10. TOKSYCZNOŚĆ WOSKU I JEGO SKŁADNIKÓW
Dane dotyczące szkodliwego oddziaływania wosku pszczelego i jego składników na zwierzęta doświadczalne wskazują, że produkt ten jest bezpieczny w użyciu. Zarówno wosk, jak i jego główne składniki, takie jak estry kwasów tłuszczowych, węglowodory i wolne alkohole tłuszczowe, podawane zwierzętom doświadczalnym (myszom, szczurom i psom) drogą pokarmową w dawkach od 0,5 do 10 g/kg mc. przez okres od 3 tygodni do 24 miesięcy, nie oddziaływały szkodliwie na ich organizmy [1].
Na tej podstawie można wnioskować, że wosk pszczeli i jego składniki, w świetle klasyfikacji europejskiej Hodge'a i Sternera, mieszczą się w granicach stopni toksyczności 4–7, określonych jako średnio toksyczne, słabo toksyczne, praktycznie nietoksyczne i stosunkowo nietoksyczne [2]. Obejmuje to zarówno podawanie jednorazowe, krótkotrwałe (1–4 tygodnie), jak i długotrwałe (1–2 lata). Podstawą porównania toksyczności jest oznaczenie dawki śmiertelnej, która powoduje śmierć 50% populacji zwierząt doświadczalnych, po podaniu dożołądkowo danej substancji chemicznej. Nie wykazano także działania karcynogennego (rakotwórczego), mutagennego i teratogennego (powodującego zmiany w rozwijającym się płodzie) [1]. A zatem wosk pszczeli i jego główne składniki można zakwalifikować do substancji nieodznaczających się działaniem szkodliwym dla człowieka. To oznacza, że osoba o masie 80 kg może bez szkody dla zdrowia przyjmować drogą doustną do 80 g wosku pszczelego lub jego składników dziennie. Praktycznie są to dawki dochodzące do 1 g/kg m.c. dziennie.
Natomiast reakcje alergiczne na wosk stosowany miejscowo na skórę i błony śluzowe są bardzo rzadkie i pojawiają się zwykle u ludzi, którzy są uczuleni na inne produkty pszczele. Dotyczy to przede wszystkim wosku nieoczyszczonego pochodzącego z topiarek słonecznych i wosku plastrowego wraz z miodem, który używany jest do żucia [3].
Literatura:
[1] - Aguilar F., Autrup H., Barlow S. i in.: Beeswax (E 901) as a glazing agent and carrier for flavours. EFSA J 2007, 615, 1–28.
[2] - Seńczuk W.: Toksykologia. Wyd. Lek. PWRiL, Warszawa 1994; 170–172.
[3] - Omarow S.M.: Apiterapija. Produkty pczełowodstwa w mirie mediciny. Wyd. Feniks, Rostow-na-Donu 2009, 285.
