Polskie płynne złoto miody odmianowe
W naszym kraju mało znane są miody odmianowe, a do najpopularniejszych wciąż należą miody wielokwiatowe oraz miód lipowy. Polscy konsumenci nie mają szansy poznania wielu ciekawych odmian, ze względu na małą skalę ich produkcji i lokalne występowanie.
Miody odmianowe. Od lewej: miód z kozieradki, ogórecznika,
tymianku, rzepaku, mieszany akacjowo-tymiankowy
Fot. Piotr Okniański
Polski amator bursztynowej słodkości ma do dyspozycji najczęściej pięć do siedmiu najpopularniejszych jej odmian.
Mimo tak wąskiej oferty wielu potencjalnych konsumentów nie zna właściwości leczniczych
i organoleptycznych najpopularniejszych polskich odmian miodów. Do najczęściej pozyskiwanych należy miód rzepakowy, akacjowy. lipowy, gryczany, wielokwiatowy, wrzosowy i miody spadziowe.
Miód rzepakowy jest typowym miodem wiosennym pozyskiwanym w maju. Ma on barwę jasną, kremowosłomkową z lekkim zielonkawym odcieniem, jest prawie bezbarwny lub lekko słomkowy. Po krystalizacji przybiera barwę białą lub szarokremową.
Należy do miodów najszybciej krystalizujących, a po krystalizacji konsystencją przypomina bardzo gęstą pastę. Krystalizuje drobnokrystalicznie, co sprawia wrażenie aksamitności (nie wyczuwamy kryształków cukrów na języku). Szybkie tempo krystalizacji tej odmiany jest spowodowane małą zawartością wody
i przede wszystkim stosunkiem glukozy do fruktozy.
Proporcje tych dwu cukrów decydują o tempie krystalizacji. Przewaga glukozy nad fruktozą jest główną przyczyną bardzo szybkiego krystalizowania miodu rzepakowego. Ponad 50% zawartość glukozy w tym miodzie determinuje jego wyjątkowe właściwości lecznicze i profilaktyczne.
Miód rzepakowy jako źródło glukozy znalazł...
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Miód akacjowy jest kolejną odmianą najczęściej pozyskiwaną w połowie czerwca. Jest on wytwarzany przez pszczoły z nektaru robinii akacjowej, popularnie nazywanej akacją lub białą akacją, a dawniej grochodrzewem. Patoka ma barwę jasną, jasnosłomkową do jasnobursztynowej z lekkim odcieniem zielonkawym.
Najczystsze odmianowo miody akacjowe w stanie płynnym są prawie bezbarwne. Po krystalizacji przyjmuje barwę kremową lub białą z lekkim zielonkawym odcieniem. Krystalizuje także drobnokrystalicznie, lecz po krystalizacji ma gęstszą konsystencję niż miód rzepakowy.
Patoka w smaku jest bardzo słodka i przypomina barwą i konsystencją syrop cukrowy. Miód ten należy do delikatnych, wręcz mdławych w smaku. Subiektywne odczucie większej lub mniejszej mdłości w smaku jest charakterystyczne dla większości miodów odmianowych pochodzących z nektaru roślin motylkowych, zwanych inaczej bobowatymi.
Odmiana ta posiada...
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Miód lipowy jest najpopularniejszym polskim miodem pozyskiwanym pod koniec czerwca i w lipcu. Źródłem nektaru, z którego powstaje ten wyjątkowo aromatyczny miód, są lipa szerokolistna i drobnolistna. Pierwszy z rodzimych gatunków lip kwitnie zaraz po robinii akacjowej, drugi pod koniec czerwca lub w pierwszych dniach lipca.
Obfitość pożytków w czerwcu i lipcu sprawia, iż nierzadko miód jest lipowy tylko z nazwy. Częstym zjawiskiem jest także obfita spadź na liściach lip, co w efekcie możemy zaobserwować w barwie miodu.
Miód czysto odmianowy posiada barwę jasnożółtą do jasnoburszynowej z możliwym zielonkawym odcieniem spowodowanym domieszką spadzi lipowej.
Dawniej w literaturze pszczelarskiej barwę miodu lipowego porównywano do dukatowego złota. Charakteryzuje się on silnym aromatem kwiatu lipy, a w smaku często jest lekko gorzkawy i ostry, lekko piekący. Ze względu na tę specyficzną ostrość, określaną przez konsumentów jako drapanie w gardle nie jest szczególnie lubiany przez dzieci i osoby preferujące łagodne odmiany miodu.
Zawiera olejki...
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Miód gryczany jest miodem pełni lata, pozyskiwanym w końcu drugiej dekady lipca, a nawet na początku sierpnia. Rośliną zapewniająca pszczołom nektar i pyłek, a nam wyjątkowy ciemny i aromatyczny miód jest gryka zwyczajna. Ta jednoroczna roślina z rodziny rdestowatych jest tradycyjnie uprawiana na wschodzie i południu polski, na lżejszych, ale żyznych glebach.
Do tak zwanych zagłębi gryczanych można zaliczyć Ziemię Mazurską, część Mazowsza oraz Pomorze w tym Kaszuby. Po naszej akcesji do UE uprawy tej cennej pszczelarsko rośliny są coraz powszechniejsze (dopłaty obszarowe od upraw). Miód gryczany jest charakterystyczny w smaku, zapachu i barwie.
Odmiana ta cechuje się...
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Miód z fenkuła włoskiego
Fot. Piotr Okniański
Miód wrzosowy jest jednym z najpóźniej pozyskiwanych miodów w Polsce
i jednocześnie jednym z najcenniejszych polskich miodów. Odmiana ta nastręcza niemało trudności pszczelarzom w jej pozyskaniu i w odpowiednim przygotowaniu pszczół do zimowli. Roślina gwarantująca ten cenny i trudny pożytek to krzewinka z rodziny Ericaceae, czyli wrzos zwyczajny.
Kwiaty wrzosu rozkwitają od końca pierwszej dekady sierpnia do połowy września. Barwa świeżego miodu przypomina ciemny bursztyn
z jaśniejszym lub ciemniejszym czerwonawym odcieniem. Po krystalizacji przyjmuje konsystencję krupowatą lub masłowatą
w zależności od temperatury otoczenia podczas tego procesu.
Patoka odznacza się...
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Miód wielokwiatowy, jak sama nazwa wskazuje, pozyskiwany jest przez pszczoły z różnych gatunków roślin. Nie sposób więc traktować go jako odmianowy. Generalnie miody wielokwiatowe można podzielić ze względu na porę pozyskania na: wiosenne, letnie, późno letnie i jesienne oraz ze względu na źródło nektaru na: łąkowe, leśne, górskie, polne (z chwastów pól uprawnych).
Różnorodność tych miodów jest tak wielka jak liczba pasiek. Są one niepowtarzalne, typowe dla danego miejsca. Barwa tych miodów może być od jasnokremowej do ciemnoherbacianej. W smaku są one bardzo zróżnicowane, od delikatnych do ostrych, lekko piekących.
Zróżnicowane są także parametry jakościowe i ilościowe. Zlecany jest on w szeroko pojętej profilaktyce zdrowotnej, zwłaszcza w alergiach wziewnych, wyczerpaniu fizycznym i psychicznym oraz przy przeziębieniach.
Do mniej znanych i rzadko spotykanych miodów odmianowych należą:...
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Miody spadziowe stanowią odrębne, obszerne zagadnienie i zasługują na osobne opracowanie, szczególnie miody spadziowe górskie, z drzew iglastych.
mgr inż. Piotr Okniański Katedra Zoologii Akademia Techniczno-Rolnicza w Bydgoszczy Bibliografia dostępna na stronie: www.pasieka.pszczoły.pl