Marzec

• Tniemy tamaryszek francuski i pięciopręcikowy.
• Pod koniec miesiąca, jeśli pogoda pozwala, z krzewów i drzew ściągamy agrowłókninę i inne zabezpieczenia przed mrozem.
• Sprawdzamy pH gleby i jeśli nie przeprowadziliśmy wapnowania w styczniu, a występuje taka potrzeba, to obniżamy kwasowość ziemi. Po wapnowaniu nawozimy dopiero po 3-4 tygodniach..
• Nawozimy rośliny i miejsca przygotowywane pod uprawę.
• Nawozimy pogłównie rośliny cebulowe.
• Zaczynamy produkcję w pojemnikach warzyw takich gatunków jak: papryka, bazylia, pomidory, por.
• Zaczynamy produkcję w pojemnikach roślin ozdobnych: aksamitki, astra, cynii, żagwina ogrodowego, lawendy i kleome piłkowanej.
• Możemy zacząć bezpośredni siew do gruntu takich roślin jak: cebula, por, groch, szpinak, rzodkiewka, pietruszka, koper, marchew. Na wszelki wypadek okrywamy je włókniną.
• Rozpoczynamy hartowanie roślin doniczkowych.
• Pielęgnujemy trawnik, nawożąc go i usuwając filc (czyli zwiędłą trawę i mech).
• Pikujemy po raz drugi siewki, które tego wymagają.
• Po 15 marca wsadzamy pierwszą partię sałaty do gruntu.
• Pod koniec miesiąca możemy wysadzić na miejsce stałe naszą dziesięciotygodniową rozsadę pierwiosnków.
• W tym miesiącu możemy jeszcze dosadzić tulipany!
• Siejemy karaganę syberyjską, wymoczywszy uprzednio nasiona przez 10 godzin w ciepłej wodzie.
• Jeżeli budleja nie została osłonięta na zimę, przycinamy ją do samej ziemi.
• Wciąż dokarmiamy ptaki.

W tym miesiącu przydadzą się: wapno gaszone, nawozy dopasowane do potrzeb roślin, nasiona, doniczki, multiplaty, ziemia ogrodowa, wertykulator, cebulki tulipanów, nożyce ogrodowe, ziarno dla ptaków.

Nieprzypadkowo mówi się: „w marcu jak w garncu”. To czas przejścia między zimnem a ciepłem, między słońcem a deszczem. Budzą się zarówno nasza chęć do działania, jak i pierwsze soki w drzewach. Chociaż, jak wiemy z ostatnich lat, pogoda w tym miesiącu bywa różna. Obecnie raczej spodziewamy się ciepłej pogody w lutym i w marcu, a boimy się... przymrozków w maju. Naukowcy spodziewają się, że w kolejnych latach anomalie będą się nasilać.

Co kwitnie?

Pod koniec marca mogą zacząć kwitnąć przylaszczki pospolite, śnieżyczki przebiśniegi, zawilce gajowe i podbiały pospolite. Rozkwitają wierzby iwy i leszczyna pospolita.

Sadzenie drzew

Chociaż ogrodnicy rekomendują sadzenie drzew jesienią, to pod koniec marca, jeśli pogoda sprzyja, można sadzić drzewa i krzewy owocowe. Wykopane dołki powinny mieć dwukrotnie większą objętość od bryły korzeniowej. Nie mieszamy jałowej gleby z niższych partii z warstwą wyżej. Lepiej uzupełnić ją o podłoża organiczne, uszlachetniające glebę torfem lub nawozami organicznymi. Uwaga! Oborniki (koński, bydlęcy) należy przed zastosowaniem kompostować, ponieważ świeże mogą zniszczyć korzenie.

Miejsce szczepienia starszych drzew.

Jak sadzić drzewa z odkrytymi korzeniami?

1. W sklepach korzenie drzewek są zazwyczaj owinięte torfem i jutą, która powinna być wilgotna – jeśli nie jest, nie kupujemy roślinki.

2. W nocy moczymy korzenie w wodzie. Dołki, które wykopaliśmy pod drzewa, również napełniamy wodą. Pozostawiamy ją do wchłonięcia.

3. Obcinamy martwe korzenie.

4. Wkładając roślinę do gleby, sprawdzamy miejsce okulizacji – czyli połączenia podkładki (korzeń z fragmentem pnia) ze zrazem odmiany szlachetnej. Owo łączenie powinno znajdować się w znacznej odległości od powierzchni ziemi. W przeciwnym wypadku zraz zacznie wypuszczać własne korzenie¹.

5. Dobrze podlewamy drzewa! Dzięki temu widzimy, jak głęboko osiądzie gleba – trzeba ją wtedy uzupełnić.

6. Przycinamy koronę drzewka. Jest to podyktowane tym, że podczas sadzenia mogliśmy niechcący uszkodzić korzenie, a cięcie przywraca równowagę między „dołem” a „górą”.

7. Dookoła pnia zostawiamy czarny ugór, czyli krąg bez chwastów i murawy. Dzięki temu woda, nawozy itd. będą dostawały się bezpośrednio do korzeni. Starszych drzew nie musimy pielęgnować w taki sposób².

Nawożenie

Jeśli wapnowaliśmy grunt w styczniu, to możemy nawozić glebę bez obawy o reakcję między wapnem a składnikami nawozu. Natomiast jeśli zdecydowaliśmy się na zabieg obniżania pH teraz, to musimy pamiętać, by odczekać 3–4 tygodnie przed nawożeniem.

Jakie mamy rodzaje nawozów?

1. Nawóz organiczny – do tej grupy należą nawozy wyprodukowane z substancji biologiznych: kompostu, biohumusu, resztek pożniwnych i poprodukcyjnych (np. liści buraka). Bardzo poprawiają strukturę gleby i dostarczają wielu składników mineralnych. Sami możemy je wyprodukować z resztek kuchennych i po pracy w ogrodzie.

2. Nawóz mineralny – zwykle jest przygotowywany specjalnie pod dany typ lub gatunek rośliny, np. dla borówek czy różaneczników (obniża pH gleby), dla pomidorów (zwiększona ilość potasu), drzew liściastych, lawendy, iglaków itd. To nawóz innego pochodzenia niż organiczne i naturalne. Należy go stosować zgodnie z instrukcją zawartą na opakowaniu.

3. Nawóz naturalny – pozyskuje się go z odchodów zwierząt gospodarskich. To obornik i gnojówka, które zawierają bardzo dużo związków organicznych, korzystnie wpływających na rośliny. Podczas stosowania nawozów naturalnych warto dodać do gleby EM-y, które są niezbędne do mineralizacji tych substancji, dzięki czemu staną się dostępne dla roślin. Nawozy naturalne bardzo poprawiają strukturę gleby, jeśli zostaną dobrze z nią wymieszane.

Nawożenie wiosną pomoże roślinom szybko wejść w sezon. Nawozów mineralnych nie stosujemy jesienią, ponieważ ze względu na wymywanie (deszcze, roztopy itd.) nie dotrwają do wiosny, by zasilić rośliny, lecz zostaną wypłukane w głębsze warstwy ziemi.

Pierwszy siew do gruntu i kolejna rozsada

Jeśli pod koniec marca jest ciepło, można wysiać do gruntu nasiona takich gatunków jak: cebula, por, groch, szpinak, rzodkiewka, pietruszka, pasternak, koper, kminek, marchew i wsadzić ząbki czosnku. Spośród roślin ozdobnych i zielarskich pod koniec miesiąca wysiewamy: czarnuszkę, chaber, mak polny (bardzo dobre źródło pyłku), groszek pachnący, nagietek i smagliczkę. Na wszelki wypadek okrywamy kiełkujące rośliny ciemną włókniną.

W marcu zaczynamy produkcję rozsady większości roślin.

Aksamitka: to gatunek, z którego rozmnażaniem poradzi sobie nawet najbardziej niedoświadczony ogrodnik. Nasiona siejemy standardowo do skrzynek. Po trzech tygodniach należy przerzedzić siewki lub przepikować do doniczek o średnicy 10 cm. Dzięki temu szybko będą gotowe do wysadzenia w grunt. Możemy uniknąć pikowania, siejąc nasiona rzadko, co 10 cm, ale warto przesadzać roślinki, bo wtedy lepiej rosną.

Aster i cynia: to gatunki bardziej problematyczne, ale ich produkcja wygląda niemal identycznie jak aksamitek. Pikujemy je wraz z pojawieniem się pierwszego liścia. W przypadku tych roślin mam następującą poradę: gdy sadzonki wytworzą pąk kwiatowy, nie bójcie się i oberwijcie go! Wtedy rośliny staną się silniejsze, zagęszczą się i będą lepiej kwitły.

Żagwin ogrodowy i lawenda: nasiona obu gatunków przed wysianiem wymagają przemrożenia. Materiał siewny wsypuje się do pojemniczków – na ich dnie powinna być warstwa wilgotnego piasku, kolejną okrywamy nasiona. Pojemniki zamykamy i wsadzamy na cztery tygodnie do lodówki. W marcu wysypujemy je do doniczek, które ustawiamy na parapetach. Siewki żagwinu pikujemy do doniczek o średnicy 9 cm po ok. 5 tygodniach od siewu. Natomiast lawendę wsadzamy pod osłony w czerwcu i przesadzamy ją na miejsce stałe wiosną kolejnego roku.

Bazylia: ten gatunek jest ciepłolubny i w marcu rozpoczynamy jego produkcję z myślą o wysadzeniu roślin pod osłony w kwietniu lub w połowie maja do gruntu. Nasiona mają wysoką temperaturę kiełkowania, bo aż 20–25°C, dlatego lepiej siać je pod koniec miesiąca. Gdy siewki mają 2 lub 3 liście i ok. 6 cm wysokości, pikujemy je do wielodoniczek lub doniczek docelowych. Ten gatunek przesadzamy tylko raz. Warto spróbować uprawy różnych odmian bazylii: tajskiej, cytrynowej, czekoladowej, cynamonowej lub ‘Dark Opall’ o ciemnych liściach i ostrym, silnie bazyliowym smaku.

Por: produkując rozsadę tego gatunku, należy pamiętać o jego wysokich wymaganiach wodnych. Nie można dopuścić do przesuszenia sadzonek!

Papryka: rozpoczynamy siew w połowie marca. Produkcja trwa nawet 10 tygodni, dlatego rośliny wysadzamy do gruntu pod koniec maja. Jeśli zależy nam na czasie, przed siewem możemy przez dwie doby moczyć nasiona w wodzie. Po wysiewie okrywamy nasiona cieniutką warstwą piasku. Pierwsze przesadzanie wykonujemy, gdy rośliny mają rozwinięte liścienie i wytworzony pierwszy liść właściwy³. Nie ścieśniamy roślin na parapecie, ponieważ mogą wybiegać, czyli wydłużać łodygi.

Doniczkowe – hartujemy!

Jeśli co roku wystawiamy na zewnątrz rośliny doniczkowe, to pod koniec marca warto zacząć ich hartowanie. Na czym ono polega? Na codziennym i coraz dłuższym wystawianiu roślin na działanie niższej temperatury zewnętrznej. Zaczynamy od godziny dziennie (najlepiej w okolicach południa) i systematycznie wydłużamy ten czas.

1 - Jeżeli podkładka wypuszcza osobny pęd, to należy go bezwzględnie obcinać!

2 - Jeżeli nie podoba nam się wygląd czarnego ugoru, a pod drzewami jest dużo cienia, możemy zasadzić płytko korzeniące się rośliny, np. barwinka pospolitego czy przylaszczkę pospolitą.

3 - Gdy nasiono kiełkuje, wytwarza listki całkiem inne niż te pojawiające się później – to właśnie są liścienie. Liście właściwe natomiast pojawiają się zaraz po liścieniach – wyglądają jak te, które ostatecznie kojarzymy z gatunkiem.

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"