Pierzga godnym polecenia produktem pszczelim, cz.2.

W poprzedniej części artykułu opisano czym jest i co w swoim składzie zawiera pierzga. Opisano również wartości, jakie przedstawia w diecie pszczół oraz ludzi, jak również metody pozyskiwania tego produktu.

Autorka zwróciła uwagę na trudność i czasochłonność tego zabiegu podając jednocześnie najbardziej optymalną metodę.

fot.© Maria i Eugeniusz Sapiołko

Pierzga z miodem

Celem wykorzystania pierzgi do spożycia jako odżywki białkowo-witaminowej z zawartością soli mineralnych i innych cennych składników należy ją odpowiednio przygotować. Mieszankę pierzgową przygotowuje się w stosunku 1:4 (na 20 dag pierzgi dodaje się 80 dag płynnego miodu).

Składniki rozciera się w makutrze za pomocą drewnianej pałki aż do jednolitej, gęstej konsystencji. Masę przeciera się przez sito do słoików. Pozostałości z sita daje się pszczołom do skarmiania, natomiast słoiki przetrzymuje w temperaturze zbliżonej do temperatury gniazda przez kilkanaście godzin.

W tym czasie na powierzchni powinien utworzyć się kożuch z resztek komórek plastra o grubości około 2 cm. Słoiki przenosi się do chłodnego pomieszczenia, po kilku dniach należy usunąć kożuch, który można dać pszczołom. Pozostaje czysta mieszanka do spożywania przez ludzi po jednej łyżeczce rano na czczo lub wieczorem przed snem.

Szkodniki występujące w pierzdze

Pierzga jest produktem atrakcyjnym pokarmowo i bogatym w składniki odżywcze. W trakcie przechowywania, zwłaszcza w nieodpowiednich warunkach, do których zalicza się: zbyt wysoką temperaturę i wilgotność powietrza, nieszczelność pojemników oraz brak zabezpieczeń przed dostępem szkodników do pomieszczeń magazynowych, jest narażona na inwazję szkodliwych stawonogów synantropijnych występujących także w środowisku pasiecznym.

Wiąże się to ze znacznymi stratami w zapasach pokarmu pszczół, powodowanymi głównie przez owady i roztocze magazynowe, najważniejsze szkodniki przechowywanych produktów pszczelich. Największe straty w zapasach pierzgi spowodowane są rozwojem grzybni Bettsia alvei, powodującej tak zwaną grzybicę ulową.

Pierzgę mogą też porastać kropidlaki, wytwarzające bardzo niebezpieczne dla zdrowia ludzi i zwierząt aflatoksyny. W pierzdze zaatakowanej przez pleśnie rozwijają się też drożdżaki, powodujące jej fermentację. Pierzga pochodząca z chorych rodzin jest źródłem zakażenia, zawierać może bowiem przetrwalniki Paenbacillus larvae, powodujące zgnilec złośliwy, przetrwalniki Nosema apis i ceranae oraz grzybicy wapiennej i kamiennej.

fot.© Teresa Kobiałka

Obecność szkodników w pierzdze w początkowym stadium porażenia jest na ogół trudna do stwierdzenia. Dotyczy to zwłaszcza roztoczy i innych mikroskopijnych stawonogów, np. niektórych gatunków drobniejszych owadów. Większe owady np.: barciaki, nazywane popularnie „motylicami”, skórniki, trojszyki i niektóre inne chrząszcze są łatwiejsze do wykrycia.

W wielu polskich pasiekach pierzga jest produktem niedocenianym i powinno się zwracać większą uwagę na jej właściwe pozyskiwanie, magazynowanie i wykorzystanie. Jednym z elementów zniechęcających pszczelarza do zwiększonego uzysku tego produktu jest pracochłonność jego pozyskiwania.

Pierzga decyduje o rozwoju rodziny pszczelej, ponieważ jest pokarmem bezpośrednio spożywanym przez pszczoły i larwy pszczele, dlatego w celu uzupełniania niedoborów pyłkowych w rodzinach pszczelich powinno się gromadzić pierzgę.

Dzięki swoim właściwościom bakteriobójczym i bakteriostatycznym oraz przyswajalności przez organizm znalazła zastosowanie w medycynie oraz kosmetyce. Wskazaniem do podawania pierzgi są: choroby jelit, niedokrwistość, choroba nadciśnieniowa, choroby układu nerwowego, cukrzyca, okresy wyczerpania psychiczno-fizycznego oraz okresy rekonwalescencji po przebytych chorobach.

Powinno się gdzie to tylko możliwe, propagować wartość pierzgi pszczelej, która może w prosty sposób uzupełniać wszelkie braki witaminowe w naszych organizmach wynikające często z ubogiej lub jednostronnej diety.

mgr inż. Celina Habryka
Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"