Edukacja pszczelarska, cz. 1.

Niegdyś pszczelarz, znany ze swej etyki, nie musiał składać przysięgi przed sądem, gdyż stanowił synonim uczciwości. Zawsze cieszył się specjalnym statusem społecznym i estymą zarówno wśród zamożnych, jak i zwykłych ludzi.

Fot. MIKOLAW7, Freepik

Obecnie pszczelarze nie są aż tak wyniosłą grupą zawodową. Natomiast pewne kwestie pozostają niezmienione – ważna jest w tej profesji zręczność rąk i palców, koordynacja wzrokowo-ruchowa, zmysł równowagi oraz dotyku. Poza tym niezwykle istotne są smak i węch, pozwalające oceniać wartość produktów pszczelich.

W związku z tym, że pszczelarz samodzielnie konserwuje ule i sprzęt, a także posługuje się narzędziami, przydatne są zdolności techniczne oraz dobry wzrok. Co więcej, przydadzą się tu cierpliwość, staranność i dokładność, a także zdolności organizacyjne, samodyscyplina i umiejętność samodzielnej pracy, a także umiejętność koncentracji i podzielności uwagi.

Pomocne jest zainteresowanie biologią, fizyką i chemią – ułatwia to zrozumienie życia i zwyczajów pszczół, ich zagrożeń, a także ewentualne przetworzenie produktów pszczelich. Pomimo że pszczelarzem zostać może każdy, sukces odniosą tylko nieliczni, którzy chętnie kształcą się i poszerzają wiedzę z różnych dziedzin związanych z tym zajęciem.

Pszczelarstwa można nauczyć się w ramach kształcenia zawodowego. Oferta ta jest kierowana przede wszystkim do ludzi młodych, chociaż na kierunkach pszczelarskich można spotkać osoby w przeróżnym wieku.

Pszczelarzem zawodowym można zostać po ukończeniu nauki w zasadniczej szkole zawodowej, technikum lub na kursach kwalifikacyjnych w zawodzie pszczelarz lub technik pszczelarz. Pozytywne zaliczenie egzaminu państwowego stanowi potwierdzenie uzyskanego zawodu, po którym otrzymuje się adekwatne dokumenty.

Podobnie jak w przypadku innych zawodów – bycie teoretykiem nie oznacza, że będzie się dobrym praktykiem. Dlatego równie ważne jest posiadanie własnej pasieki i systematyczna praca z pszczołami.

Tytuł zawodowy pszczelarz, technik pszczelarz i mistrz pszczelarstwa

Chcąc uzyskać tytuł zawodowy pszczelarza, należy zdać egzamin z kwalifikacji R4 – prowadzenie produkcji pszczelarskiej. Natomiast tytuł zawodowy technik pszczelarz można uzyskać, zdając z wynikiem pozytywnym egzaminy R4 oraz R17 – organizacja i nadzorowanie produkcji rolniczej i pszczelarskiej.

Pierwszego września 2012 r. weszły w życie przepisy, które wprowadziły szereg zmian w szkolnictwie zawodowym, w tym egzamin potwierdzający kwalifikację w zawodzie. „Nowy” egzamin zawodowy przeprowadzany jest dla osób, które rozpoczęły naukę nie wcześniej niż 1 września 2012 r. lub przystępują do niego eksternistycznie.

Do egzaminu mogą przystąpić:

• uczniowie zasadniczych szkół zawodowych i techników,
• uczniowie (słuchacze) szkół policealnych,
• absolwenci zasadniczych szkół zawodowych, techników i szkół policealnych,
• osoby posiadające świadectwa szkolne uzyskane za granicą, uznane za równorzędne ze świadectwami ukończenia odpowiednich polskich szkół ponadgimnazjalnych lub szkół ponadpodstawowych,
• osoby, które ukończyły kwalifikacyjny kurs zawodowy,
• o soby dorosłe, które ukończyły praktyczną naukę zawodu dorosłych lub przyuczenie do pracy dorosłych, jeżeli program przyuczenia uwzględniał wymagania określone w podstawie programowej kształcenia w zawodach, zgłoszonych przez starostę do OKE.

Egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie jest formą oceny poziomu opanowania przez zdającego wiadomości i umiejętności z zakresu jednej kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie. Zakres wiedzy i umiejętności dla każdej kwalifikacji został ustalony w podstawie programowej kształcenia w zawodach.

Centralna Komisja Egzaminacyjna opublikowała informatory dotyczące egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie, które zawierają m.in. przykładowe pytania i zadania.

Egzamin zawodowy jest także przeprowadzany jako egzamin eksternistyczny dla osób, które ukończyły gimnazjum albo ośmioletnią szkołę podstawową oraz co najmniej dwa lata kształciły się lub pracowały w zawodzie, w którym wyodrębniono daną kwalifikację. Wówczas egzamin teoretyczny przeprowadzany jest w siedzibie OKE, natomiast praktyczny we wskazanej przez Komisję placówce.

Egzamin jest bezpłatny dla uczniów i słuchaczy – opłata w wysokości 209,94 zł za cały egzamin jest pobierana w przypadku trzeciego i kolejnego podejścia. W przypadku młodocianych pracowników jest pobierana opłata w ww. kwocie.

Koszty egzaminu pokrywa pracodawca. Osoby przystępujące do egzaminu zawodowego w trybie egzaminu eksternistycznego wnoszą opłatę w wysokości 209,94 zł za cały egzamin. W przypadku powtarzania tylko jednej części egzaminu eksternistycznego opłata wynosi 69,98 zł za część pisemną i 139,96 zł za część praktyczną.

Kwalifikacja nadająca tytuł mistrza pszczelarstwa nie istnieje od roku 2012.

Wykaz placówek przeprowadzających kursy zawodowe i szkolenia

Większość placówek oferujących kształcenie pszczelarskie umożliwia bezpłatną naukę (jedyny koszt, jaki ponosi słuchacz to badania lekarskie i ewentualna jednorazowa wpłata na radę słuchaczy oraz zakwaterowanie i wyżywienie), jednak wymaga zgłoszenia minimum 20 osób celem utworzenia kursu.

Rekrutacja do każdej z placówek jest indywidualna, niemniej jednak większośc z nich wymaga m.in.: podania (wzór do pobrania w sekretariatach bądź na stronach internetowych), świadectwa ukończenia szkoły, zdjęcia czy też badań lekarskich. Szczegółowe informacje uzyskacie Państwo w sekretariacie bądź na stronie internetowej każdej ze szkół. Cdn.

Paulina Witkowska
Pasieka „Pod Wiatrakiem”

Uwaga! O szczegóły zajęć i kosztów należy pytać w sekretariatach wymienionych placówek.

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"