Karmienie pszczół substytutami pyłku

Pszczoły miodne czerpią białka, witaminy, minerały i niektóre węglowodany z pyłków. Ponieważ żaden gatunek rośliny nie zaspokaja wszystkich potrzeb żywieniowych naraz, pszczoły muszą dysponować pewnymi ilościami różnorodnych pyłków, aby mogły zachować zdrowie i wyprodukować mleczko pszczele potrzebne do karmienia królowej i czerwiu.

Jeśli podczas przeglądu stwierdzi się małą ilość lub brak tego rodzaju pokarmu, a przewidywana pogoda uniemożliwi loty pszczół po pyłek, oznacza to konieczność uzupełnienia diety substytutami białka i minerałów. Najlepiej byłoby również podawać w tym samym czasie syrop cukrowy.

fot. Jarosław Gerczak

Białkowe żywienie uzupełniające pszczół miodnych może przebiegać w dwojaki sposób – poprzez karmienie pyłkiem naturalnym lub sztucznymi wysokobiałkowymi suplementami pyłku (w skład których wchodzi od 5 do 25% naturalnego pyłku), a także karmienie zamiennikami (substytutami) pyłku w postaci wilgotnych ciast lub sypkich suchych substancji.

Świeży pyłek pobudza wychów czerwiu w najwyższym stopniu, mrożony działa trochę słabiej, jeszcze gorzej wypadają substytuty zawierające śladowe ilości pyłku naturalnego, z kolei najmniej atrakcyjnym rozwiązaniem są zamienniki zupełnie pozbawione pyłku naturalnego.

Substancją, która swoim składem jest najbardziej zbliżona do pyłku, a jednocześnie nie wymaga dużych nakładów pieniężnych, są drożdże piwowarskie. Do zakarmiania pszczół można użyć suchych drożdży, jednakże najlepszym rozwiązaniem jest ciasto o konsystencji zbliżonej do masła orzechowego.

Dla pszczelarzy opiekujących się jedynie kilkoma rodzinami dobrym rozwiązaniem jest mieszanka drożdży z pięćdziesięcioprocentowym syropem cukrowym. W celu utrzymania odpowiedniej wilgotności ciasto umieszcza się w papierze śniadaniowym lub woreczkach foliowych.

Jeśli ciasto stwardnieje, pszczoły go nie spożyją. Pszczelarze, którzy karmią swoje rodziny syropem kukurydzianym o wysokiej zawartości fruktozy, używają go również do wyrobienia ciasta, gdyż fruktoza zapewnia lepsze zachowanie wilgotności.

Do mieszanki można dodać drożdże paszowe, które zwiększają wartość odżywczą substytutu, ale również jego koszt.

Pszczołom należy zapewnić dużą bazę pożytkową.
fot. Samuel M Beebe, Ecotrust

Należy pamiętać, że niedobór lub nadmiar jednego z podstawowych składników odżywczych, szczególnie w pyłku, skraca życie pszczół, prowadząc do zmniejszenia ich pogłowia oraz zwiększenia wrażliwości rodzin na choroby.

Co więcej, niedobór pyłku i zawartych w nim składników osłabia nie tylko wychów robotnic, ale również trutni, bowiem robotnice pielęgnujące często pomijają jaja oraz larwy samców, a nawet je wyjadają, królowa zaś przerywa składanie jaj trutowych.

Z kolei zmniejszenie liczby trutni wpływa na słabe unasienienie matek, które są często z tego powodu wymieniane. W podobnie destrukcyjny sposób może działać nadmiar niektórych substancji chemicznych, na przykład ilość lipidów w pyłku i substytutach nie powinna przekraczać 5–8%.

Jeśli chodzi o węglowodany, gęsty syrop cukrowy w znacznie mniejszym stopniu stymuluje zbieranie pyłku niż syrop rzadszy (pięćdziesięcioprocentowy), cukier stołowy zaś, nierozpuszczony, nie pobudza zbieraczek do gromadzenia pyłku.

Z kolei żywienie pszczół dodatkami białkowymi w okresach późnej zimy i wczesnej wiosny wymaga większych węglowodanowych zapasów zimowych. Dodatkowo, w czasie substytucji pyłku, pszczoły muszą mieć stały dostęp do wody.

Paulina Witkowska
Pasieka „Pod Wiatrakiem”

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"