Wyspa Kangura najstarszym rezerwatem pszczoły miodnej
W ubiegłym roku odbył się w Australii Międzynarodowy Kongres Pszczelarski, Apimondia. Przy tej okazji warto poinformować pszczelarzy, że w Australii znajduje się najstarszy na świecie rezerwat pszczoły miodnej, utworzony ponad 120 lat temu na Wyspie Kangura. Wyspa ta położona jest w odległości 112 km na południowy wschód od Adelajdy, stolicy stanu Południowa Australia i w odległości 650 km od Melbourne, gdzie odbywał się kongres. Od kontynentu oddziela ją Cieśnina Odkrywców.
W najbliższym miejscu, poprzez przesmyk Kuchennych Schodów (Backstairs), wyspa jest oddalona od lądu stałego o 13 km. Nazwę Wyspa Kangura (Kangaroo Island) nadał brytyjski badacz-odkrywca Matthew Flinders, który wylądował tu 2 marca 1802 roku i zobaczył bardzo wiele kangurów. Wyspa Kangura jest trzecią co do wielkości wyspą Australii, po Tasmanii i wyspie Melville. Jej powierzchnia wynosi 4 405 km2, długość 150 km2, a szerokość waha się w granicach 0,9-57km.
Obecnie zamieszkuje wyspę 4260 mieszkańców, w tym 1 200 w największym mieście Kingscote. Pierwsi biali osadnicy przybyli na Wyspę Kangura w 1836 roku.
Na Wyspie Kangura, podobnie jak i w całej Australii, nie było rodzimych pszczół miodnych. Pierwsze pszczoły miodne sprowadzono do Australii w 1822 roku. Osiem uli z pszczołami przypłynęło do Sydney na żaglowcu Izabela. Były to pszczoły ciemne Apis mellifera mellifera. Nie było jeszcze wtedy Kanału Sueskiego, który został oddany do użytku dopiero w roku 1867. Pszczoły musiały więc odbyć z Europy do Australii długą, okrężną drogę dookoła Afryki.
Pszczoły włoskie A. m. ligustica sprowadzono do istniejącej wtedy brytyjskiej wolnej kolonii Południowa Australia w roku 1880. Wolna kolonia to taka, do której nie zsyłano skazańców z Anglii. Po zjednoczeniu różnych kolonii w latach 1855-1890 w federację (Commonwealth), Południowa Australia stała się stanem Australii.
Pszczoły włoskie sprowadzono tu już po otwarciu Kanału Sueskiego. Tak więc droga morska z Europy do Australii znacznie się skróciła. Pszczoły sprowadzono z północnych Włoch, z prowincji Liguria. Dlatego powszechnie nazywa się je liguryjskimi.
Niektóre źródła podają, że pierwsze 12 pni pszczół liguryjskich sprowadził na Wyspę Kangura bezpośrednio z Ligurii August Fiebig w roku 1881. Taka właśnie informacja znajduje się na tablicy, umieszczonej na pamiątkowym kamieniu w pobliżu miejscowości Penneshaw. Jednak istniejące dokumenty izby handlowej wskazują, że pierwsza rodzina pszczół liguryjskich przypłynęła na Wyspę Kangura na jachcie w Niedzielę Wielkanocną 13 kwietnia 1884 roku.
Na skutek sprzyjających warunków klimatyczno-pożytkowych, rodziny pszczele szybko się tu rozmnożyły. Na kontynencie australijskim szerzyły się choroby pszczół, z których największe spustoszenie powodował zgnilec amerykański. Aby zapobiec importowi chorób pszczół Wyspę Kangura ogłoszono już w następnym, 1885 roku rezerwatem pszczelim i zakazano importu pszczół i wszelkiego używanego sprzętu pszczelarskiego oraz miodu.
Zakaz ten obowiązuje do dziś. Obecnie kara za naruszenie tego przepisu wynosi 8 000 dolarów australijskich lub 2 lata więzienia. Tak więc rezerwat pszczeli na Wyspie Kangura istnieje już 123 lata.
Rodziny pszczele na wyspie rozwijały się dobrze, nie wykazywały żadnych objawów chorób, a zbiory miodu były wysokie. Dlatego w roku 1944 utworzono państwową stację hodowli matek pszczelich w parku narodowym Flinders Chase. Zasiedlono 300 uli pszczołami zebranymi z dziupli drzew, nor i jam.
Uliki weselne przewożono w różne miejsca wyspy, aby zapobiec krewniaczemu kojarzeniu matek i trutni. Stacja ta była znana i pod nazwą Bee Farm (Farma Pszczela). Produkowano tu na sprzedaż matki pszczele i miód. Niestety pożar buszu w 1958 roku zniszczył roślinność dookoła Chase, pozbawiając pszczoły źródeł pokarmu. Pszczoły sprzedano więc pszczelarzom wyspy. Pszczelarze cenią sobie łagodność, brak chorób i wysoką wydajność tych rodzin.
Na Wyspie Kangura przebywałem podczas rocznej podróży dookoła świata, która trwała od października 1973 do września 1974. W samej Australii spędziłem wtedy nieco ponad 3 miesiące od 11.12.1973 do 14.03.1974 roku. Otrzymałem tam stypendium z Naukowego Instytutu Rolniczego im. White’a w Adelajdzie.
Pracowałem w Departamencie Entomologii wraz
z profesorem K. Dull’em. Znajdujący się stosunkowo niedaleko, wtedy 89–letni rezerwat pszczoły miodnej na Wyspie Kangura był idealnym miejscem na zbadanie przeżywalności czerwiu w długo izolowanej populacji. Można tu było sprawdzić długotrwały wpływ tych samych alleli płci, (bez dopływu nowych) na przeżywalność czerwiu i kondycję pszczół.
Tak więc wraz z asystentem departamentu, R. Winn’em pojechaliśmy samochodem na Wyspę Kangura, przeprawiając się po drodze promem przez przesmyk Kuchennych Schodów. W owym czasie na wyspie znajdowało się 288 zarejestrowanych pni pszczelich, należących do 13 pszczelarzy.
Badanie przeżywalności czerwiu, spowodowanej różnym zestawem alleli płci (homozygoty lub heterozygoty), przeprowadziłem w 34 pniach, (tj. u 12% populacji) znajdujących się w 6 pasiekach rozmieszczonych w różnych okolicach wyspy.
W tym celu matkę zamykałem pod kołpakiem na jednym plastrze, a na innym wyszukiwałem pośrodku plastra miejsce ze świeżo złożonymi jajami. Dokładnie oznaczałem położenie komórek z 200-250 jajami. Po 3 dniach sprawdzałem ile larw przeżyło. Larwy mogły ginąć z różnych innych przyczyn, a nie tylko dlatego, że niektóre jaja były homozygotami, z których wylęgały się diploidalne trutnie, zjadane przez robotnice.
Aby stwierdzić wpływ innych czynników na przeżywalność młodych larw, unasieniłem sztucznie 16 matek, każdą nasieniem tylko od 1 trutnia. Dziewięć matek unasieniłem nasieniem wolno latających trutni z wyspy. W potomstwie tych matek mógł pojawić się czerw zarówno o wysokiej jak i niskiej przeżywalności.
Siedem matek unasieniłem w Adelajdzie nasieniem trutni kraińskich z kontynentu. Tu mógł pojawić się jedynie czerw o wysokiej przeżywalności. W sumie zbadałem około 10 000 jaj, a następnie sprawdziłem przeżywalność wylęgniętych larw.
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Przedsiębiorstwo specjalizuje się w organizowaniu grupowych wycieczek. Po kongresie Apimondii w Melbourne organizowano wycieczki pokongresowe. Jedna 6-dniowa wycieczka poświęcona była zwiedzaniu pszczelarstwa w południowych stanach Australii. Dwudziestu dziewięciu uczestników tej wycieczki przybyło również na Wyspę Kangura, gdzie byli goszczeni przez Island Beehive.
prof. dr hab. Jerzy Woyke
Zakład Pszczelnictwa SGGW, Warszawa
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
http://jerzy_woyke.users.sggw.pl/woystrpol.html
