Zimowy przegląd rodziny pszczelej
W literaturze można znaleźć opis kłębu zimujących pszczół, ale jak wygląda to w rzeczywistości, żaden podręcznik nie przedstawia. Dlatego postanowiono nagrać film obrazujący przegląd zimowy rodziny pszczelej w ulu Dadanowskim.
Fot. Grzegorz Borsuk
Został on wykonany w bezwietrzy dzień 09.01.2003 r. o godz. 14:05 przy - 11 ºC. Film nagrano kamerą VHS, po czym przetworzono go na taśmę cyfrową i zrobiono zdjęcia, które niestety są mało ostre, za co autor przeprasza.
Większość pszczelarzy, po obejrzeniu filmu zarzucała, iż nie powinno się niepokoić pszczół podczas zimowli. Zgadzam się z tym poglądem, ale to co mogliśmy zaobserwować podczas tego eksperymentu znacznie wzbogaciło nasze dotychczasowe doświadczenia i taki był właśnie cel naszego przeglądu.
Otóż, okazało się, że przegląd zimowy jest możliwy do wykonania bez uszczerbku dla rodzinny pszczelej, ale muszą być spełnione następujące warunki:
1. Temperatura podczas przeglądu w zimie powinna wynosić około - 10ºC.
2. Dzień podczas przeglądu powinien być...
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Przed zdjęciem daszka należy przez wylot wpuścić do rodziny dwa, trzy kłęby dymu, co spowoduje, że pszczoły nie będą gwałtownie wylatywać podczas przeglądu. Następnie bardzo ostrożnie zdejmujemy daszek (fot. 1.) i znów wpuszczamy dwa, trzy kłęby dymu pod zatworomatę.
Należy pamiętać o tym, że...
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Dlatego każdą czynność wykonywaną dłutem należy asekurować drugą ręką. Jeżeli poluzowaliśmy zatworomatę, wyjmujemy ją. W pierwszej uliczce widać szron (wskazują go czerwone strzałki) na ścianach ula oraz zatworomacie i kilka osypanych pszczół w ostatniej uliczce (fot.2).
Szron świadczy o tym, iż rodzina żyje, a wydalana przez nią para wodna osadziła się na ścianach ula i zamarzła. Naprzeciwko centrum kłębu nie obserwowano tego, szron występował tylko na obrzeżach. Na ścianach bocznych szron dokładnie wyrysował średnicę kłębu.
Rodzina zimuje na 6 plastrach. Po wyjęciu pierwszego plastra widać, iż kłąb rodziny pszczelej jest zawiązany na środku plastra (fot.3). Pszczoły na plastrze są bardzo nieostre, co zależało po części od sprzętu, którym je filmowano.
Ruchy skrzydeł i odwłoka wskazywały na to, iż w ten sposób wytwarzają ciepło na drodze termogenezy drżeniowej, skurcz mięśni tułowiowych i porusznie skrzydłami zabezpieczało przed utratą ciepła. Podczas przeglądu dym zabezpiecza przed rozlatywaniem się pszczół z plastrów.
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Fot. Grzegorz Borsuk
Zapobiegnie to zatkaniu wylotu przez osypujące się pszczoły, a jednocześnie umożliwi im oblecenie się podczas gwałtownego ocieplenia (czerwone strzałki na fot. 7 wskazują opisane powyżej czynności).
Na koniec tych rozważań należy pamiętać, iż każde częste niepokojenie pszczół w trakcie zimowli powoduje większe spożycie pokarmu, a chodzącego człowieka po pasieczysku podczas zimy, pszczoły identyfikują jako „niedźwiedzia”.
Aby nie niepokoić pszczół w czasie zimy pamiętajmy o nakarmieniu ich jesienią, tak aby bez żadnych interwencji dotrwały do wiosennego oblotu, wtedy będziemy mieli więcej czasu na przygotowanie sprzętu pasiecznego do sezonu.
dr Grzegorz Borsuk Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.