Apimondia 2005, Pszczelarstwo w Irlandii

Od czasów prehistorycznych do dnia dzisiejszego pszczoły fascynowały człowieka.

Były dla niego zadziwiającymi i jednocześnie cudownymi stworzeniami, ponieważ bardzo niewiele wiedział o ich życiu.

Wierzono więc w wiele niezwykłych historii, którymi tłumaczono zwyczaje pszczół.

Z historii pszczelarstwa

Człowiek pierwotny szybko odkrył, że pszczoły mogą dostarczać żywności, zdobycie której zajmowało mu tak wiele czasu i trudności. Nauczył się rabować ich gniazda w lasach i jeść nie tylko miód, ale również pszczele larwy.

Większość starożytnych kultur podchodziło do pszczół z szacunkiem i trwogą. W związku z tym zajmowały one należne im miejsce w wielu religiach. Wzmianki o pszczołach można znaleźć w Biblii, Koranie, Talmudzie, a nawet hinduizmie.

Z pszczołami związanych było wiele rytuałów i zwyczajów. Na przykład, kiedy umierał właściciel uli i jego trumna była wynoszona z domu, ule należało odwrócić w jej kierunku tak, aby pszczoły mogły uczestniczyć w orszaku pogrzebowym.

Następnie nowy właściciel musiał przedstawić się pszczołom i poprosić je o pozostanie w pasiece. Wierzono, że jeżeli tego się nie zrobi, pszczoły albo odlecą, albo umrą. W niektórych regionach pszczoły były informowane o narodzinach i ślubach, a nawet oddawano im część jedzenia z przyjęcia.

Nawet dziś ludzie z niechęcią odnoszą się do niszczenia rojów osiadłych na strychach i w kominach, obawiając się, by nie przyniosło to nieszczęścia.

Pszczoły przez stulecia były jedynym źródłem słodyczy. Dostarczały również surowca do wyrobu miodu pitnego, napoju bardzo wówczas pożądanego, oraz tabliczek wosku do pisania. Duże znaczenie dla kościołów chrześcijańskich miało dostarczanie przez pszczoły wosku do produkcji świec. Niemiecka legenda mówi nawet, że niebiosa zesłały pszczoły na ziemię specjalnie do tego celu.

Z czterech gatunków pszczoły miodnej trzy: pszczoła olbrzymia – Apis dorsata, pszczoła mała – Apis florea i pszczoła wschodnia – Apis cerana zostały znalezione właśnie w Azji. Nasze pszczoły zachodnie – Apis mellifera są bardzo podobne do Apis cerana, które są tylko nieco mniejsze. Obydwie mogą mieć wspólnego przodka. Apis mellifera, rozprzestrzeniając się w kierunku na zachód i północ, rozwijała coraz to nowe cechy pomocne jej do przetrwania w nowym klimacie i nowych środowiskach roślinnych.

Pszczelarstwo jako zawód po raz pierwszy pojawiło się już w starożytnym Egipcie. Następnie rozprzestrzeniło się na zachód, do Grecji i Rzymu.

Nikt nie wie, kiedy pszczoły przybyły do Irlandii, a teorii na ten temat jest wiele. W jednej z legend możemy...

[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Co się zaś tyczy naszej małej pszczoły miodnej, to przetrwała ona powodzie, pożary, głód, wszelkie zmiany klimatu, rozmaite choroby, a nawet ingerencję człowieka i wciąż pozostaje tym mistycznym stworzeniem, jakim zawsze była.

Dzisiejsze pszczelarstwo w Irlandii

Irlandzka Federacja Związków Pszczelarskich

Lokalne związki pszczelarskie w Irlandii są stowarzyszone w ogólnokrajową federację (FIBKA), która wydaje swój miesięcznik „An Beachaire” – „Irlandzki Pszczelarz”. Do obowiązków federacji należy prowadzenie szkoleń i kursów pszczelarskich, udział w największych wystawach rolniczych oraz organizacja własnych imprez.

Reprezentuje ona irlandzkich pszczelarzy przed ministerstwem rolnictwa we wszystkich sprawach dotyczących pszczelarstwa. Federacja irlandzka utrzymuje od lat bardzo bliskie i przyjacielskie kontakty ze Związkiem Pszczelarzy z Ulsteru w Irlandii Północnej.

Edukacja pszczelarzy

W Federacji zrzeszonych jest 46 związków pszczelarskich. Dbają one o wszelkie potrzeby pszczelarzy na poziomie lokalnym. W miesiącach zimowych organizują szkolenia, natomiast latem wystawy.

Większość organizacji prowadzi zajęcia dla początkujących pszczelarzy, które są również dostępne dla ludzi, którzy upatrują w pszczelarstwie swoje przyszłe hobby. Wiele organizacji przeprowadza coroczne pokazy produktów pszczelich, które dają członkom możliwość przedstawienia produktów z ich pasiek.

Irlandzki pszczelarz

Typowy irlandzki pszczelarz to kobieta lub mężczyzna w średnim wieku. Niewielu młodych ludzi wydaje się być zainteresowanych tym zawodem, jednak pewna ich liczba podejmuje ten trud, kiedy rozpoczyna...

[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Pszczelarz posiadający od 2 do 10 uli uważany jest w Irlandii za hobbystę. Niewielu jest dużych pszczelarzy, ocenia się natomiast, że około 20-30% posiada średnio 20 do 40 uli i zajmuje się pszczelarstwem półzawodowo.

Ule i miód

Pszczołą dominująca w Irlandii jest czarna pszczoła europejska – Apis mellifera. W większej części kontynentu europejskiego i Anglii została ona wyparta lub skrzyżowała się z innymi rasami europejskimi.

Testy DNA udowodniły, że irlandzkie linie pszczół są wyjątkowo czyste.

Najpopularniejszym drewnianym ulem, który zastąpił słomiane kószki, jest ul o nazwie C.D.B, uważany za idealny do produkcji miodu. Wraz ze wzrostem zainteresowania produkcją miodu popularność zyskały ule jednościenne o nazwach National i Modified Commercial i te są powszechnie używane do dnia dzisiejszego.

Z powodu chłodnego i wilgotnego klimatu sezon pszczelarski jest tutaj krótki. Główny pożytek występuje od połowy czerwca do końca lipca, kiedy kwitnie koniczyna i jeżyna. Niewielka ilość miodu pojawia się zazwyczaj od końca maja do początku czerwca wraz z kwitnieniem takich drzew jak jawor, kasztan i głóg.

Dzikie kwiaty, a na niektórych terenach nektar z lipy i wrzosu, wprowadzają specyficzny aromat, który daje irlandzkiemu miodowi wyróżniający smak i podnosi jego atrakcyjność. Każdego roku irlandzcy wystawcy odnoszą duże sukcesy na Brytyjskiej Narodowej Wystawie Miodu w Londynie.

Hodowla matek w Irlandii

Około dwanaście lat temu kilku członków z organizacji hodowców utworzyło grupę zwaną Galtee Bee Breeding Group, której celem są badania, ochrona i poprawa cech irlandzkich odmian czarnej pszczoły europejskiej.

Grupa liczy obecnie ponad sześćdziesięciu członków z blisko dwudziestu związków pszczelarskich. W procesie oceny i selekcji czarne pszczoły irlandzkie uzyskują nowe, pozytywne cechy. Rezultaty tych działań są bardzo obiecujące.

Pszczelarstwo w Irlandii Północnej

W Irlandii Północnej jest około siedmiuset pszczelarzy, którzy posiadają blisko cztery tysiące pni.

Są to generalnie hobbyści i połowa z nich należy do dziewięciu związków stowarzyszonych w Ulsterskim Stowarzyszeniu Pszczelarzy.

Praktycznie nie uprawia się w Irlandii Północnej roślin...

[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Warto podkreślić, iż w Ulsterskim Stowarzyszeniu Pszczelarzy widoczne jest bardzo duże zainteresowanie edukacją. Departament Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich z udziałem Akademii Rolniczej organizuje corocznie kursy pszczelarskie na dwóch poziomach. Liczba zdających egzaminy jest, proporcjonalnie biorąc, wyższa niż gdziekolwiek na wyspach.

na podstawie materiałów Apimondia 2005
tłum. R. Krawczyk

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"