Nocne życie pszczół i ich wzrok

26 | Czy pszczoły widzą na dalekie odległości?

Pszczoła ma parę oczu złożonych (zwanych też fasetkowymi lub mozaikowymi) składających się z pojedynczych organów zwanych omatidiami. Oprócz nich u pszczoły znajdują się trzy przyoczka, odpowiadające za rejestrację bodźców świetlnych (oczywiście oczy złożone też mają taką zdolność).

27 | Czy pszczoły widzą w ciemności i latają w nocy?

Zakłada się, że pszczoły nie widzą w ciemnościach, ponieważ ich oczy są dostosowane wyłącznie do widzenia dziennego. Jednak nie jest to do końca prawdą, ponieważ niektóre gatunki pszczół mogą zbierać nektar z kwiatów nocnych.

U pszczół zdolnych do lotów po ciemku oczy złożone i przyoczka są większe niż u owadów dziennych, oczywiście w proporcji do masy ciała. Przyoczka to struktury wrażliwe na światło. Pszczoły rozróżniają natężenie światła, jego barwę i polaryzację.

Z zagadnieniem zdolności widzenia nocnego wiąże się temat poruszania się pszczół po ulu, w którym jest przecież ciemno. W gnieździe pszczoły koncentrują się na zmyśle dotyku, ponieważ w mroku wzrok jest niemal nieprzydatny. Pszczoły rejestrują ruchy powietrza i swoje położenie za pomocą narządów Johnstona – zespołów komórek czuciowych zlokalizowanych na drugim członie czułków. W 2007 roku naukowcy opublikowali badania dowodzące, że owady odbierają wibracje powietrza powodowane przez tańce werbunkowe.

Pszczoły wyczuwają też położenie dołu i góry, dzięki czemu mogą budować plastry w odpowiednim ustawieniu, a za pomocą czułek i odnóży ustalać wielkość budowanych komórek.

Te trzy drobne „koraliki” to przyoczka, które rejestrują światło.

28 | Czy pszczoły śpią?

Tak. Pszczoły miodne śpią od 5 do 8 godzin na dobę. Nocą kimają głównie zbieraczki, które tylko wtedy mogą odpoczywać, ponieważ zwykle nie są w stanie latać po zachodzie słońca. A czy sen ma u owadów takie samo znaczenie jak u ludzi?

Zwaka nauczyła robotnice, że konkretny zapach i podwyższona temperatura oznaczają porę karmienia. Po szkoleniu owady wysuwały języczek, nawet gdy pokarm się nie pojawił. Przy czym pszczoły miodne uczą się szybciej od psów.

Nauczone w ciągu dnia reakcji na bodziec owady w różnych fazach snu były poddawane działaniu stymulantów. Każdy osobnik został umieszczony w osobnych tubkach. Naukowcy w taki sposób ustalali, czy sygnały aplikowane również nocą, były lepiej zapamiętywane. Owadom kontrolnym podsuwano bezzapachowy olej parafinowy.

Zapewne nigdy się też nie dowiemy o czym, jeśli w ogóle, śnią pszczoły. Ja obstawiam, że o kwitnących łąkach. A Wy?

K192 - 365 faktów o pszczołach - sprawdź dostępność książki w sklepie Pasieki