Próby stosowania propolisu w leczeniu ran, oparzeń i odleżyn

Wśród wielu zalet produktów pszczelich wymienić należy ich działanie lecznicze. Szczególne znaczenie w tym względzie przypisywane jest propolisowi. Dlatego znajduje on coraz szersze zastosowanie w medycynie jako preparat wspomagający leczenie konwencjonalne. Jego skuteczność w leczeniu uszkodzeń skóry wywołanych przez czynniki zewnętrzne potwierdzają liczne badania.

Propolis z powodzeniem stosuje się do leczenia trudno gojących się ran pooperacyjnych i pourazowych, oparzeń termicznych, popromiennych, chemicznych i odmrożeń, a także odleżyn. Preparaty propolisowe działają przeciwzapalnie, oczyszczają ranę z martwych tkanek, zmniejszają ból, jak również przyczyniają się do szybszego bliznowacenia rany. Czas gojenia się ran w przypadku propolisu jest zwykle dwukrotnie krótszy w porównaniu do powszechnie stosowanych środków leczniczych. Poza tym preparaty propolisowe ze względu na działanie bakteriostatyczne i bakteriobójcze wpływają korzystnie na leczenie uszkodzeń skóry wywołanych drobnoustrojami opornymi na antybiotyki i chemioterapeutyki.

Rany pooperacyjne i pourazowe

Leczenie powikłanych ran pooperacyjnych do dzisiaj stwarza poważny problem medyczny ze względu na oporność na antybiotyki większości szczepów drobnoustrojów wywołujących zakażenia. Czernow i wsp. (1978) postanowili zastosować do tego celu propolis, wychodząc z założenia, że szczepy drobnoustrojów nie nabywają oporności na ten produkt, a także dlatego, że powoduje on wzrost odporności organizmu człowieka na zakażenia, co jest bardzo istotne w przypadku pacjentów osłabionych po operacjach chirurgicznych. Stosowali oni preparaty propolisowe zarówno doustnie, jak i miejscowo u pacjentów operowanych z powodu schorzeń sercowo-naczyniowych.

Grupa chorych leczonych propolisem obejmowała 169 osób w wieku od l do 56 lat, przy czym 109 chorych otrzymywało tylko preparaty propolisowe, a 60 propolis w połączeniu z antybiotykami i sulfonamidami. Kolejnych 100 chorych stanowiło grupę kontrolną otrzymującą antybiotyki. Propolis do wewnątrz podawano w postaci 20% etanolowego wyciągu z tego produktu. Dorosłym podawano 20-40 kropli 3 razy dziennie, dzieci otrzymywały tyle kropli, ile ważyły. Wyciąg dodawano do wody, herbaty lub mleka, na 5-10 minut przed posiłkami. Miejscowo propolis stosowano w postaci kompresów, które nasycano 20% etanolowym wyciągiem z propolisu lub w postaci aerozolu, do którego używano wyciąg rozcieńczony wodą destylowaną, w proporcji 1:10. Kompresy nakładano na klatkę piersiową lub wybrany fragment ciała raz lub 2 razy dziennie. Natomiast inhalacje wykonywano 2-3 razy dziennie przez 3-4 dni.

Kobieta lat 43. Przypadkowe
ukłucie rybią ością wywołało
zakażenie gronkowcem złocistym

Badania wykazały, że stan chorych otrzymujących propolis doustnie był znacznie lepszy od chorych z grupy kontrolnej. Wyrażało się to w szybkiej normalizacji snu i apetytu oraz ustępowaniu bólu w obrębie rany pooperacyjnej. U osób otrzymujących propolis temperatura ciała powracała do normy na 4 dzień, podczas gdy w grupie kontrolnej dopiero po 6 dniach. Rany po okładach propolisowych goiły się bardzo szybko i bez powikłań. Natomiast czas gojenia się ran w grupie kontrolnej był prawie dwukrotnie dłuższy i w 3 przypadkach nastąpiło ich zropienie. Co ważne, od chorych leczonych miejscowo propolisem rzadziej izolowano gronkowce złociste, a te które pozostawały w ranach były bardziej wrażliwe na antybiotyki o szerokim spektrum działania w porównaniu do gronkowców izolowanych od chorych z grupy kontrolnej. Poza tym pod wpływem kompresów propolisowych następowało szybsze oczyszczanie się zakażonych ran pooperacyjnych z ropnej wydzieliny, szybsze ich ziarninowanie i nabłonkowanie. .

Prof. dr hab. Bogdan Kędzia
mgr Elżbieta Hołderna-Kędzia
Instytut Roślin i Przetworów Zielarskich w Poznaniu

Zdjęcia publikujemy za zgodą firmy BARTPOL
tel. (0) 61 82-35-21, (0) 61 82 88-739, (0) 61 82-88-740
os. Jana III Sobieskiego 40 F
60-688 Poznań

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"