Objawy wskazujące na występowanie chorób pszczół
W wielu przypadkach do stwierdzenia występowania choroby w rodzinie pszczelej nie jest konieczne wykonanie przeglądu całej rodziny. Bardzo wiele istotnych informacji dostarcza uważna obserwacja pracujących pszczół.
Już od wczesnej wiosny warto skupić uwagę na wylotkach uli, prowadząc kontrolę lotów i pracy pszczół. Zwracać należy również uwagę na przednią ścianę ula i jego najbliższe otoczenie, a zwłaszcza na ziemię przed ulem.
Fot. Jerzy Jóźwik
Pszczoły leżące masowo przed wylotkami wszystkich rodzin nasuwają podejrzenie zatrucia. W przypadkach ostrego lub chronicznego paraliżu obserwuje się pod wylotkami dużą ilość martwych lub porażonych pszczół. Przy chorobach wirusowych masowe upadki zdarzają się tylko przed pojedynczymi ulami.
Przy niektórych chorobach pszczoły usuwają zamarły czerw, który można zauważyć na deseczce wylotowej lub na ziemi przed ulem. Zdarza się, że pszczoły usuwają zdrowy, niezmieniony chorobowo czerw w wypadku głodu lub w następstwie wyginięcia dużej liczby pszczół dorosłych, kiedy ilość czerwia jest nieproporcjonalna w stosunku do możliwości jego wychowania przez rodzinę.
Przy grzybicy otorbielakowej wyrzucany jest zamarły, zmumifikowany czerw pokryty najczęściej ciemnym nalotem. Przy silnej grzybicy można zaobserwować pod wylotkami kopczyki usypane z wyrzuconego czerwia. Ich wysokość osiąga czasem kilka centymetrów.
W klinicznie jawnym przebiegu warrozy przed wylotkami uli zauważyć można zniekształcone poczwarki, a także leżące lub pełzające niedorozwinięte pszczoły, charakteryzujące się znacznym skróceniem odwłoka oraz, przy jednoczesnej infekcji wirusowej, brakiem lub niedorozwojem skrzydeł.
Słabe loty i leniwa praca pszczół są dowodem niskiej liczebności rodziny, co może wynikać także z toczącego się procesu chorobowego lub być efektem zatrucia.
Zwracać należy uwagę także na zapach wydobywający się z ula. Zapach gnilny lub kwaśny pozwala podejrzewać zgnilce, a zapach mysich odchodów choroby przebiegające z objawami biegunki.
Wszystkie podejrzane rodziny warto oznakować i opisać poczynione obserwacje w książce pasiecznej, tak aby przy szczegółowym przeglądzie zwrócić na nie baczniejszą uwagę. Przegląd pasieki rozpoczynamy od...
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Ciemniejące larw y wypełnione kaszowatą treścią to charakterystyczny
objaw choroby woreczkowej
Fot. Dariusz Teper
W komórkach z zamarłym czerwiem znajduje się wtedy duża liczba roztoczy, które na takich larwach zachowują żywotność nawet do 30 dni. Czasem pszczoły zrywają zasklepy na zamarłym czerwiu i wtedy można mieć złudzenie, że to zamarł czerw niezasklepiony. Dzieje się tak przy grzybicy otorbielakowej i przy chorobie woreczkowej czerwia.
W wypadku zauważenia zmian w wyglądzie czerwia pobiera się próbkę do badań laboratoryjnych. Wycięty kawałek plastra o wymiarach 10 x 10 cm, zawierający podejrzany czerw, pakuje się w półprzepuszczalny papier i oznakowuje numerem ula, z którego pochodzi. Należy pamiętać o każdorazowej dezynfekcji, najlepiej przez opalenie, noża użytego do wycinania.
Próbki pszczół przeznaczone do badań laboratoryjnych pobiera się zazwyczaj do pudełek od zapałek w liczbie około 50 pszczół w każdej. Najcenniejsze pod względem diagnostycznym są pszczoły pochodzące z osypu zimowego lub, w późniejszym okresie, martwe pszczoły zbierane na ziemi pod wylotkiem albo z wylotka.
Przy podejrzeniu zatrucia pszczół próbka przeznaczona do badań toksykologicznych powinna zawierać...
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
