Kończy się lato w pasiece
Marny to był sezon pasieczny. Wczesne pożytki, takie jak mniszek i sady, z powodu chłodów i złych warunków pogodowych w większości pasiek nie były nawet pożytkami rozwojowymi dla pszczół. Z tej przyczyny w niektórych pasiekach zaobserwowano przerwanie czerwienia matek, a więc wstrzymanie rozwoju rodzin.
Fot. Janusz Pudełko
Nawet rzepak z powodu złej pogody nie był dostatecznie wykorzystany. Akacja we wschodnich rejonach kraju prawie nie zakwitła, a tam, gdzie pojawiły się kwiaty, pogoda również nie pozwoliła na oblatywanie pszczół. Wczesne odmiany lip, jakie najczęściej spotyka się w miastach, przekwitły już przed 25 czerwca, a więc jeszcze przed ociepleniem niezbędnym do nektarowania.
Około 20 lipca prawie w całym kraju kończy się pożytek. Jeśli do tej pory nie ograniczyliśmy matek w czerwieniu i nie zanosi się na większy pożytek, możemy jeszcze w ulach leżakach beznadstawkowych przerwać czerwienie przez wymianę starej matki na młodą nieunasiennioną.
W ten sposób uzyskamy przerwę w czerwieniu, a przez to powstrzymamy rozwój Varroa destructor. Przy braku pożytku stopniowo zanika czerw trutowy, a jest to okres masowego...
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Zdrowotność czerwia
Po miodobraniu przeprowadzamy szczegółowy przegląd pasieki, podczas którego zwracamy szczególną uwagę na zdrowotność czerwia. Pojawienie się w plastrach zmumifikowanych, szarobiałych poczwarek informuje nas o obecności grzybicy.
Zmumifikowany czerw w podziurawionych przez pszczoły wieczkach świadczy o takich chorobach, jak zgnilec złośliwy czy choroba woreczkowa. Zamierający czerw otwarty to objawy kiślicy. W takich rodzinach wskazane jest natychmiastowe przerwanie czerwienia, aby w ten sposób ograniczyć namnażanie się chorego czerwia podczas karmienia larw.
Fot. Janusz Pudełko
Pszczoły stopniowo będą usuwały chory czerw z ula. Należy też natychmiast skontaktować się z lekarzem weterynarii w celu zaopatrzenia się we właściwe leki i rozpocząć leczenie. Podczas przeglądu zwracamy uwagę na siłę rodziny, jakość matek i ich czerwienie, a także stan zapasów pierzgi.
Dobieramy najodpowiedniejsze do zimowli plastry oraz wstępnie układamy gniazda zimowe. Staramy się, aby w gnieździe zimowym nie znalazły się plastry, które już zimowały. Wszystkie wadliwe i zbyt stare plastry z czerwiem ustawiamy za zatworem lub kratą odgrodową, a w gnieździe pozostawiamy te, na których planujemy zimować daną rodzinę.
Takie prowizoryczne ułożenie gniazda przyczynia się do tego, że pszczoły będą zagospodarowywały na zimę głównie...
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Zapasy pyłku
Pszczelarz powinien się orientować, jakie są w tym czasie zasoby pyłkowe w okolicy. Jeśli wiemy, że naturalnych zasobów brak, należy wcześniej zadbać o odłożenie dla każdej rodziny 2-3 plastrów z pyłkiem.
Plastry z pierzgą powinny znaleźć się w ułożonym gnieździe zimowym już w sierpniu, aby wylęgające się w tym czasie pszczoły mogły jeszcze przed zimą dobrze się odżywić i wytworzyć tkankę białkowo- tłuszczową.
Jak wskazuje praktyka, w okolicach o ubogich pożytkach pyłkowych rodziny pszczele rozwijają się słabo, wychowują mało czerwia i nie dochodzą do siły. Jest to wynik braku karmicielek i mleczka dla większej liczby larw oraz ograniczenia liczby składanych jaj przez matkę skąpo karmioną mleczkiem.
W skrajnych przypadkach pszczoły mogą dodatkowo ograniczać rozwój przez zjadanie części larw, na których wychowanie brakuje pierzgi. Ponadto niedożywione pierzgą młode pszczoły nie dochodzą do pełnej dojrzałości fizjologicznej i charakteryzują się niedorozwojem gruczołów gardzielowych produkujących mleczko.
Brak pierzgi w ulu ujemnie odbija się również na rozwoju u pozostałych pszczół gruczołów produkujących enzymy, gruczołów woskowych czy też na zdolność wytwarzania...
Fot. Jerzy Jóźwik
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Pszczoły nie zakładają również mateczników ratunkowych, jeżeli w rodzinie są pszczoły trutówki. Czerwienie trutówek rozpoznajemy po rozłożeniu jajeczek na dużej przestrzeni w sposób nieregularny, przeważnie do komórek trutowych, gdyż krótkie odwłoki uniemożliwiają im prawidłowe złożenie jajeczek na dnie komórek pszczelich.
W komórkach zaczerwionych przez pszczoły trutówki widzi się najczęściej po kilka, a nawet kilkanaście jaj w każdej, z czego duża ich liczba przytwierdzona jest do ścianek komórek. Niejednokrotnie znaleźć można jaja nawet w komórkach z pierzgą.
Rodziny z trutówkami wobec braku przybywania młodych pszczół skazane są na wymarcie, lecz pomimo tego bardzo niechętnie przyjmują poddaną matkę i niemal z reguły zabijają ją, a mateczniki zgryzają. Słabe rodziny z trutówkami likwidujemy przez dołączenie do innych.
Fot. Janusz Pudełko
Rodzinom silniejszym po zlikwidowaniu ich własnego czerwia trutowego poddajemy matki czerwiące w izolatorze z siatki na wygryzające się młode pszczoły, najlepiej odsklepiaczem widełkowym. Po rozpoczęciu czerwienia matkę z izolatora uwalniamy.
Czerw od matek trutowych, w odróżnieniu od pszczół trutówek, jest na plastrze zwarty. Wymiana matki trutowej na pełnowartościową nie nastręcza trudności. Łatwo ją zauważyć i usunąć, następnie poddać nową.
Karmienia „na czerw” nie należy opóźniać ani przeciągać dłużej niż do ostatnich dni sierpnia. Późniejsze powoduje szkodliwe...
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
W lecie i jesienią najlepiej niszczyć całe gniazda wieczorem. Osy latające w pasiece można wyłapywać do butelek z jasnego szkła, napełnionych do około 1/3 lekko sfermentowanym sokiem.
Uzupełnianie zapasów zimowych dużymi dawkami zaczynamy pod koniec sierpnia.
Jan Plewa
<?php $pas="2005nr4str7"; $pasCov="images/stories/Pasieka/2005_4/Pasieka_2005nr04_[12].jpg"; include("./goto/art_footer.php"); ?>
