Jeśli nie wrzos to co?
Alternatywne pożytki i sposoby na zwiększenie dochodów

Coraz większa liczba pszczelarzy przewozi swe pszczoły na pożytki. Gospodarka wędrowna ma wiele zalet. Jeśli jest racjonalnie prowadzona, to jest często jedyną efektywną formą likwidacji przepszczelenia. To także metoda na podniesienie dochodowości pasieki. Ule, sprzęt, budynki, środki transportu – wszystko to kosztowne inwestycje. Za racjonalne można uznać je wówczas, gdy pracują i zarabiają. Między innymi z tego względu rośnie grupa osób, które nie godzą się na to, by sezon miodobrań kończyć w połowie lipca. Sierpień wciąż jeszcze jest miesiącem, kiedy owady mogą zebrać pewne ilości cenionego na rynku miodu.

Fot. anutaphoto, freepik

Palącym problemem jest kurczący się areał wrzosowisk. Wiele z niegdyś wykorzystywanych pszczelarsko terenów porastanych przez wrzosy zajęły lasy. Miejsca stacjonowania pasiek na wrzosowiskach oferujących najlepsze warunki do gromadzenia nektaru są pilnie strzeżone, w niektórych przypadkach niemalże „dziedziczone” przez pszczelarskie rodziny. Ale nawet takie miejsca mają ograniczone możliwości i nie są w stanie zapewnić pokarmu dla nieskończonej liczby uli. We znaki daje się także przebieg pogody. Ostatnie sezony są bardzo suche. Brak regularnych opadów deszczu sprawia, że krzewinki nie rozwijają się dobrze i w efekcie nie są w stanie nektarować na miarę pełni swego potencjału. Powstaje więc pytanie: jeśli nie wrzos, to co?

Po drugie, nawłoć lepiej nektaruje na stanowiskach o stosunkowo wysokim poziomie wód gruntowych, gdzie dochodzi do podsiąkania, a nadto długo utrzymuje się nocna wilgoć. Takie wilgotne tereny nie stanowią dobrych siedlisk dla pszczół, zwłaszcza we wrześniu, gdy noce są już chłodne i długie. Jeżeli jednak ule można ustawić na wyższym terenie, a w zasięgu lotu pszczoły znajdują się wilgotne tereny porośnięte nawłocią, to można spodziewać się naprawdę dobrych zbiorów miodu nawłociowego.

Ze względu na swe walory prozdrowotne i smakowe stał się poszukiwanym rarytasem. Cena za tradycyjne opakowanie o pojemności 0,9 l sięga w niektórych pasiekach 50 zł. Praktyka pszczelarska pokazuje też, że przy poprawnie przygotowanych rodzinach pszczelich i trafnie wybranym pastwisku (w Polsce występuje nawłoć pospolita, kanadyjska i późna – najlepiej nektaruje ta ostatnia) w każdym sezonie można liczyć na pewne ilości tego miodu.

Fot. Julia Filirovska, freepik

W niektórych częściach Polski miód pod koniec sierpnia odbiera się też z międzyplonów. Najpopularniejsze z nich to gorczyca, gryka czy w ostatnim czasie rzodkiew oleista. Każda z nich jest miododajna, choć nektarowanie jest słabsze niż w przypadku siewu tych gatunków w podstawowym terminie, a więc z przeznaczeniem na zbiór nasion. Tu celem jest wzbogacenie gleby o materię organiczną (gorczyca biała), stworzenie próchnicy i eliminację niektórych szkodników (gryka), wzbogacenie gleby w próchnicę i perforacja podeszwy płużnej (rzodkiew oleista).

Niektórzy pasiecznicy decydują się także na produkcję tzw. ziołomiodów. To produkt na bazie syropu cukrowego z dodatkiem ziołowym lub owocowym, na przykład z sokiem malinowym. Jest on cenny dla ludzkiego organizmu, zdrowy, wzbogacony o enzymy pszczół. Nie może jednak być uznany za miód. Produkcja takiego słodzidła pomaga w rozwoju pszczołom w okresie bezpożytkowym, wzmacnia rodziny pszczele, przygotuje ich odpowiednią strukturę do zimowli. Być może dla części pszczelarzy może być zatem pewną opcją na zagospodarowanie pszczół i uzyskanie dodatkowego dochodu. ■

Dodatkowe informacje o tym, jak przygotować rodziny pszczele na pożytek z nawłoci znajdują się w artykule „Prace w pasiece w lipcu i w sierpniu” (Pasieka nr 4/2020) oraz na www.pasieka24.pl

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"