Październik

• Ciągle możemy sadzić drzewa owocowe z odkrytym korzeniem – właściwie aż do momentu, w którym zamarznie ziemia. Nie przycinamy!
• Wykonujemy nawożenie jesienne.
• Przeprowadzamy opryski mocznikiem i palimy porażone tkanki.
• W połowie miesiąca okrywamy rośliny, które chcemy użytkować w zimie, np. sałatę, pietruszkę.
• Niezagospodarowaną glebę przekopujemy i zostawiamy w ostrej skibie.
• Wykonujemy analizę gleby lub samego pH.
• Glebę nawozimy i jeśli jest taka potrzeba – wapnujemy.
• Przykrywamy kompostownik deskami.
• Wykopujemy kłącza roślin ciepłolubnych, np. dalii.
• Wykonujemy ostatnie nasadzenia roślin ozdobnych, np. kalmii.
• Siejemy nasiona wiesiołka pospolitego i lawendy.
• Kopczykujemy róże.
• Przyginamy i zabezpieczamy pędy róż pnących.

W tym miesiącu przydadzą się: agrowłókniny, słoma, stroisz, nawozy, mocznik, pH-metr, suszarki.

Jeszcze żółcą się aksamitki, rozchodniki i rudbekie, jeszcze gdzieniegdzie widać barwne plamy astrów i chryzantem. Jednak w tym miesiącu kolorami cieszą nas przede wszystkim zrzucające liście drzewa. Pszczoły odwiedzają ostatnie chwasty i kwiaty roślin poplonowych.

Jak co roku zdajemy sobie sprawę, że jeszcze nie jesteśmy gotowi na zimę, która nadchodzi coraz większymi krokami – dni stają się coraz krótsze i zimniejsze. Czas na dobre zamknąć sezon.

Końcówka roku w sadzie

Październik to ostatni moment sadzenia roślin z odkrytymi korzeniami. Możemy to robić do momentu, w którym ziemia nie będzie zmarznięta.

W tym miesiącu oprócz o grabieniu liści powinniśmy pamiętać o rozłożeniu pod drzewkami nawozów organicznych lub mineralnych. Zabieg trzeba wykonać po zakończeniu wegetacji roślin (gdy opadną wszystkie liście), a przed jesiennymi mrozami, które skują glebę. Nawozy wysiane w tym terminie przedostają się do systemu korzeniowego bez konieczności przekopywania podłoża – dzięki temu wiosną niezbędne składniki pokarmowe dostaną się bezpośrednio do roślin, a my nie musimy wzruszać gleby, co zawsze skutkuje jej osuszaniem.

Z zabiegów pielęgnacyjnych przeciwko chorobom zostanie nam jeszcze usunięcie obumarłych owoców, jeśli do tej pory tego nie zrobiliśmy. Tak zwane mumie to rezerwuar chorób. Ponadto, jeśli w lecie nie wykonaliśmy cięć, mogliśmy przeoczyć martwe gałęzie, na których rozwinął się grzyb – czerwona gruzełkowatość. Jak sama nazwa wskazuje, na martwych tkankach pojawiają się karminowe pęcherzyki. Likwidujemy też porażone liście. Wszystkie zarażone tkanki możemy spalić (popiół wrzucamy do kompostu).

Końcówka roku w warzywniku

Zbieramy ostatnie warzywa: kapusty, kalafiory, brokuły, marchwie i inne korzeniowe. Brokuły i kapusty zebrane w tym terminie charakteryzują się dobrą jakością. W połowie miesiąca okrywamy rośliny, które chcemy użytkować w zimie, np. sałatę czy pietruszkę liściową. Osobiście preferuję agrowłókninę, ale niektórzy okrywają zagony słomą. Należy jednak pamiętać, że słoma rozkładająca się wiosną w glebie powoduje ograbianie jej z azotu (podobnie jak trociny), dlatego zastosowawszy ją zimą, trzeba na początku następnego sezonu zadbać o dodatkowe nawożenie azotowe.

Ponadto glebę zostawiamy w ostrej skibie. Oczywiście sami będziemy mieli trudność, by przeprowadzić zabieg (to sposób orki przed­zimowej). Jednak tak przygotowana ziemia gromadzi więcej wody, która zimą zamarza, rozsadzając podłoże i przyczyniając się do powstania korzystnej struktury gruzełkowatej. W dodatku woda zasila siewki roślin.

Kompostownik powinniśmy przykryć deskami, co ograniczy spadek temperatury w żyjącej, gnijącej materii.

Końcówka roku wśród ozdobnych

To ostatni moment, by wykopać kłącza roślin ciepłolubnych. Do pierwszych przymrozków powinny kwitnąć dalie. Po usunięciu ściętych przez mrozy kwiatostanów musimy wykopać karpy korzeniowe, ponieważ nie są mrozoodporne. Otrząsamy je delikatnie z gleby. Pędy wyrastające z karpy należy przyciąć do 10–15 cm. Wkładamy je do koszów lub ażurowych skrzynek, lub innych przewiewnych pojemników. Całość zasypujemy trocinami lub torfem. Najlepiej przechowywać w pomieszczeniu o temperaturze 5–8°C. W zimie musimy kontrolować stan dalii i usuwać te porażone chorobami lub gnijące.

Październik to dobry miesiąc do wysiewu nasion firletki poszarpanej i fiołka wonnego do inspektu. Młode roślinki trzeba pikować w następnym roku, w kwietniu.

Przechowywanie owoców cd.

Suszenie to dobry sposób na trwałe przechowywanie nadmiaru owoców, warzyw i ziół. Zawartość składników prozdrowotnych nie spada drastycznie przy tej metodzie utrwalania produktów spożywczych. Najbardziej ekonomicznymi sposobami pozbywania się wody z warzyw i owoców jest albo suszenie naturalne (np. na suchych strychach czy stodołach), albo inwestycja w suszarkę.

Tak naprawdę suszyć można większość owoców i warzyw, trudność sprawiają jedynie te zawierające dużą ilość wody. Podczas krojenia produktów staramy się, by plastry miały podobną szerokość, najlepiej mniej niż 0,5 cm. Można też kroić warzywa i owoce w kostkę – trzeba jednak pamiętać, że podczas suszenia zmniejszają swoją objętość, co może spowodować, że spadną między dziurkami sit.

Owoców i warzyw nie trzeba obierać ze skóry. Rozkładamy je na sitach lub wkładamy do piekarnika. Urządzenia ustawiamy na ok. 60°C (byle nie przekraczać 70°C). Czas suszenia wynosi:

Zauważcie, że z czterech ostatnich wymienionych warzyw można stworzyć własną vegetę. Dodajemy soli, pieprzu, suszonego czosnku i kurkumy (dla barwy). Wszystko mielimy w młynku i voilà! Mamy domową, zdrową przyprawę do rosołu!

Problematyczne bywa suszenie śliwek węgierek, które zbiera się jeszcze w październiku. Po zgromadzeniu owoców należy je dokładnie umyć i blanszować (potraktować wrzącą, a następnie zimną wodą), aby usunąć woskowy nalot ze skórki. Dzięki temu parowanie wody będzie ułatwione. Osuszamy owoce, kroimy wzdłuż i wyciągamy nasiona.

Podczas suszenia można wykorzystać miód. Dzięki temu niektóre kwaśne owoce będą słodsze i smaczniejsze. Miód miesza się z wodą z cukrem lub z sokiem z cytryny (kwasy organiczne zredukują utratę koloru suszonych owoców). Miód szczególnie dobrze pasuje do bananów i jabłek.

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"