Jak zorganizować miodobranie?

Właśnie rozpoczął się okres pozyskiwania pierwszych miodów towarowych. Ponieważ zimowla była dla większości pasieczników co najmniej niezła, to o ile dopisze pogoda, można spodziewać się dobrych wyników miodobrań.
Te, w zależności od regionu Polski, zaczną się od połowy maja. Z jednej strony to czas radości, nagrody za trud i poświęcaną pszczołom uwagę. Z drugiej zaś to ciężka praca. Jak zatem ulżyć sobie i owadom? Postaram się opisać kilka pomysłów prowadzących do zaoszczędzenia czasu i sił w trakcie miodobrań.

Korpusy z odebranymi miodem na pace samochodu. Fot. Michał Piątek

Przygotowanie pracowni do miodobrania

O tym, jakie wymogi ma spełniać pracownia pszczelarska, by jej użytkownik mógł uzyskać zezwolenie na sprzedaż miodu i innych produktów pszczelich na łamach „Pasieki” pisało już kilku autorów. Skupię się więc na praktycznych aspektach tego zagadnienia, które ułatwiają pracę przy miodobraniach i zaoszczędzą czas, a także ograniczają nakład sił pożytkowanych w celu dokonania ekstrakcji miodu.

Ważną sprawą jest rozplanowanie przestrzeni w pracowni. Pomieszczenie to wcale nie musi być duże. Chodzi przede wszystkim o to, by znajdujące się w nim sprzęty i przejścia między nimi były usytuowane w logiczny sposób. Moja pracownia ma niespełna 40 m².

Pomieszczenie to jest wystarczająco obszerne do zorganizowania miodobrania z ponad setki rodzin pszczelich. Nim rozpocząłem jego przystosowywanie do pszczelarskich celów, wiele uwagi poświęciłem na zaplanowanie miodobrań, które odbywać będą się w nim przez kolejne lata.

Pierwszą rzeczą, na którą chciałbym zwrócić uwagę, są drzwi. W mojej ocenie powinny one być na tyle szerokie, by można było wjechać do pracowni samochodem, ewentualnie przyczepą. Idealnie, jeśli pomieszczenie jest przejazdowe.

Nie ma bowiem sensu wypakowywanie samochodu dostawczego przed pracownią i ręczne przenoszenie korpusów z miodem przez wąskie przejście. Nie jest źle, jeśli można je przeciągnąć za pomocą np. wózka paletowego. Jeżeli jednak na wyposażeniu pasieki jest samochód dostawczy, to korpusy z miodem przeznaczonym do odwirowywania można pobierać bezpośrednio z niego.

To samo dotyczy ewentualnej przyczepki lekkiej czy przyczepy. To zawsze jeden raz mniej, kiedy pszczelarz musi podnieść miód.

Dobrze, jeżeli pracownia wyposażona jest choćby w najprostszy wariant ogrzewania. Letnie miodobrania na ogół nie przysparzają trudności w kontekście wychłodzenia miodu i problemów z tym związanych. Inaczej jednak bywa w drugiej połowie maja czy na skraju lata lub już w początkach jesieni.

Rys. 1. Rozmieszczenie urządzeń w mniejszej pracowni.
1. Duże drzwi umożliwiające wjazd/przejazd.
2. Auto/przyczepka z miodem.
3. Stół do odsklepiania/odsklepiarka z ociekaczem.
4. Miodarka.
5. Odstojniki.

Decydując się na korzystanie z bardzo wydajnej odsklepiarki mechanicznej, należy także zaopatrzyć się w efektywną miodarkę, jeśli cały proces ma faktycznie przebiegać szybko.

W przypadku zakupu automatycznej linii do odsklepiania i wirowania miodu zalecałbym przygotowanie pomieszczenia w taki sposób, by drzwi i dojazd do nich znajdował się po obu stronach pomieszczenia (wyładunek pełnych korpusów i załadunek pustych) lub by dawało ono możliwość mechanicznego przestawiania ładunków za pomocą choćby najprostszego modelu „paleciaka”.

Sposoby odbierania miodu z uli

Oszczędności nakładu czasu i pracy można poszukać także w sposobie odbierania miodu z uli. Sam zdecydowałem się na wykorzystanie ośmiootworowych przegonek. Osadziłem je na płytach z pojedynczym otworem o średnicy 90 mm w centralnej części wykonanym standardową otwornicą do drewna (fot. 2.).

• z dwóch korpusów gniazdowych ograniczonych od góry poziomą kratą odgrodową,
• pustego, dopiero co poddanego korpusu lub korpusu, w którym pszczoły już pracowały, ale w którym miód nie nadaje się jeszcze do odebrania,
• przegonki i jednego lub dwóch korpusów z miodem do odebrania.

Rys. 2. Pomieszczenie z linią do odsklepiania i wirowania miodu.
1. Miejsce ładowania linii.
2. Miejsce odbioru korpusu z pustymi plastrami.
3. Przestrzeń na odstojniki i np. linię do napełniania słoików.

Na drugi dzień po zwiezieniu korpusów do pomieszczenia, gdzie będzie realizowane miodobranie, zanim zacznę pracę przy ekstrakcji miodu, odwiedzam pracownię. Zdecydowana większość pszczół z przywiezionych korpusów o 7:30–8:00 znajduje się już w „brodzie” przy oknie dającym światło.

Można je wówczas bardzo szybko strząsnąć do skrzynki pakietowej, a następnie zagospodarować wedle uznania – zasilić którąś z rodzin czy odkładów lub uzupełnić liczbę pszczół, poddać matkę i osadzić jak zwykły pakiet w oddzielnym ulu.

Płyty z przegonkami. Fot. Michał Piątek

Oszczędności nakładu czasu, pracy i energii przy miodobraniu są możliwe. Warto je stosować, jeśli gospodarstwo ma się rozwijać.

Michał Piątek
www.pogodnypiatek.pl

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"