolę w rodzinach przynajmniej raz w trakcie leczenia (w połowie) i przewieszenie pasków tam, gdzie jest najwięcej robotnic. Jak wiadomo, pod koniec sezonu liczebność rodziny się zmniejsza (wymiera letnie pokolenie) i pszczoły powoli się zbijają. Jest przy tym duża szansa, że opuszczą część ramek, w tym te, gdzie wisiały paski, a jak wiadomo, jesienne leczenie warrozy jest właściwie tym najważniejszym. W wielu przypadkach decyduje o przeżyciu rodziny, więc nie możemy sobie pozwolić na popełnianie błędów.

6. Leczenie przeprowadzamy we wszystkich rodzinach jednocześnie.

7. Leczymy po ostatnim miodobraniu.

Tę zasadę zna każdy pszczelarz. Nie chcemy, aby w miodzie, który ma być przecież źródłem zdrowia z natury, znalazły się niepożądane substancje. Ponadto nie chcemy, aby nasze płynne złoto zostało zutylizowane (przymusowo, na nasz koszt) z tego właśnie powodu.

8. Leczenie nie później niż do końca września.

9. Zadbać o odpowiednie włożenie pasków.

10. W trakcie leczenia kontrolować czy paski nie zostały pokryte propolisem.

Ponieważ pszczoły często mają plany nieco inne niż pszczelarz i czasem nie lubią „niespodzianek” wkładanych im do ula, mogą pokryć paski warstwą propolisu. Naturalnie wtedy substancja czynna nie jest uwalniana z paska, a co ważniejsze pszczoły nie mają z nią kontaktu. To sprawia, że leczenie jest niejako przerwane. Dlatego też tak bardzo ważna jest kontrola pasków w ulu przynajmniej raz (w połowie leczenia), optymalnie dwa razy.

Jeśli okaże się, że pszczoły pokryły paski kitem, należy go bardzo delikatnie usunąć (zeskrobać) dłutem pasiecznym i umieścić lek z powrotem w rodzinie, oczywiście w miejscu największej aktywności pszczół.

11. Nie dzielimy pasków na mniejsze.

12. Nie stosujemy pasków ponownie.

13. Nie zostawiamy pasków na zimę.

Choć wiem, że czasem kusi, ponieważ przy obecnych ciepłych zimach w rodzinach czerw jest cały rok, więc chciałoby się wybijać roztocze namnażające się w nim podczas zimowli. Jest to jednak to bardzo duży błąd! Myślę, że w poprzednich punktach wyjaśniłam dość szczegółowo, dlaczego dawka musi być odpowiednia i że będzie ona taka tylko przez określony czas, a potem hodujemy oporne roztocza… ■

Uwaga! Zgodnie z obecnymi przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa podczas stosowania leków, w kontakcie z paskami należy używać rękawiczek jednorazowych. Przed zastosowaniem leczniczych produktów weterynaryjnych zapoznaj się z ulotką dołączoną do opakowania, a w przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem weterynarii.

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"