Rośliny miododajne na balkony i tarasy, cz. 2. Kompozycje

Ukwiecone balkony wypełniają naszą potrzebę kontaktu z naturą, będąc łącznikiem między wnętrzem domu a dziką przyrodą. Czerpią z idei ogrodów sensorycznych – zdobyczy medycyny, w których odpowiednio dobrane rośliny i inne elementy ogrodowe wspólnie oddziałują na nasze zmysły – stymulują je i rozwijają, a przez to poprawiają nasze samopoczucie i zdrowie.

Fot. SatyaPrem, Pixabay

Kompozycje roślin balkonowych stanowią jednocześnie bazę pokarmową dla pszczół i innych pożytecznych owadów.

Przygotowałam cztery zestawy gatunków pyłko- i nektarodajnych, które można wykorzystać na balkonach i tarasach jako całosezonowe źródło pożytku. Rośliny zostały dobrane pod względem ich przydatności dla pszczół oraz atrakcyjności dla naszych zmysłów. Kompozycje są rozbudowane, tak by baza pokarmowa była jak najbardziej zróżnicowana, lecz gatunki zostały podzielone na grupy (rośliny wczesnowiosenne, owoce, zioła).

Dzięki temu możliwe jest dostosowanie kompozycji do możliwości każdego z nas.

Kompozycja 1 – „Zachodnie niebo”

Kwiatostany heliotropu tworzą aksamitne, ciemnofioletowe tło rozjaśnione złocistymi i różowymi akcentami fiołków rogatych i groszku pachnącego, co daje efekt wieczornego nieba rozświetlonego ostatnimi łunami zachodu słońca. Wczesnowiosenny zestaw kwiatów utrzymany jest w podobnej tonacji barwnej.

Jeśli przeniesiemy punkt ciężkości w stronę kolorów jasnych, otrzymamy kompozycję przypominającą smakowitą sałatkę owocową. Wrażenie to potęguje obecność truskawek i poziomek oraz mięt o owocowych (ananasowych, bananowych i jagodowych) zapachach.

Intersującym rozwiązaniem będzie wykorzystanie jednej tylko, lecz efektownej, mieszanki bratków ‘Fizzy Fruit Salad’ o mocno pofalowanych płatkach w odcieniach różu, wrzosu, fioletu i brzoskwini.

Jeśli mamy balkon na parterze, taras lub werandę, możemy posadzić w gruncie owocowe pnącza: winorośl Vitis sp. i tzw. minikiwi, czyli aktinidię ostrolistną Actinidia arguta i pstrolistną Actinidia kolomikta, które znajdą tam lepsze, bardziej stabilne warunki niż w donicach.

Ryc. 1. Kompozycja „Zachodnie niebo”. Rys. Maria Janicka

Spośród winorośli odpowiednich do uprawy w naszym klimacie można polecić następujące odmiany deserowe: ‘Zilga” (skórka granatowo-czarna z nalotem, owoce łączą w sobie smak truskawek i borówek), ‘Canadice’ (skórka ciemnoróżowa z mocnym nalotem, miąższ aromatyczny, lekko truskawkowy), ‘Muscat Bleu’ (skórka czarno-granatowa, miąższ o muszkatołowym aromacie) i ‘Seyval Blanc’ (skórka złocista, przy pełnej dojrzałości z różowym rumieńcem, miąższ o aromacie ziół i melona).

W przypadku aktinidii wygodniej wybrać odmiany jednopienne np. Actinidia arguta ‘Issai’ (VI).

1. Kompozycja 1 – dobór gatunków. Opracowanie własne.

Lp.	Nazwa polska	Nazwa łacińska	Okres kwitnienia
Lp.	Nazwa polska	Nazwa łacińska	II	III	IV	V	VI	VII	VIII	IX	X	XI
1	pierwiosnek lekarski	Primula veris		●	●
2	krokus 'Orange Monarch'	Crocus 'Orange Monarch'		●	●
3	szafirek szerokolistny	Muscari latifolium			●	●
4	kosaciec żyłkowany 'George'	Iris reticulata 'George'			●	●
5	narcyz 'Tricollet'	Narcissus 'Tricollet'			●	●
6	pierwiosnek ząbkowany 'Rubin'	Primula denticulata 'Rubin'				●	●
7	groszek pachnący różowy	Lathyrus odoratus				●	●	●	●
8	groszek pachnący fioletowy	Lathyrus odoratus				●	●	●	●
9	heliotrop peruwiański	Heliotropium arborescens				●	●	●	●	●	●
10	fiołek rogaty (bratek miniaturowy) 'King Henry'	Viola cornuta 'King Henry'			●	●	●	●	●	●	●
11	fiołek rogaty Celestial 'Northern Lights'	Viola cornuta Celestial 'Northern Lights'			●	●	●	●	●	●	●
12	fiołek rogaty Sorbet 'Antique Shades'	Viola cornuta Sorbet 'Antique Shades'			●	●	●	●	●	●	●
13	zawciąg nadmorski	Armeria maritima				●	●	●	●	●	●
14	fiołek rogaty Endurio 'Pink Shades'	Viola cornuta Endurio 'Pink Shades'			●	●	●	●	●	●	●
15	gazania lśniąca	Gazania rigens				●	●	●	●	●	●
16	fiołek rogaty Sorbet 'Deep Orange'	Viola cornuta Sorbet 'Deep Orange'			●	●	●	●	●	●	●
17	bratek Delta 'Pure Orange'	Viola ×wittrockiana Delta 'Pure Orange'			●	●	●	●	●	●	●
18	fiołek rogaty Deltini 'Honeybee'	Viola cornuta Deltini 'Honeybee'			●	●	●	●	●	●	●
19	bratek Panola 'Primrose'	Viola Panola 'Primrose'			●	●	●	●	●	●	●
20	fiołek rogaty 'Baby Lucia'	Viola cornuta 'Baby Lucia'			●	●	●	●	●	●	●
21	bratek Colossus 'Neon Violet', Delta 'Neon Violet Beaujolais', Delta 'Pure Violet'	Viola ×wittrockiana Colossus 'Neon Violet', Delta 'Neon Violet Beaujolais', Delta 'Pure Violet'			●	●	●	●	●	●	●
OWOCE I ZIOŁA
22	truskawka pnąco-wisząca 'Toscana'	Fragaria ×ananassa 'Toscana'			●	●	●	●	●	●	●
23	poziomka “Yellow Wonder'	Fragaria vesca 'Yellow Wonder'				●	●	●	●	●
24	mięta jagodowa	Mentha 'Berries and Cream'					●	●	●
25	mięta bananowa	Mentha arvensis 'Banana'						●	●
26	mięta ananasowa	Mentha suaveolens 'Pineapple'						●	●

Kompozycja 2 – „Jesienne barwy”

Inspirowana jest jesiennymi krajobrazami. Bazuje na intensywnych kolorach: czerwieniach, brązach, oranżu i miedzi przetykanych gdzieniegdzie fioletem i błękitem.

Pomarańczowo-czerwone grupy tworzą nagietki, gazanie, wyżlin większy w odmianie ‘Portos’, pozłotka i rozmaite odmiany fiołka rogatego. Fioletowe akcenty pochodzą natomiast od fiołka wonnego, heliotropu, żeniszka i lobelii.

Wśród ziół i warzyw dominują ostre, korzenne zapachy mięty imbirowej, macierzanki kminkowej, majeranku, kocanek włoskich i pomidorów. Łagodzi je słodycz owoców (poziomek i jeżyn), a także mięty czekoladowej i pomarańczowej.

Kompozycja 2 – dobór gatunków. Opracowanie własne.

[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Kompozycja 3 – „Romantyczna”

Ta delikatna kompozycja utrzymana jest w świetlistych, biało-liliowych odcieniach, które wprowadzają spokojny nastrój. Znajdziemy tu pachnące oregano, lawendę, facelię błękitną o kruchych pędach, pełne uroku stokrotki, dzwonki i liliowo-różowe fiołki rogate.

Towarzyszą im macierzanka oraz mięty – truskawkowa i waniliowa, które idealnie komponują się ze smakiem truskawek i jeżyn. Interesująca jest smółka, której łodygi wydzielają kleistą, czarną substancję zatrzymującą szkodniki.

Zwiewności aranżacji dodają białe baldachy biedrzeńca anyżu. Białą różę ‘Apfelblüte’ możemy zastąpić bladoróżową różą pomarszczoną ‘Dagmar Hastrup’. Obie mają łatwo dostępne dla pszczół, pojedyncze kwiaty.

[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Lp.	Nazwa polska	Nazwa łacińska	Okres kwitnienia
Lp.	Nazwa polska	Nazwa łacińska	II	III	IV	V	VI	VII	VIII	IX	X	XI
1	śnieżyczka przebiśnieg	Galanthus nivalis	●	●	●
2	śnieżyca wiosenna	Leucojum vernum	●	●	●
3	krokus 'Jeanne d'Arc'	Crocus 'Jeanne d'Arc'		●	●
4	sasanka 'Perlen Glocke'	Pulsatilla 'Perlen Glocke'		●	●
5	sasanka 'Rosen Glocke'	Pulsatilla 'Rosen Glocke'		●	●
6	sasanka 'Blaue Glocke'	Pulsatilla 'Blaue Glocke'			●	●
7	szafirek 'Pink Sunrise'	Muscari 'Pink Sunrise'			●	●
8	szafirek Auchera 'Mount Hood'	Muscari aucheri 'Mount Hood'			●	●
9	szafirek Auchera 'White Magic'	Muscari aucheri 'White Magic'			●	●
10	kosaciec żyłkowany 'White'	Iris reticulata 'White'			●	●
11	narcyz biały	Narcissus poeticus			●	●
12	róża 'Apfelblüte'	Rosa 'Apfelblüte'						●
13	dzwonek drobny	Campanula cochlearifolia					●	●
14	ogórecznik lekarski	Borago officinalis					●	●
15	stokrotka zwyczajna	Bellis perennis		●	●	●	●	●	●	●	●	●
16	wrzos zwyczajny	Calluna vulgaris							●	●	●
17	facelia błękitna	Phacelia tanacetiifolia				●	●	●	●	●	●
18	smółka zwyczajna	Viscaria vulgaris				●	●
19	fiołek rogaty Endurio 'Pink Shades'	Viola cornuta Endurio 'Pink Shades'				●	●	●	●	●	●
OWOCE I ZIOŁA
20	jeżyna bezkolcowa 'Navaho'	Rubus 'Navaho'				●	●
21	truskawka pnąco-wisząca 'Toscana'	Fragaria ×ananassa 'Toscana'			●	●	●	●	●	●	●
22	biedrzeniec anyż	Pimpinella anisum					●	●
23	lawenda wąskolistna	Lavandula angustifolia					●	●	●	●
24	lebiodka pospolita	Origanum vulgare					●	●	●	●
25	macierzanka pospolita	Thymus pulegioides					●	●	●
26	mięta truskawkowa	Mentha suaveolens 'Strawberry'					●	●	●	●
27	mięta waniliowa	Mentha suaveolens × aquatica 'Hydrophyllum'					●	●	●	●

{/p24bt}

Kompozycja 4 – „Klasyczna”

Ryc. 2. Kompozycja „Klasyczna”. Rys. Maria Janicka

Utrzymana jest w eleganckim stylu o klasycznych formach i kształtach. Centrum letniej aranżacji jest łososiowa róża ‘Relax Meidiland’, pięknie pachnąca i chętnie oblatywana przez pszczoły miodne.

Otaczają ją kępy bratka Imperial ‘Antique Shades’ o kwiatach w różnych odcieniach różu i brzoskwini, rosnące na przemian z kępami białego fiołka wonnego (można go zastąpić fioletowym), tymianku różanego, mięty morelowej i białej lawendy o srebrzystych liściach.

Białe, smukłe kwiatostany przetacznika kłosowego oraz pnąca się malina karłowata nadają kompozycji strzelistości.

Kompozycja 4 – dobór gatunków. Opracowanie własne.

Lp.	Nazwa polska	Nazwa łacińska	Okres kwitnienia
Lp.	Nazwa polska	Nazwa łacińska	II	III	IV	V	VI	VII	VIII	IX	X	XI
1	narcyz 'Easter Bonnet'	Narcissus 'Easter Bonnet'			●	●
2	fiołek wonny 'Alba'	Viola odorata 'Alba'		●	●	●
3	róża 'Relax Meidiland'	Rosa 'Relax Meidiland'					●	●	●	●	●
4	bratek ogrodowy Imperial 'Antique Shades'	Viola ×wittrockinana 'Imperial Antique Shades'		●	●	●	●	●	●	●	●
5	przetacznik kłosowy 'Alba'	Veronica spicata 'Alba'					●	●	●	●
OWOCE I ZIOŁA
8	malina karłowata 'Ruby Beauty'	Rubus idaeus 'Ruby Beauty'			●	●
6	tymianek różany	Thymus ×species					●	●	●	●
7	mięta morelowa	Mentha ×verticillata var. citrata					●	●	●
9	lawenda wąskolistna 'Edelweiss'	Lavandula angustifolia 'Edelweiss'					●	●	●	●

dr Maria Janicka
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Literatura:

Janicka M., Poszwa M., (2018) Ogród przyjazny pszczołowatym w terapii choroby Alzheimera. Cz. I. Pasieka 1 (styczeń/luty): 48–51.

Janicka M., Poszwa M., (2018) Ogród przyjazny pszczołowatym w terapii choroby Alzheimera. Cz. II. Pasieka 2 (marzec/kwiecień): 54–57.

Kronenberg J., (2012) Usługi ekosystemów w miastach [w:] Zrównoważony Rozwój – Zastosowania 3: Przyroda w mieście, red. T. Bergier, J. Kronenberg, Wyd. Fundacja Sendzimira, Kraków.

Maller C., Townsend M., Pryor A., Brown P., Stleger L., (2005) Healthy nature healthy people: ‘contact with nature’ as an upstream health promotion intervention for populations. Health Promotion International 21(1).

Rusnak J., (2016) Zakładanie i prowadzenie winnicy. Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Karniowicach, Karniowice.

Savard J. P. L., Clergeau P., Mennechez G., (2000) Biodiversity concepts and urban ecosystems. Landscape and Urban Planning 48.

Strobel K. J. 2010. Róże. Najpiękniejsze i najodporniejsze odmiany. Komponowanie, rozmnażanie, pielęgnacja. Bauer-Weltbild Media, KDC, Warszawa.

Ulrich R. S., (1999) Effects of Gardens on Health Outcomes: Theory and Research [w:] Healing Gardens. Therapeutic Benefits and Design Recommendations, red. C. Cooper Marcus, M. Barnes, Wyd. Hohn Willey & Sons, INC., New York, Chichester, Weinheim, Brisbane, Singapore, Toronto 1999.

www.akademiaroslin.pl

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"

Aktualności