Produkty pszczele w onkologii, cz. 2.
Próby stosowania mleczka i jadu pszczelego w onkologii
W poprzednim numerze „Pasieki” autorzy omówili próby stosowania propolisu i pyłku kwiatowego w onkologii. W publikacji podano szereg przykładów leczenia uszkodzeń skóry powstałych po terapii radiacyjnej nowotworów wyciągiem etanolowym z propolisu z dobrym skutkiem.
Natomiast w odniesieniu do pszczelego pyłku kwiatowego odkryto, że w dużym stopniu łagodzi on chorobę popromienną będącą skutkiem prowadzonej radioterapii, jak również zobserwowano zdecydowany wzrost w surowicy krwi poziomu limfocytów T, neutrofili oraz immunoglobulin, a to oznaczało szybki powrót osób operowanych do zdrowia.
W nieniejszym artykule opisano próby stosowania w onkologii pozostałych produtków pszczelich: mleczka i jadu pszczelego.
Mleczko pszczele
Dane na temat przeciwnowotworowego działania mleczka pszczelego są dość ograniczone, jednak wskazują na dużą wartość terapeutyczną tego produktu.
Vittek (1965) dowiódł, że preparaty zawierające mleczko pszczele okazały się bardzo przydatne w leczeniu rozrostu i leukoplakii. Zaliczane są one do chorób przedrakowych. Rozrost charakteryzuje się powiększeniem narządów lub tkanek na skutek wzrostu liczby komórek i substancji komórkowych.
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Wyniki badań zebrane w tab. 1. wskazują, że leczenie nowotworów złośliwych u dzieci za pomocą mleczka pszczelego we wszystkich przypadkach zakończyło się powodzeniem. Po leczeniu poziom krwinek białych we krwi obwodowej wzrósł o 30,4%, neutrofili o 77,9%, limfocytów o 46,5%, płytek krwi o 23,4%.
Tabela 1. Wpływ mleczka pszczelego na niektóre parametry krwi u dzieci z nowotworami złośliwymi (wg Kaftanoglu i Tanyeli 1996).
Świadczyło to o wyraźnym oddziaływaniu mleczka pszczelego na układ krwiotwórczy. Poza tym wszystkie dzieci odzyskały apetyt, a ich masa ciała wzrosła w trakcie leczenia średnio z 17,8 do 19,6 kg (wzrost o 1,8 kg).
Jad pszczeli
W zasadzie panuje opinia o szkodliwości stosowania jadu pszczelego w chorobach nowotworowych. Tichonow i wsp. (2011) wyraźnie w swoim opracowaniu zaznaczają, że zarówno terapia prowadzona za pomocą jadu pszczelego podawanego za pośrednictwem żywych pszczół, jak i wprowadzanego do organizmu w postaci maści (Virapin) jest przeciwwskazana.
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Kompleksy produktów pszczelich
W trakcie terapii radiacyjnej chorych cierpiących z powodu procesów nowotworowych jamy ustnej, języka, podniebienia, gardła oraz szyi i głowy, często dochodzi do stanów zapalnych jamy ustnej.
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
W grupie chorych, którzy otrzymywali preparat złożony (ryc. 1.), oznaki działania promieniowania jonizującego zaobserwowano tylko w 4 przypadkach. U pozostałych 26 chorych (ok. 88%), żadnych reakcji zapalnych ze strony błon śluzowych nie odnotowano.
Ryc. 1. Leczenie popromiennego zapalenia jamy ustnej za pomocą preparatu złożonego (wg Kern 1988). A – Chorzy leczeni preparatem złożonym, B – chorzy grupy kontrolnej (nieleczeni). 1 – Ogólna liczba chorych, 2 – brak reakcji zapalnej, 3 – stan zapalny.
Natomiast w grupie kontrolnej, otrzymującej placebo, z 26 chorych tylko u 7 (ok. 27%) nie stwierdzono działania promieniowania na błony śluzowe. Pozostali pacjenci, u których wystąpił odczyn zapalny, skarżyli się na silny ból w jamie ustnej i podniebieniu i odmawiali przyjmowania pokarmów.
Dane te wskazują, że kompleksowe stosowanie produktów pszczelich także odznacza się korzystnym działaniem leczniczym i zapobiegawczym w przypadku podrażnienia błon śluzowych przez promieniowanie jonizujące.
Podsumowanie
Przedstawione w niniejszym opracowaniu dane, oparte w wielu przypadkach na badaniach klinicznych wskazują, że poza miodem, stosowanym w najszerszym zakresie w onkologii, także inne produkty pszczele mogą być do tego celu z powodzeniem stosowane.
Dotyczy to zarówno propolisu, pyłku kwiatowego, jak i mleczka pszczelego. Również kompleksy produktów pszczelich mogą być z powodzeniem stosowane do wspomagania leczenia chorób nowotworowych. Jedynie jad pszczeli jest w tym kontekście produktem kontrowersyjnym.
Na podstawie przytoczonych badań można przyjąć, że produkty pszczele, takie jak miód, propolis, pyłek kwiatowy i mleczko pszczele, są pomocne w leczeniu chorób nowotworowych oraz w zapobieganiu i leczeniu skutków terapii radiacyjnej.
W tym świetle obawy przed szkodliwym działaniem wymienionych produktów pszczelich w chorobach nowotworowych, np. przekonanie o pobudzaniu komórek nowotworowych do rozwoju i pogarszaniu stanu zdrowia chorych są całkowicie bezpodstawne.
Stosowanie miodu, propolisu, pyłku kwiatowego i mleczka pszczelego w onkologii zarówno samodzielnie, jak i wspomagająco przy chemioterapii i radioterapii jest korzystne i w pełni uzasadnione.
Bogdan Kędzia, Elżbieta Hołderna-Kędzia
Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich w Poznaniu
„Pasieka” nr 4/2015 - pobierz bezpłatny ebook (cały numer) na czytniki, smartfony i komputery. Dowiedz się więcej.
